گاهی حقیقت این‌قدر برای طرف مقابل روشن است که مثل این می‌ماند که به تشنه‌ای بگویی در این لیوان آب است، بخور. نیازی به توضیح نیست. او آب را می‌بیند. تشنه است.
تشنه‌ای را چون بگویی تو شتاب
در قدح آب است بستان زود آب
هیچ گوید تشنه کاین دعوی است رو
از برم ای مدعی مهجور شو
آیا تشنه ممکن است به تو بگوید: نه این آب نیست. برو؟ او دارد می‌بیند که در لیوان آب است.
یا گواه و حجتی بنما که این
جنس آب است و از آن ماء معین
یا ممکن است فرد تشنه شروع به سوال و جواب کند و بگوید که یک دلیل برای من بیاور؟ نه. او تشنه است و سریع می‌پذیرد و آب را می‌خورد. مولانا در واقع دارد اهل فلسفه و اهل کلام را تمسخر می‌کند و می‌گوید شما حقیقت را می‌بینید، اما دنبال اثبات ادله عقلانی هستید. وقتی دلتان حقیقت را پذیرفت، دیگر چرا این‌قدر دنبال دلیل هستید؟
تفسیر مثنوی معنوی از عبدالجبار کاکایی
به همت موسسه پیشگامان شعر نوین ایرانیان