چرا دوران کارتر یکی از جنجالی‌ترین دوره‌های ریاست‌جمهوری آمریکا بود؟

میراث «گرگ تنها» 

نویسنده:

مترجم:

​​​​​​​
 جیمز ارل کارتر جونیور معروف به جیمی کارتر، سی‌ونهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در اول اکتبر ۱۹۲۴ در شهر پلینز جورجیا متولد شد و در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ در ۱۰۰ سالگی درگذشت. او پس از فارغ‌التحصیلی از آکادمی نیروی دریایی، چندسالی در این نیرو خدمت کرد و سپس به زادگاهش بازگشت تا در کشاورزی و سیاست فعالیت کند. در سال ۱۹۷۰، با انتخاب به عنوان فرماندار جورجیا، اصلاحات مدنی و اجتماعی قابل‌توجهی را اجرا کرد که او را به چهره‌ای شناخته‌شده در سطح ملی تبدیل کرد. این موفقیت‌ها زمینه‌ساز پیروزی او در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۷۶ شد.
ریاست‌جمهوری کارتر و انقلاب اسلامی ایران
کارتر با شعار «صداقت در دولت» توانست در انتخابات ۱۹۷۶ بر جرالد فورد، نامزد جمهوری‌خواه، پیروز شود. دوران ریاست‌جمهوری او (۱۹81-۱۹۷۷) با تحولات مهمی در عرصه جهانی همراه بود، از جمله انقلاب اسلامی ایران که تأثیرات عمیقی بر روابط ایران و آمریکا و سیاست خارجی این کشور داشت. انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ به سقوط نظام شاهنشاهی ایران و تأسیس جمهوری اسلامی منجر شد. شاه ایران، که متحد نزدیک ایالات متحده بود، با حمایت کارتر تلاش کرد به اصطلاح اصلاحاتی انجام دهد، اما نارضایتی‌های گسترده مردمی و رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی انقلاب انجامید. پس از انقلاب، روابط ایران و آمریکا دچار تنش‌های شدید شد. در همان سال، گروهی از دانشجویان پیرو خط امام(ره) سفارت آمریکا در تهران را تسخیر کردند و ۵۲ دیپلمات آمریکایی را به مدت ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند. تلاش‌های کارتر برای آزادی گروگان‌ها، از جمله عملیات ناموفق «دلتا» که در صحرای طبس با شکست مواجه شد، به شدت به وجهه او آسیب زد. این بحران یکی از دلایل اصلی شکست او در انتخابات ۱۹۸۰ بود. جدای ایران، کارتر به خاطر آن که اغلب در تنهایی تصمیم می گرفت و زیاد اهل مشورت گرفتن نبود و دوست نداشت دور و بر او شلوغ  باشد، به «گرگ تنها» شهرت داشت. چون علاقه زیادی  به دخالت در جزئیات داشت،  تعبیر «مدیر ذره‌بینی»‌ را برای او به کار می‌بردند که شاید معادل فارسی‌تر آن «نکته سنج»‌ یا «ریزبین»‌باشد.
 سیاست‌های داخلی و خارجی
با وجود چالش‌های مرتبط با ایران، دوران ریاست‌جمهوری کارتر با اقدامات مهمی نیز همراه بود. به دلیل اقدامات جیمی کارتر در حوزه های سیاست داخلی و خارجی برخی از او به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های سیاسی و اجتماعی قرن بیستم یاد می کنند؛
توافق کمپ دیوید (۱۹۷۸): میانجی‌گری او میان مصر و اسرائیل به امضای معاهده صلحی پایدار میان این دو دولت منجر شد.
مقابله با بحران انرژی: او با اجرای سیاست‌هایی برای کاهش وابستگی آمریکا به نفت خارجی، تلاش کرد بحران انرژی دهه ۱۹۷۰ را مدیریت کند.
چالش‌ها و انتقادات
دوران کارتر با مشکلات اقتصادی از جمله رکود و تورم همراه بود که اعتماد عمومی به دولت او را کاهش داد. علاوه بر این، ناکامی در مدیریت بحران گروگان‌گیری ایران، یکی از بزرگ‌ترین انتقادات به کارنامه او به شمار می‌رود. پس از ترک کاخ سفید، کارتر به یکی از فعال‌ترین رؤسای‌جمهور سابق آمریکا تبدیل شد. او بنیاد کارتر را تأسیس کرد و در زمینه‌های نظارت بر انتخابات آزاد، کاهش بیماری‌ها و حمایت از حقوق بشر فعالیت‌های چشمگیری انجام داد. در سال ۲۰۰۲، به پاس این خدمات، جایزه صلح نوبل به او اعطا شد.
عزای عمومی به مناسبت درگذشت کارتر
 کارتر در واپسین سال‌های حیات خود از بیماری‌های گوناگون ازجمله ملانوما – تومور سرطانی بدخیم پوستی که به مغز و کبد او نیز گسترش یافته بود – رنج می‌برد. مرکز کارتر اواخر بهمن گذشته اعلام کرد که او دیگر به درمان پزشکی ادامه نمی‌دهد و در عوض، در آسایشگاهی کوچک که در منزل شخصی او در ایالت جورجیا بر پا شده است، بقیه عمرش را سپری خواهد کرد. پیش از مرگ جیمی کارتر، همسرش رُزالین که بیش از ۷۵ سال کنار او زندگی کرده بود، روز ۲۸ آبان ۱۴۰۲ در منزل مشترک‌شان در ۹۶ سالگی درگذشت. حالا نیز با درگذشت جیمی کارتر در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، یک روز عزای عمومی اعلام کرد. همچنین، پرچم‌های آمریکا به مدت ۳۰ روز نیمه‌افراشته خواهند بود. مراسم رسمی یادبود او در تاریخ ۲۰ دی ۱۴۰۳ (۹ ژانویه ۲۰۲۵) برگزار خواهد شد.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین