20 و اندی سال از ماجرای پروژه انتقال زندان مشهد به خارج از شهر می گذرد اما هنوز محقق نشده است، در گفت و گو با 3 مسئول این مطالبه جدی مردم را پیگیری کردیم
انتقال زندان روی دور کند!
هانیه غلامی
انتقال زندان مرکزی مشهد، یکی از طرح هایی است که چند دهه مطالبه و درخواست مردم را به همراه داشته است و شهروندان منطقه 11 با گلایه از وضعیت اطراف زندان، همچنان برای این موضوع درخواست پیگیری دارند. دغدغه انتقال زندان مرکزی مشهد از موضوعاتی است که سال هاست مطرح بوده؛ به طوری که حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه ای، رئیس قوه قضاییه نیز در سفر بهمن ماه سال 1400 خود به مشهد به آن اشاره کرد و گفت: «در استان خراسان رضوی و مشهد، تعداد زیادی ابنیه و ساختمان متعلق به دادگستری و سازمان زندانها وجود دارد که مصمم هستیم در جهت انتقال این مراکز به خارج از شهر اقدامات لازم را انجام دهیم و انتظار داریم استانداری و شهرداری نیز در این مهم که به جهات مختلف از جمله زیباسازی شهر اهمیت دارد، ما را یاری کنند.» با این حال، آن چه از اظهارات مسئولان استانی و شهری برمی‌آید، این است که شهروندان باید همچنان منتظر باشند تا روند ساخت زندان جدید بعد از تامین هزینه آن تکمیل شود و انتقال زندان مرکزی مشهد به خارج شهر اتفاق بیفتد.
«روند جابه جایی زندان مشهد چه زمانی آغاز و نهایی می شود؟ چند وقت پیش اعلام شد که تصمیم‌گیری برای انتقال زندان به خارج از شهر انجام شده است و روند اجرایی آن آغاز خواهد شد. خواهش می کنم این موضوع را پیگیری کنید، چون برای اهالی محله‌های اطراف زندان وضعیت دیگر قابل تحمل نیست.» این یکی از پیام‌هایی است که شهروندان در آن درخواست پیگیری آخرین وضعیت انتقال زندان مشهد به خارج از شهر را دارند. روزنامه خراسان در چند گزارش به این مطالبه مردم پرداخته است، از جمله 13 آبان امسال، همزمان با انتشار خبر تصویب طرح انتقال زندان مشهد در کمیسیون ماده 5 در گزارشی با عنوان «مهر تایید بر انتقال زندان مرکزی مشهد» به بیان پیشینه روند پیگیری انتقال این زندان و مسائل مختلفی که در آن وجود داشته است، پرداختیم.
آبان ماه امسال، معاون وقت هماهنگی امور عمرانی استانداری از تصویب طرح جایگزینی و انتقال زندان مرکزی مشهد به خارج شهر در کمیسیون ماده ۵ استان خبر داد و به اتفاقاتی که قرار است در این منطقه بعد از جابه جایی زندان روی دهد، اشاره کرد، از جمله این که کمیسیون ماده ۵ افزایش تراکم پلاک‌‌های همجوار براساس میزان خدمات تامین شده در اراضی آزادشده را تصویب کرده است و این اقدام موجب بهره مندی همه ذینفعان از خروج زندان از این پهنه شهری خواهد شد. انتشار این خبر باعث شده است، شهروندان منطقه بیش از پیش در انتظار این جابه‌جایی باشند و با ارسال پیام به سامانه حرف مردم روزنامه خراسان جویای روند عملیاتی شدن این پروژه شوند. بعضی افراد از این موضوع گلایه دارند که توضیحات دقیقی در این خصوص داده نشده و موضوع هنوز برای مردم گنگ بوده و مشخص نشده است چه زمانی و چگونه بناست این اتفاق بیفتد. به همین دلیل، به سراغ سه مسئول مرتبط با این مسئله یعنی سیدحسن حسینی سرپرست فرمانداری مشهد، غلامرضا روشان مدیرکل زندان‌های استان و مهدی عرفانیان شهردار منطقه 11 مشهد می‌رویم و آخرین اقدامات در این زمینه را پیگیر می شویم.
