مهندسی بهداشت حرفه‌ای بازرسی موشکافانه همه چیز
اکرم انتصاری | روزنامه نگار
اگر جست‌و‌جوگر خوبی باشید در رشته علوم تجربی هم می‌توانید به سراغ رشته‌های مهندسی بروید. مهندسی بهداشت حرفه‌ای یکی از این رشته‌هاست. البته از طریق کنکور رشته ریاضی هم می‌شود وارد این رشته شد منتها باید رتبه بهتری کسب کنید و قبولی سخت‌تری نسبت به دانش‌آموزان تجربی خواهید داشت. هدف این رشته تامین سلامت در محیط‌های شغلی مانند صنایع، بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و... است. در «مسیر» امروز درباره این رشته بیشتر توضیح دادیم.
در رشته مهندسی بهداشت حرفه‌ای چه خبر است؟
بهداشت حرفه‌ای علم و هنر تامین سلامت در محیط‌های شغلی مختلف است. قبولی در این رشته به نسبت دیگر رشته‌های علوم تجربی راحت‌تر است. یک مهندس بهداشت حرفه‌ای وظیفه شناسایی، ارزش‌یابی و حذف یا کنترل عوامل خطرآفرین شغلی به همراه یک سری مراقبت های بهداشتی و درمانی را به عهده دارد تا یک محیط کاری سالم ایجاد کند.
بعد از دانش‌آموختگی چه چیزی در انتظار دانش‌آموختگان این رشته است؟
به‌طور معمول مهندسان رشته بهداشت و ایمنی کار بعد از دوره کارشناسی وارد بازار کار می‌شوند. بعضی هم ترجیح می‌دهند این رشته را در مقطع ارشد دنبال کنند. مهندسی بهداشت حرفه‌ای شاخه شاخه نمی‌شود و موضوع پایان نامه دانشجویان ارشد این رشته، تخصص آن‌ها را مشخص می‌کند. یعنی دانشجویان پس از انتخاب موضوع پایان‌نامه تخصص خود را انتخاب و در مقطع بالاتر نیز در همین گرایش تحصیل خواهند کرد. گرایش‌ها شامل عوامل فیزیکی و شیمیایی، ارگونومی، ایمنی، آموزش بهداشت، اکولوژی انسانی، فیزیولوژی، بهداشت حرفه‌ای، سم شناسی محیطی، سم شناسی پزشکی و ... است. دانش‌آموخته‌های این رشته می‌توانند در شهرک‌های صنعتی، مراکز بهداشت، شرکت‌های خصوصی، شرکت‌های عمرانی، شرکت‌های حوزه نفت و گاز، شرکت‌های اندازه‌گیری آلاینده‌ها و ... مشغول کار شوند.
چه سختی و شیرینی‌هایی در مسیر این رشته وجود دارد؟
دانش‌آموخته‌های رشته مهندسی بهداشت حرفه‌ای بنا به محیط کارشان در معرض مواد شیمیایی، خطرات فیزیکی، عوامل بیولوژیکی، پیامد روانی و حوادث هستند. چون بهداشت حرفه‌ای با کلیه جنبه‌های بهداشت و ایمنی در محیط کار سروکار دارد. این یک رشته مهندسی در دانشگاه علوم پزشکی است و به همین دلیل دانشجوی این رشته باید هم در مباحث مهندسی و هم در مباحث پزشکی و بهداشتی تا حد قابل قبولی باشد. برای مثال نمونه‌برداری از آلاینده‌های هوا، سم‌شناسی، ایمنی حریق، مکانیک جامدات و سیالات، شیمی تجزیه و مدیریت صنعتی بخشی از دروس تخصصی این رشته است.
مهندسی بهداشت حرفه‌ای به درد چه کسانی می‌خورد؟
اگر به کارهای فنی و عملی علاقه دارید این رشته با توجه به واحدهای درسی آن شغل مناسبی برای شما خواهد بود. در این رشته بیشتر کارها به صورت گروهی انجام می‌شود و به همین دلیل این رشته برای افراد با روحیه درون‌گرا گزینه خوبی نخواهد بود. این حرفه بسیار سخت و با مسئولیت کاری زیاد است. مهندسان بهداشت حرفه‌ای به دلیل کار در محیط‌هایی با کارکنان زیاد، باید دقت زیادی نسبت به مسائل داشته باشند. همچنین داشتن قدرت و استقامت بدنی مناسب، مهارت حل مسئله و تفکر خلاقانه برای حل مشکلات، قدرت تصمیم‌گیری درست، توجه به جزئیات، روابط اجتماعی خوب برای ارتباط برقرار کردن با کارکنان و توانایی آموزش موارد بهداشتی و ایمنی به آن‌ها از ویژگی‌های یک مهندس بهداشت حرفه‌ای درجه یک است. همچنین باید بتوانید استرس محیط کار را به خوبی مدیریت کنید و از پس آن‌ها بربیایید.
وظیفه دانش‌آموخته این رشته در محیط کار چیست؟
مهندس بهداشت حرفه‌ای محیط کار را از نظر خطرات محیطی وابسته به وسایل کار، آلودگی‌های شیمیایی و ریسک‌های فیزیکی پایش می‌کند. به طور مثال آلاینده‌های تولیدی صنایع، صدای بیش از حد مجاز دستگاه‌ها و ماشین‌آلات، مانیتورینگ چشمی، آلاینده‌سنجی و موارد این چنینی را بررسی می‌کند و با توجه به استانداردهای موجود درباره وضعیت آن تصمیم می‌گیرد. در واقع در درجه اول مهندس بهداست حرفه‌ای یک بازرس و بعد یک مهندس برای رفع این خطرات است. همچنین کمک‌های اولیه و آموزش نیز جزو وظایف این کارشناسان است.
درباره بازار کار این رشته هم بگویید!
بر اساس قوانین، شرکت‌ها و صنایعی که بالای ۲۵ نفر شاغل داشته باشند، باید کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در محل کار خود تشکیل دهند که یکی از اعضای اصلی آن مسئول بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار است. به همین دلیل می‌شود گفت دانش‌آموخته این رشته اگر بخواهد، بیکار نمی‌ماند. همچنین امکان تحصیل در این رشته در کشورهای خارجی، تحت عنوان کارشناس سلامت شغلی وجود دارد و جایگاه شغلی این رشته در کشورهای دیگر مناسب است.
چطور می‌شود در مهندسی بهداشت حرفه‌ای به موفقیت رسید؟
به طور کلی افراد بااراده، مصمم و دلسوز در این رشته موفق خواهند بود. همچنین باید بدانید که این رشته بیشتر محیط کاری مردانه دارد و اگر خانم هستید و به این رشته علاقه دارید، خاطرتان باشد پشتکار و سطح توانایی خودتان است که باعث موفقیت یا شکست شما در این رشته خواهد بود. یعنی این عوامل تاثیر بیشتری از بقیه موارد خواهند داشت.