مشق راهبرد وفاق در کتابخانه ملی
هادی محمدی
بیش از پنج ماه از مراسم تحلیف رئیس جمهور پزشکیان در مجلس شورای اسلامی می گذرد، جایی که رئیس جمهور برای اولین بار اعلام کرد دولت او، دولت وفاق ملی است و از آن زمان بسیاری از اقدامات و به ویژه انتصابات دولت جدید نیز در چارچوب وفاق ملی تعبیر و تفسیر شد. انتصاباتی که انتقادات زیادی به خصوص از سوی همراهان انتخاباتی پزشکیان به همراه داشت. اما یکی از مهم ترین نکات مبهم در موضوع وفاق ملی، تعریف آن و سقف و کف وفاق است و این که اصولا وفاق با چه گروه ها و دسته هایی از جامعه امکان پذیر است؟ وفاق بین حاکمیت و گروه های رقیب سیاسی، وفاق بین مردم و حاکمیتی که به او رای نداده، وفاق با کشورهای دوست خارجی و ... . در همین راستا در پنج شنبه ای که گذشت، معاونت راهبردی ریاست جمهوری همایشی تحت عنوان «گفت وگوی ملی درباره وفاق ملی» در کتابخانه ملی برگزار کرد تا برخی ابهامات در خصوص وفاق را پاسخ دهد. به نظر می رسد وفاق هرچه باشد باید بتواند مسائل بزرگ و بعضا لاینحل ایران را حل کند و می تواند بهترین ابزار برای این کار پس از سال ها رقابت های بی حاصل برای مردم باشد. همایش روش جدیدی برای طرح یک موضوع هم بود، جایی که در 11پنل تخصصی، صاحب نظران در گروه های مختلف صنفی و سیاسی در کنار هم در خصوص موضوعات مربوط به وفاق گفت و گو و نه سخنرانی کردند و حتی به برخی سوالات حاضر در سه سالن کتابخانه ملی نیز پاسخ گفتند. در آغاز این نشست گفت و گو محور، رئیس جمهور و تقریبا نیمی از کابینه وی حضور پیدا کردند.
رئیس جمهور: ما باید به جای تمرکز بر اختلافات، روی نقاط مشترک تمرکز کنیم
در ابتدای این مراسم رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت وفاق ملی به عنوان راه‌حلی برای عبور از بحران‌های کنونی، گفت: وفاق ملی تنها راه نجات کشور از مشکلات فعلی است. ما باید با همدلی و هم‌زبانی، اختلافات را کنار بگذاریم و برای آینده ایران تلاش کنیم. پزشکیان افزود: وفاق به معنای نادیده گرفتن اختلافات نیست بلکه به معنای مدیریت این اختلافات در چارچوب منافع ملی است. ما باید به جای تمرکز بر اختلافات، بر نقاط مشترک تمرکز و برای حل مشکلات مردم، با هم همکاری کنیم.وی همچنین به اهمیت وفاق در عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: وفاق داخلی پایه‌ای برای بهبود روابط خارجی است. اگر ما در داخل کشور به اجماع برسیم، می‌توانیم در عرصه بین‌المللی نیز موفق‌تر عمل و منافع ملی خود را بهتر تأمین کنیم.
در اولین پنل همایش با عنوان جریان های سیاسی و وفاق ملی، نمایندگان جریان‌های سیاسی با حضور در پنل جریان‌های سیاسی و وفاق ملی در همایش گفت‌وگوی ملی درباره مباحث مختلف صحبت کردند و خواستار توافق بر سر اصول مشترک شدند که گزیده ای از اظهارات آنان را در ادامه می خوانید:
*محمدرضا جلایی‌پور فعال سیاسی اصلاح طلب: برای شروع حول مسائل اقتصادی وفاق گسترده‌تری بین نیروهای سیاسی داخل حاکمیت وجود دارد. حول مسائل اقتصادی اجماع زیادی وجود دارد اما همه مسئله موضوع اقتصاد نیست. باید درباره سایر بازیگران این میدان به توافق برسیم.
* میلاد دخانچی از فعالان عدالت خواه: وفاق وقتی امکان پذیر است که رقابت وجود داشته باشد. یعنی علاوه بر حوزه‌های اقتصادی در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی نیز باید وفاق وجود داشته باشد. رقابت فقط شکل اقتصادی ندارد بلکه در حوزه سیاست و فرهنگ نیز باید رقابت و وفاق ایجاد شود. از لحاظ فنی تفکیک آن ها از همدیگر ممکن نیست.
* سعیدآجرلو فعال سیاسی اصولگرا: بدون توافق بر سر مسائل کلیدی مانند کارآمدی نظام، حل مشکلات بانکی و بوروکراسی دولت، دستیابی به وفاق در سایر موضوعات امکان‌پذیر نخواهد بود.وفاق باید به بهبود زندگی مردم و حل مشکلاتی مانند تورم و نوسانات ارزی کمک کند. اگر وفاق به معنای تبدیل جریان‌های سیاسی به اپوزیسیون نظام باشد، این روند به نتیجه‌ای نخواهد رسید. وفاق به معنای استحاله جمهوری اسلامی نیست.
* محمد قوچانی فعال سیاسی اصلاح طلب: اصلاح قانون انتخابات مبتنی بر تحزب ضرورت دارد، تا این طور نشود مشکل وفاق حل نمی‌شود. بنده در آستانه ۵۰ سالگی قرار دارم و دیگر جوان نیستم که بخواهم با ناپختگی حرف بزنم. باید از آسمان پایین بیاییم و روی زمین با هم صحبت کنیم.
عماد بهاورد از سیاسیون نزدیک به جریان ملی مذهبی نیز با بیان این که وفاق بدون مشارکت و حضور مردم امکان‌پذیر نیست، تصریح کرد: این‌که تمام صلح طلبان کشور و دنیا دور هم جمع شوند اما جنگ طلبان همراهی نکنند نمی‌توان به توافق رسید. باید این گروه‌ها را به شکلی کنترل کرد تا سیستم را به سمت تنش و درگیری نبرند.
* محمد فاضلی، جامعه شناس و استاد دانشگاه: ایران امروز فاقد روایتی است که کشورهای دیگر را تحت تاثیر قرار بدهد. ایران امروز هیچ داستان انسجام بخش قانع کننده‌ای ندارد. رسیدن به وفاق مستلزم روایتی است که همه مردم جامعه آن را باور کنند. آقای پزشکیان در چارچوب وفاق باید قدرت را بازآرایی کند. به نحوی که گروه‌های نخبه میانی از صحنه قدرت کمرنگ شوند و توافقی شکل بگیرد تا هسته سیاسی داخلی توسعه پیدا کند. حل مشکل فقر چند بعدی و تولید بزرگ مقیاس قابل رقابت در جهان از جمله مهم ترین اثرات این توسعه یافتگی است.