ساخت زندان جدید در انتظار مولدسازی
سرپرست فرمانداری مشهد در پاسخ به این سوال که روند عملیاتی شدن انتقال زندان مشهد به کجا رسیده است، می‌گوید: برای انتقال زندان مشهد زمینی در حدود 100 هکتار در اراضی بین گلبهار و مشهد که در حوزه تقسیماتی شاندیز است، به اداره کل زندان‌های استان واگذار شده است. کارهای تملکات، معارضات و تعارضات آن خوشبختانه تقریبا حل و فصل شده اما الان هزینه ساخت آن مطرح است که باید از محل مولدسازی که در زندان فعلی مشهد انجام می شود، تامین شود و بتوانند برای ساخت آن جا اقدام کنند. سیدحسن حسینی می‌افزاید: در واقع از محل فروش زندان فعلی مشهد و اعتبارات دیگری که تامین خواهد شد، زندان جدیدی احداث می‌شود اما فرایندی دارد و کاری نیست که به سرعت انجام شود. به هر حال، کارهای مقدماتی و بوروکراسی آن تا حد زیادی انجام شده است.
جا به جایی زندان مشهد؛ 2 تا 3 سال دیگر
مدیرکل زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی استان نیز با بیان این که کارهای انتقال زندان مشهد انجام شده است، به «خراسان رضوی» می گوید: در مرحله مولدسازی هستیم، البته ساخت و ساز در جایی که زندان جدید را درنظر گرفته ایم، شروع شده، زندان مشهد هم مولدسازی شده و ارزش‌افزایی آن اتفاق افتاده است، تصویب در کمیته ماده 5 هم صورت گرفته است. ان شاءا... قیمت گذاری و فروش آن اتفاق بیفتد و درآمد حاصل از آن در زندان جدید هزینه شود تا جابه‌جایی زندان مرکزی مشهد انجام شود. غلامرضا روشان در پاسخ به این سوال که آیا برآورد زمانی در این موضوع وجود دارد، می گوید: با توجه به این که در این پروژه زندان جدید باید کامل ساخته شود تا امکان جابه‌جایی به وجود آید، احتمالا 2 تا 3 سال دیگر این جابه‌جایی اتفاق خواهد افتاد.
انتقال زندان مشهد در گرو ساخت زندان جدید
شهردار منطقه 11 مشهد نیز با اشاره به این که انتقال زندان مشهد و تغییرات اراضی پیرامون آن در کمیسیون ماده 5 مصوب شده است، به «خراسان رضوی» می گوید: این فرایند در مرحله تکمیل مدارک کمیسیون ماده 5 است، چون نواقصی مانند مطالعات محیط زیستی و ترافیکی وجود داشت. مهدی عرفانیان درباره رسیدن به فاز اجرایی انتقال زندان مشهد می‌گوید: هنوز زمان می‌برد، زیرا مصوبات کمیسیون ماده 5 تغییر اساسی در طرح تفصیلی ایجاد می‌کند و باید بعد از تکمیل در کمیسیون طرح به شورای عالی شهرسازی در وزارتخانه ارسال شود، این مسیر حداقل 5 تا 6 ماه طول می‌کشد. وی می‌افزاید: نکته بعد ساخته شدن زندان جایگزین است، تا جایی که بنده اطلاع دارم از سال گذشته ساخت زندان جدید آغاز شده، اما تا زمانی که ساخته نشود عملا امکان جابه‌جایی نیست. از شهردار منطقه 11 سوال می کنیم که در صورت جابه‌جایی زندان چه چیزی قرار است جایگزین مکان کنونی زندان شود که پاسخ می‌دهد: هنوز نهایی نشده است ولی حدودا 40 درصد آن کاربریاش انتفاعی و 60 درصد آن کاربری‌های خدماتی و فضای سبز خواهد بود.