بازسازی غزه، اعداد و برآوردها چه می گویند؟

​​​​​​​
 پس از آن که امید به توقف کامل جنگ در غزه با انجام توافق آتش‌بس پررنگ شده، اکنون بحث درباره بازسازی مجدد پررنگ شده است.این در حالی است که حجم ویرانی‌ها به حدی است که برآوردهای سازمان ملل نشان می‌دهد که شاید این دوره صدها سال طول بکشد. بر طبق آخرین برآورد سازمان ملل در صورت ادامه محاصره غزه، 350 سال دوره زمانی است که غزه ممکن است نیاز داشته باشد تا به وضعیت قبل از 7 اکتبر 2023 بازگردد.برآوردهای کارشناسان نشان می دهد که در نتیجه بیش از 15 ماه جنگ در غزه، حدود 70 درصد از ساختمان های این باریکه آسیب دیده یا کاملاً ویران شده است.این برآورد که در سپتامبر 2024 منتشر شد وضعیت فاجعه‌بار اقتصادی نوار غزه را به‌گونه‌ای ترسیم کرده که حداقل سه قرن و نیم طول می‌کشد تا سطح تولید ناخالص داخلی آن به سال‌های قبل از جنگ بازگردد.مصر که نقش مهمی در دستیابی به آتش‌بس ایفا کرد، پنج شنبه آمادگی خود را برای «میزبانی کنفرانس بین‌المللی» برای بازسازی غزه اعلام کرد.وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای از جامعه بین‌المللی خواست تا علاوه بر حمایت از تلاش‌های بشردوستانه، پروژه‌های لازم برای آماده‌سازی روند بازسازی را آغاز کنند.بر اساس برآوردهای سازمان ملل، بازسازی غزه از نظر زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها تا 15 سال طول می‌کشد و بیش از 51 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.در این باره بلومبرگ به نقل از دانیل ایگل یک اقتصاددان در شرکت RAND مستقر در کالیفرنیا هزینه بازسازی را با در نظر گرفتن تمام هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم غزه بیش از 80 میلیارد دلار تخمین زده است.وی گفت: یک ساختمان را می توان از نو ساخت، اما چگونه می توان زندگی یک میلیون کودک را بازسازی کرد.در ماه دسامبر، سازمان ملل متحد تایید کرد که «سرعت و مقیاس کشتار و تخریب در نوار غزه در تاریخ مدرن بی‌سابقه است.»

بازسازی
بر اساس «تحلیل اولیه» انجام شده توسط مرکز ماهواره ای سازمان ملل متحد «UNOSAT» در آگوست 2024، 70 درصد از شبکه جاده‌ها و خیابان‌ها در غزه با حدود 1190 کیلومتر آسیب دیده که 415 کیلومتر آن آسیب شدید و 1440 کیلومتر آسیب متوسط است.بر این اساس تنها برای پاک سازی شهرها از آوارهای ساختمانی و ساخت جاده‌های ویران شده، در صورتی که 100 کامیون 24 ساعته کار کنند، به 15 سال زمان نیاز است و این ممکن است به 30 سال هم برسد؛ همان طور که طبق گزارش سازمان ملل متحد پس از جنگ سال 2014 ، تخلیه حدود 2.5 میلیون تن زباله ساختمانی بیش از دو سال به طول انجامید.سازمان ملل تخمین می‌زند که جنگ بیش از 50 میلیون تن آوار بر جای گذاشته که معادل 12 برابر بزرگ‌ترین هرم مصر است.این گزارش خاطرنشان می کند که کار جمع‌آوری آوارها ممکن است فرایندی بسیار پیچیده باشد، زیرا حاوی «مقدار عظیمی از مهمات منفجر نشده و مواد مضر» است و حتی اجساد کشته شدگان را نیز در بر می گیرد، زیرا انتظار می‌رود که هزاران مفقودشده جنگ در زیر آوار دفن شده‌ باشند.بر اساس آخرین ارزیابی مرکز ماهواره ای سازمان ملل متحد (UNOSAT)از خسارت جنگ، تا اوایل دسامبر (اواخر آبان ماه 1403)، تقریباً 69 درصد از ساختمان های غزه آسیب دیده یا تخریب شده اند؛ یعنی در مجموع 171 هزار ساختمان.محققان آمریکایی «کوری شیر» و «جمون ون دن هوک» نیز بر اساس تحلیل‌ عکس‌های ماهواره‌ای، تا ۱۱ ژانویه۱۷۲ هزار ساختمان نیمه یا کاملاً آسیب‌دیده را شمارش کردند که بر اساس محاسبات آن ها معادل ۶۰ درصد ساختمان‌ها در نوار غزه است.