سفیر ساحت سخن پارسی
شاه منصور شاه میرزا
مراسم بزرگداشت شصتمین زادروز فرزانه خجندی، شاعر نامدار تاجیکستان در موسسه فرهنگی اکو برگزار شد.به گزارش خراسان، مراسم بزرگداشت شصتمین زادروز فرزانه خجندی، شاعر مردمی تاجیکستان به همت موسسه فرهنگی اکو و سفارت تاجیکستان در تهران با حضور دکتر سعد خان، رئیس موسسه فرهنگی اکو، دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر تام‌الاختیار جمهوری تاجیکستان در ایران و تعدادی از شاعران و پژوهشگران ایرانی زبان و ادب فارسی برگزار شد. رئیس موسسه بین‌المللی فرهنگی اکو، در این مراسم با زبان فارسی سخنرانی‌اش را ایراد نمود و گفت: «در کشورهای فارسی‌زبان، شاعران زن شاید تعدادشان زیاد نباشد، اما آثار آن‌ها به اوج رسیده و موردتوجه قرارگرفته است. بانو فرزانه خجندی ازجمله همین خوبان فارسی‌گو است که اشعارش در کشورهای اکو مورد استقبال صمیمی علاقه‌مندان سخن قرارگرفته است. ویژگی آثار او بیان پیام مهر و محبت و شیوایی و مودت و دوستی انسان‌هاست. شعر او پیام محبت دارد و ازاین‌رو موردتوجه است.»در ادامه، دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر تام‌الاختیار تاجیکستان در ایران، گفت: «فرزانه بانوی خجندی جزو شاعران برجسته تاجیکستانی است. امروز در تهران پایتخت ایران شاهد بزرگداشت شاعری هستیم که درراه پاسداشت زبان فارسی گام‌های استوار برداشته است و این بزرگداشت در تهران اشاره به مشترکات فرهنگی، تاریخی و ادبی ایران و تاجیکستان دارد. یکی از مهم‌ترین مشترکات ما و ایران شعر است. این مشترکات در آثار نابغه‌هایی مانند حافظ، سعدی و رودکی پدیدار شده است.
دست‌پرورده پاسداران زبان پارسی
وی افزود: اگرچه مشترکات فرهنگی و زبانی ایران و تاجیکستان در دوران حکومت شوروی و براثر اعمال محدودیت‌ها با خطر روبه‌رو شد اما با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر استاد صدرالدین عینی، بنیان‌گذار ادبیات نوین تاجیکی و پیروان او ازجمله استادان ابوالقاسم لاهوتی، میرزا ترسون‌زاده، میرسعید میرشکر و... این خطر هویت‌زدا رفع شد. در ادامه مسیر این شاعران، بزرگ شاعرانی مانند استاد لایق شیرعلی، گلرخسار، بازار صابر، گلنظر و... اصالت شعر تاجیکی را دوباره زنده کردند. فرزانه بانوی خجندی دست‌پرورده موفق این مکتب است که به کتاب نخستین ایشان، طلوع خنده‌ریز، استاد لایق پیشگفتار نوشت و از ظهور شاعر خوش‌قریحه مژده داد.»
شاعر غزل‌های مینیاتوری
علیرضا قزوه، درباره دلایل برتری شاعران نسل سوم تاجیک نسبت به شاعران پیشین گفت: این نسل به شاعران ایران نزدیک‌تر شده‌اند و تجربیات سپهری، فروغ، نیما و اخوان را در آثارشان به کار بسته‌اند. اگر بخواهیم سه شاعر برتر امروز تاجیکستان را نام ببریم، یکی از آن‌ها فرزانه خجندی است که سبک خاص خودش را دارد. این شاعر نسبت به شاعران دیگر به زبان معیار غزل فارسی وفادارتر است. در شعر این شاعر، نوعی عرفان مولانایی را شاهدیم و در غزل به زبان مینیاتوری نزدیک شده است. این شاعر سهم بزرگی در غزل امروز فارسی دارد. »
در ادامه دکتر علی‌اصغر شعر دوست، رئیس موسسه فرهنگی شهریاران و سفیر اسبق ایران در تاجیکستان به ویژگی‌های شعر فرزانه اشاره کرد. همچنین دکتر عبدالنبی ستار زاده، محقق تاجیک، دکتر نور محمد نورنیا، دانشمند افغانستانی، دکتر حامد مهراد و دکتر ابراهیم خدایار دو تن از پژوهشگران ایرانی زبان و ادبیات فارسی در پیام‌های ویدئویی خود به راز ماندگاری اشعار فرزانه و خصوصیات شعری او اشاره کردند.
زمان ما زمانه شعر است
در پایان این مراسم فرزانه خجندی، شاعر پرآوازه تاجیکستان که سهم بزرگی در پاسداشت زبان فارسی در کشورش دارد گفت: «در روزگار ما مدعیانی هستند که می‌گویند زمان ما زمان شعر نیست، بلکه زمان پیشرفت‌های سریع و اتم و اینترنت است و شعر یادگاره‌ای در آثار خانه‌ها و موزه‌هاست که نمی‌تواند به درد آدم مدرن امروز کارگر شود. اما در رد این نظر می‌گوییم که مگر همین چند وقت پیش در جریان سفر رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان نبود که شاهد شعرخوانی این دو رئیس‌جمهور ایران و تاجیکستان را شاهد بودیم که بیت‌هایی از رودکی را خواندند؛ بیت‌هایی که پدر شعر فارسی در آن‌ها گفته است: «هیچ شادی نیست اندر این جهان / برتر از دیدار روی دوستان»
وی افزود: «اگر شعر در حواشی زندگی امروز مانده بود، مگر می‌توانست بازهم بشارتی آشنایی دهد؟ مگر می‌توانست بازهم پل رهگذر میان ملت ما و اهل بشر ایجاد کند؟ بازهم صدای پدر شعر فارسی و مولانا و سعدی و حافظ و فردوسی است که ما را به وصل دعوت می‌کنند. به قول حافظ لسان‌الغیب: «صدای سخن عشق است» که همه‌جا صلا می‌دهد و مردم را به عشق می‌خواند وگرنه بعد از چند صدسال بازهم رودکی نمی‌آمد و نامه محبت به دست ما نمی‌داد».
گفتنی است باران نیک‌اندیش، راوی شاهنامه چند شعر از استادان لایق و فرزانه را قرائت کرد.