فروغ کم نظیر«فرخ» در فرازهای فرهنگی خراسان
در سال ۱۲۷۶ خورشیدی، کودکی در شهر مشهد به دنیا آمد که نامش بعدها بر پیشانی ادبیات این شهر ماندگار شد. سید محمود فرخ خراسانی در محیطی بزرگ شد که کلمات و شعر در آن جایگاه ویژه‌ای داشتند. پدرش، سید احمد جواهری، از ادیبان و شاعران معروف مشهد بود و محمود از همان کودکی تحت تأثیر او قرار گرفت و به ادبیات علاقه مند شد. با این که خانواده جواهری از گذشته‌های دور به خرید و فروش جواهرات مشغول بودند و نام خانوادگی‌شان از این حرفه به ارث رسیده بود، محمود تصمیم گرفت راه دیگری به جز جواهر فروشی را انتخاب کند. او به جای خرید و فروش جواهرات، به دنیای کلمات و شعر روی آورد و تخلص "فرخ" را برای خودش انتخاب کرد. پدرش او از همان دوران کودکی را به محافل ادبی می‌برد و این تجربه‌ها باعث شد که کم‌کم به شعر و ادبیات رو بیاورد. محمود فرخ در بخشی از خاطراتش گفته است: «اولین بار که شعر گفتم، هشت یا نه ساله بودم. سال قحطی بود و مردم به خانه حاج محمد حسن صراف حمله بردند. همان‌جا چند بیت شعر گفتم و خواندم و مورد تحسین مردم قرار گرفتم.»
نقش آفرینی در پایان دادن به حادثه مسجد گوهرشاد
عشق و استعداد محمود فرخ به شعر و ادبیات نام او را به‌سرعت سر زبان‌ها انداخت. بعدها به این فکر افتاد که خودش یک انجمن ادبی راه‌اندازی کند و همین تصمیم زمینه تشکیل انجمن ادبی "فرخ" را فراهم کرد. بعد از مدتی فعالیت، همراه با دیگر ادیبان برجسته خراسانی، مجله "دانش" را منتشر کرد. او علاوه بر تاثیرگذاری در حوزه ادب، در حوزه‌های اجرایی و سیاسی آن زمان نیز فردی صاحب نفوذ و مؤثر به شمار می‌آمد. در سال ۱۳۰۶ خورشیدی، به ریاست کارکنان آستان قدس رضوی منصوب شد. در سال ۱۳۱۸ به نمایندگی قوچان در مجلس شورای ملی برگزیده شد. پس از پایان دوره نمایندگی‌اش، به عنوان معاون نایب‌التولیه آستان قدس رضوی و کفیل استانداری خراسان فعالیت کرد. همچنین ریاست هیئت‌مدیره و مدیرعاملی شرکت نخ‌ریسی و نساجی و برق خراسان را عهده‌دار شد.
فرخ نقشی اساسی در پایان دادن به حادثه مسجد گوهرشاد در سال ۱۳۱۴ خورشیدی داشت. با مکاتبه‌های مستمر از طریق آستان قدس با پایتخت، توانست جلوی حمله شبانه سربازان به مسجد را بگیرد و جان بسیاری از بی‌گناهان را نجات دهد.
نخستین استاد افتخاری دانشگاه فردوسی مشهد
در سال ۱۳۴۴ جمعی از بزرگان و محققان در صدد تجلیل از فرخ برآمدند و به پایمردی مجتبی مینوی مجموعه‌ای با عنوان "هفتادسالگی فرخ" منتشر شد که بزرگانی چون بدیع‌الزمان فروزانفر، غلامحسین یوسفی، مهدی اخوان ثالث، عبدالحسین زرین‌کوب، جلال‌الدین همایی، محمدرضا شفیعی کدکنی و ایرج افشار در آن به تجلیل از شخصیت ادبی و فرهنگی فرخ پرداختند. دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد نیز در سال ۱۳۵۳ با اعطای مدرک دکتری افتخاری به فرخ برای او مجلس بزرگداشتی برپا کرد. فرخ نخستین استاد افتخاری دانشگاه فردوسی مشهد بود. در سال ۱۳۵۳ به پاس خدمات شایان توجه‌اش در حوزه ادبیات، مدرک دکترای افتخاری از این دانشگاه دریافت کرد. وی همچنین به تأسیس دانشکده ادبیات مشهد کمک شایانی کرد و بخش بزرگی از کتابخانه‌اش را به این دانشکده اهدا نمود.