این در حالی است که درصد ویرانی در مناطق شمالی بیشتر است که قبل از جنگ  600 هزار نفر جمعیت داشت وتقریباً سه چهارم ساختمان‌ها آسیب دیده‌اند.عفو بین الملل به نوبه خود گزارش داده که بیش از 90 درصد از تاسیسات ساخته شده در مساحتی بالغ بر 58 کیلومترمربع در امتداد مرز بین نوار فلسطین و سرزمین‌های اشغالی ویران شده یا به شدت آسیب دیده است.درباره شهر رفح، واقع در جنوب غزه که کوچک‌ترین شهر نوار غزه محسوب می‌شود، تحلیل‌های محققان نشان داده که 48.7 درصد از ساختمان‌های آن در اثر بمباران آسیب دیده‌اند.در طول جنگ، نیروهای اسرائیلی اغلب بیمارستان‌های نوار غزه را هدف قرار می‌دادند و ادعا می‌کردند که این بیمارستان‌ها جنگجویان حماس را در خود جای داده‌اند.به گفته سازمان بهداشت جهانی و سازمان بهداشت ملل متحد از 36 بیمارستان تنها 18 بیمارستان با ظرفیت کلی 1800 تخت، به صورت «جزئی» کار می‌کنند.درباره مکان‌های مقدس، ترکیب داده‌های مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل و پایگاه بین‌المللی OpenStreetMap، نشان می‌دهد که 83 درصد از مساجد در نوار غزه به طور جزئی یا کامل آسیب دیده‌اند.
ویرانی مدارس غزه
مدارس غزه نیز که از آغاز جنگ به عنوان پناهگاه برای آوارگان استفاده می‌شده، از جمله مدارسی که پرچم آبی سازمان ملل را برافراشته‌اند، بهای سنگینی در جنگ پرداخته اند، زیرا ارتش اسرائیل به بهانه‌های واهی از جمله حمله به مخفیگاه نیروهای مقاومت، مدارس را بمباران کردند.یونیسف در گزارش خود اعلام کرده که تا اول دسامبر، حداقل 496 مدرسه در غزه آسیب دیده که حدود 88 درصد از 564 مرکز آموزشی ثبت شده را شامل می‌شود. از میان این تعداد، 396 مدرسه به طور مستقیم بمباران شدند.
زمین‌ها و تاسیسات کشاورزی
بر اساس تصاویر گرفته شده توسط مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل متحد در 26 سپتامبر 2024، حدود 70 درصد از زمین‌های کشاورزی در نوار غزه، معادل 103 کیلومترمربع، در اثر جنگ آسیب دیده است.در مناطق شمالی غزه، درصد آسیب زمین های کشاورزی 79 درصد و در استان رفح 57 درصد بوده است.درباره سایر تاسیسات کشاورزی از جمله سیستم‌های آبیاری، دامداری‌ها، باغ‌ها، ماشین‌آلات و تاسیسات ذخیره‌سازی، درصد تخریب بسیار بیشتر است و بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد در سپتامبر گذشته این رقم تا ابتدای سال 2024 ، 80 تا 96 درصد تخریب اعلام شده است.برآوردهای سازمان ملل حاکی از آن است که حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریو، با فرض رسیدن نرخ رشد اقتصادی سالانه 10 درصد، غزه به ده ها سال زمان برای بازسازی نیاز دارد به ویژه این که سابقه عملکردی رژیم صهیونیستی در اعمال کنترل شدید و محدودیت‌گذاری بر ورود مصالح و تجهیزات ساخت‌و‌ساز از طریق مرز رفح، احتمال کارشکنی صهیونیست‌ها در روند بازسازی را بسیار محتمل کرده است.حتی با فرض غیرمحتمل عدم تداوم حملات نظامی رژیم صهیونیستی به غزه و رسیدن به وضعیت آزادی تردد کالاها و افراد، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD) انتظار دارد که تولید ناخالص داخلی سرانه تا سال 2050 به سطح سال 2022 بازگردد.برآوردهای بدبینانه نشان می دهد که بازسازی بسیار پرهزینه خواهد بود و به ده ها سال نیاز خواهد داشت، به این معنی که رنج کشیدن از آسیب‌های جنگ برای نسل‌ها در غزه ادامه خواهد داشت.