معاون وزیر نیرومطرح کرد:
پاشدان؛سد مزاحم آب شرب مشهد
حمیدی
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا درباره احداث سد پاشدان بر روی هریرود و مسائل زیست محیطی که این سد به مرور در ارتباط با خراسان رضوی در ایران ایجاد می‌کند، گفت: اکنون نیز این مشکلات به وجود آمده و چند سال است که آب ورودی به کشور ما در این منطقه که در سد دوستی ذخیره می‌شود، وضعیت نابسامانی گرفته است و با توجه به کاهش ورودی‌ها برای تامین آب شرب مشهد دچار زحمت شده‌ایم.
دهه 70 که خشکسالی گلوی آب شرب مشهد را فشرد،دولتمردان تصمیم به انتقال آب از فراحوزه و احداث سد دوستی بر روی رودخانه مرزی هریرود بین ایران ، افغانستان و ترکمنستان گرفتند اما در فرایند احداث این سد تنها کشور ترکمنستان مشارکت داشته و کشور افغانستان مشارکتی در توافقات احداث این سد نداشت، به همین دلیل ضمانتی برای تامین حقابه این سد اخذ نشد و دولت افغانستان هم در این 30 سال به‌صورت پیوسته درصدد احداث بند و سد روی هریرود برآمد. سد دوستی تا 3 یا 4 سال پیش حدود 70 درصد آب موردنیاز کلان‌شهر مشهد را تامین می‌کرد ولی به دلیل خشکسالی‌ها و سدهای بالادست افغانستان رفته‌رفته این سد از حجم 1.4 میلیارد مترمکعبی مخزن سقوط کرده و امروز زمزمه‌های خارج شدن این سد از چرخه تامین آب مشهد شنیده می‌شود، همان‌طور که بنا بر اذعان مدیرعامل آبفای مشهد 3 سد دیگر در حال حاضر از این چرخه خارج شده‌اند. طبق گفته اسماعیلیان، در حال حاضر بیش از 75 درصد نیاز آبی مشهد از منابع زیرزمینی (آبخوان بحران‌زده مشهد) تامین می شود. وزارت نیرو و وزارت خارجه نیز در این مدت رایزنی‌های زیادی برای تامین حقابه سد دوستی با دولت افغانستان انجام داده‌اند.
در همین راستا «محمد جوانبخت» معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا که هفته گذشته همراه با «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای دیدار با مقامات افغانستان به کابل سفر کرده بود، در گفت‌وگو با ایسنا، یکی از موضوعات مورد پیگیری در این سفر را بحث حقابه تاریخی ایران از هریرود در خراسان رضوی عنوان کرد و گفت: هریرود حقابه تاریخی ماست و به طور معمول حقابه‌های تاریخی در مجامع بین‌المللی که به موضوع محیط زیست می‌پردازند شناخته شده و دارای موضوعیت است.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان این‌که «علاوه بر نشست کمیساران آب، همواره تلاش می‌کنیم در حاشیه دیدارها و رایزنی‌ها با مقامات حکومت سرپرستی افغانستان از جمله جلسات کمیسیون مشترک اقتصادی ۲ کشور موضوع حقابه را نیز پیگیری کنیم»، ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ سد کمال‌خان در فاصله ۶۰ تا ۷۰ کیلومتری مرز ما احداث شد و این سد به گونه‌ای طراحی شده که جلوی ورود سیلاب‌ها به ایران را می‌گیرد، سازه سرریز سد کمال‌خان به‌گونه‌ای است که آب را به سمت گودزره هدایت می‌کند و مانع ورود آب در سه سال گذشته به ایران بوده است. با پیگیری‌های زیادی که انجام شد در اسفند سال ۱۴۰۲ دریچه‌های سد کمال‌خان باز گذاشته شد و مقداری آب به سمت ایران آمد.
وی در بخش دیگر از صحبت‌های خود گفت: کار درست و مناسب اصلاح سرریز سد کمال‌خان است. اکنون مسیر اصلی سرریز سد به سمت گودزره است در حالی که مسیر اصلی باید به طور طبیعی به سمت رودخانه هیرمند که به سمت ایران جریان دارد، باشد.
برای تامین آب شرب مشهد دچار زحمت شده‌ایم
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا درباره احداث سد پاشدان بر روی هریرود و مسائل زیست محیطی که این سد به مرور در ارتباط با خراسان رضوی در ایران ایجاد می‌کند، گفت: اکنون نیز این مشکلات به وجود آمده و چند سال است که آب ورودی به کشور ما در این منطقه که در سد دوستی ذخیره می‌شود، وضعیت نابسامانی گرفته است و با توجه به کاهش ورودی‌ها برای تامین آب شرب مشهد دچار زحمت شده‌ایم.
مسائل آبی با ترکیه، تاجیکستان و ترکمنستان
او در پاسخ به این سوال که گفت‌وگوهای آبی درباره موضوع رود ارس بین ایران و ترکیه چگونه است، ادامه داد: تاکنون در مدت اخیر چهار نوبت با ترکیه درباره مسئله آب صحبت کردیم. نگرانی‌هایمان را گفته‌ایم و این جلسات مشترک را ادامه خواهیم داد. جوانبخت در پاسخ به این سوال که حدود ۲ هفته پیش شاهد سفر رئیس جمهور به تاجیکستان بودیم و آیا در این سفر با توجه به پرآب بودن تاجیکستان درخصوص موضوع آب رایزنی شد، گفت: با توجه به سهم بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعبی تاجیکستان از آمودریا، وارد کردن آب از تاجیکستان ایده‌ای است که سال‌هاست مطرح بوده و مسائل خاص خودش را دارد. معاون وزیر نیرو به همکاری‌های خوب آبی با ترکمنستان به‌ویژه در ۲ سال گذشته در برداشت از سد دوستی اشاره کرد.