نیم قرن میزبانی از شاعران جریان ساز معاصر
انجمن ادبی فرخ که جمعه‌ها در خانه او برگزار می‌شد، به پایگاهی برای پرورش ذوق و استعداد جوان‌ترها و محلی برای رفت‌وآمد ادیبان و شاعران برجسته تبدیل شده بود. کتابخانه و انجمن ادبی فرخ در مشهد، بیش از نیم قرن میزبان علاقه‌مندان و وعده‌گاه ادیبان و شاعران و محققان به‌شمار می‌رفت. این انجمن محلی برای حضور و تبادل نظر بزرگانی همچون ملک‌الشعرای بهار، اخوان ثالث، محمدرضا شفیعی کدکنی، محمدرضا شجریان، محمد قهرمان و سعید نفیسی، اخوان‌ثالث، قهرمان، پروین‌گنابادی، زنده یاد دکتر فیاض، زنده یاد سبزواری و همچنین رهبر معظم انقلاب و برادر بزرگوارشان آمدوشد داشتند. خلیل ا... خلیلی (از افغانستان)، بدیع‌الزمان فروزانفر، غلامحسین یوسفی، احمدعلی رجایی، موید ثابتی و حتی شماری از شخصیت‌های سرشناس مانند گلشن آزادی که از زمامداران ادبیات خراسان بودند نیز به این انجمن می‌آمدند.
آیت‌ا... خامنه‌ای پیش از رفتن به قم برای ادامه تحصیل در انجمن ادبی فرخ شرکت می‌کرد. ایشان در بخشی از خاطراتشان فرموده‌اند: «در منزل مرحوم فرّخ در مشهد، انجمن ادبی‌ای بود که روزهای جمعه تشکیل می‌شد و من تا هنگامی که در مشهد بودم، روزهای جمعه در این انجمن شرکت می‌کردم. در آن مجموعه ادبی، یکی دو شاعر برجسته افغان هم شرکت می‌کردند [...] این دو شاعر افغان، به سبک هندی غزل‌هایی بسیار عالی می‌گفتند. این بیت در غزل یکی از آن دو بود که در منزل فرّخ خوانده شد و به یاد من مانده است: ز بس نازک‌مزاجم ناز گردون برنمی‌دارم / من آن شاخم که نکهت بار سنگینی است بر دوشم» ۷ استاد مشهور ادبیات و تاریخ دانشگاه مشهد نظیر دکتر علی‌اکبر فیاض، غلامحسین یوسفی، دکتر رجایی خراسانی و ... نیز در جلسات انجمن فرّخ شرکت می‌کردند.
میراث ماندگار فرخ
سید محمود فرخ خراسانی در اردیبهشت ۱۳۶۰ چشم از جهان فرو بست و در دارالذکر حرم رضوی به خاک سپرده شد. از او آثاری همچون "تصحیح تاریخ مجمل فصیحی"، (در سه جلد) "دیوان اشعار"، "سفینه فرخ" (دو جلد) و تصحیح روضه خلد مجد خوافی، خلاصه احوال و منتخب آثار اوحدی اصفهانی، منتخب آثار و شرح احوال استاد نصرت منشی‌باشی و ... به یادگار مانده است. یادداشت‌های او نیز توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی به کوشش دکتر مجتبی مجرد گردآوری و منتشر شد.