گزارشی از دستاوردهای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در استان طی دهه های اخیر

پیشگامی مشهد در عرصه سلامت و پیوند عضو

​​​​​​​
بهداشت، درمان و حوزه سلامت در استان خراسان رضوی و به خصوص مشهد، با پشت سر گذاشتن تحولات عمده طی دهه های اخیر به یکی از مراکز پیشرو در حوزه بهداشت و درمان کشور تبدیل شده است. دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان متولی حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نه‌تنها با افزایش زیرساخت‌های بهداشتی و تعداد مراکز خدمات جامع سلامت، بلکه با راه‌اندازی برنامه‌های نوآورانه در حوزه گردشگری سلامت، هدف‌گذاری برای ارزآوری از این بخش و تربیت نیروی انسانی متخصص، گام‌های مؤثری در راستای ارتقای سلامت جامعه و جذب سرمایه‌های خارجی برداشته است. در این گزارش، به جزئیات این تحولات و دستاوردهای قابل توجه در حوزه بهداشت، درمان و آموزش در مشهد و خراسان رضوی خواهیم پرداخت.


دکتر محمد دهقانی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن اشاره به تجهیزات تامین شده در برخی از بیمارستان های مشهد، با اشاره به تجهیزات دیگری که در مراحل خرید به سر می برد، به «خراسان رضوی» می گوید: حدود 130 میلیارد ارزش تجهیزاتی بود که به بیمارستان گلبهار دادیم. همچنین حدود 85 میلیارد ارزش تجهیزاتی است که در بخش های متفاوت دیگر توزیع شده، تجهیزاتی که دپو شده بود بین مراکزی که نیاز داشتند چرخیده است یا تجهیزاتی که نیاز به بازسازی داشت، احیا شده است که ارزش آن ها حدود 130 میلیارد تومان بوه است. دهقانی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در بخش فوریت ها نیز تصریح می کند: 21 دستگاه موتورلانس در این یک سال اخیر خریداری کردیم. 5 پایگاه اورژانس راه اندازی شد و اولین پایگاه اورژانس بانوان را در شهر مشهد راه اندازی کردیم. همچنین 190 نیروی عملیاتی برای اورژانس جذب کردیم. پایگاه های اورژانس پیش بیمارستانی نیز دستاورد مهم دهه های اخیر است که پیش از انقلاب اصلا وجود نداشته است.
مشهد؛ پیشرو در پیوند اعضا و کاشت حلزون در کشور
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در اشاره به بحث پیوند اعضا گفت: در زمینه پیوند و کاشت حلزون پیشرو هستیم. امسال 142 مورد مرگ مغزی داشتیم که منجر به پیوند شده است. در تابستان سال جاری در حوزه پیوند اعضا جزو دانشگاه‌های پیشرو شناخته شدیم که مورد تقدیر قرار گرفتیم. از سال 1400 تاکنون 512 مورد کاشت حلزون داشتیم که 73 مورد مربوط به امسال بوده است. همچنین کمترین صف انتظار در کشور برای کاشت حلزون را داریم. در کودکانی که نارس به دنیا می آیند، خطر نابینایی آن ها را تهدید می کند که طی اقدامات گسترده ای نابینایی ناشی از نارسی را به صفر رسانده ایم.  وی می افزاید: زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد 48 بیمارستان فعال دارد، بزرگ ترین دستاورد است چراکه پیش از انقلاب فقط بیمارستان قائم (عج) و امام رضا (ع) بوده است. در حال حاضر 48 بیمارستان در زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعال هستند. دانشگاه علوم پزشکی مرکز بزرگ ترین ارجاع بیماران شرق کشور است به طوری که 30 درصد کدملی هایی که در بیمارستان های ما خدمت می گیرند، مربوط به غیر از خراسان رضوی و دیگر استان ها هستند.
قطب گردشگری سلامت و جذب بیماران خارجی
همچنین دکتر داوود خوش شکن، مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز درباره دستاوردهای حوزه گردشگری سلامت به «خراسان رضوی» می‌گوید: قبل از انقلاب ما در خیلی از شهرستان ها و مشهد و در برخی از تخصص‌ها، پزشک ایرانی نداشتیم و پزشکان هندی و بنگلادشی داشتیم، اما در حال حاضر سالانه حدود 100 هزار بیمار خارجی از بیش از صد کشور در مشهد درمان و برای 500 دانشجوی خارجی آموزش پزشکی ارائه می کنیم. خوش شکن افزود: از مجموع مراکز درمانی دراستان و شهر مشهد حدود 55 مرکز مجوز درمان بیماران خارجی را دارند.  خوش شکن افزود: کشورهایی که بیشترین مراجعه بیماران را داریم به ترتیب افغانستان، عراق، ترکمنستان، تاجیکستان، عمان، قطر، بحرین و عربستان هستند. بعد از این از تمام کشورهای ایتالیا، آمریکا و کشورهای آفریقایی نیز بیمار داریم. خوش شکن درباره میزان درآمد گردشگری سلامت در مشهد گفت: گردشگری سلامت ما درآمدش بیش از هزار و 200 میلیارد تومان در سال است. بالاترین تعداد بیماران خارجی و گردشگری سلامت در کشور را در مشهد داریم. مشهد به عنوان پیشرو در کشور هم به لحاظ بیشترین آمار جذب بیمار خارجی و هم به لحاظ کسب درآمد و رونق اقتصادی شناخته شده است. خوش شکن با اشاره به برنامه های در دست اقدام در حوزه گردشگری سلامت بیان کرد: سامانه گردشگری سلامت برای اولین بار در کشور به صورت آزمایشی در مشهد در حال راه اندازی است تا بیمار بتواند پزشک، هتل، تعرفه و... به طور کلی، تمام خدمات مسافری را در این سامانه انتخاب کند. یک اقدام دیگر این که سامان دهی لیدرها و مترجم ها برای اولین بار در مشهد صورت می گیرد. با آموزش و اعطای کارت به آن ها داریم سامان دهی می کنیم تا از وضعیت آشفته بازار دلالیون و ... این وضعیت خارج شود. خوش شکن با اشاره به دورنمای صنعت گردشگری سلامت بیان کرد: کشورهای منطقه را بازدید کردم  اکثرشان از نظر درمانی به ما نیاز دارند و اگر بتوانیم همین بازار را به درستی  مدیریت کنیم، اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد. وی افزود: در برنامه 5 ساله هفتم برنامه ریزی شده است که 6 میلیارد یورو از محل توریست سلامت برای کشور ارزآوری شود، اما من معتقدم بیش  از بودجه کشور از محل همین صنعت برای کشور ارزآوری خواهیم داشت که ان شاءا... به همین هدف می رسیم.
حوزه بهداشت روی ریل توسعه
دکتر مجید جعفری نژاد، معاون فنی مرکز بهداشت استان هم در گفت و گو با ما طی مقایسه ای درباره دستاوردهای حوزه معاونت بهداشت در سطح استان بیان کرد: افزایش تعداد خانه های بهداشت فعال از 23 خانه در سال 1357 به 755 خانه بهداشت در سال 1403، افزایش تعداد مراکز خدمات جامع سلامت شهری از 54 خانه در سال 1357 به 148 مرکز در سال 1403 ، افزایش تعداد مراکز خدمات جامع سلامت شهری از 30 خانه در سال 1357 به 132 مرکز در سال1403 ، افزایش تعداد پایگاه های بهداشت شهری از 54 پایگاه به 132 پایگاه در سال 1403، کاهش میزان مرگ مادران باردار از 240 مورد مرگ به ازای صدهزار تولد زنده از سال 1357 به19.37  مورد در سال 1402 از جمله مهم ترین دستاوردهای دهه های اخیر است. جعفری نژاد افزود: کاهش میزان مرگ نوزادان از 40 مورد مرگ در هزار تولد زنده به 7.96 مورد در سال 1402، کاهش میزان مرگز کودکان زیر یک سال از 111مورد مرگ در هزار تولد زنده به 11.73 مورد در سال 1402، کاهش میزان مرگ کودکان زیر 5سال از 119 مورد در هزار تولد زنده به 14.88مورد در سال 1402، توسعه و اجرای برنامه های مختلف در حوزه پیشگیری از ابتلا به بیماری های واگیر و غیرواگیر، استقرار برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در کلیه مناطق روستایی و شهرهای زیر20هزار نفر، تهیه و توزیع مکمل های دارویی به منظور تامین مواد مغزی مورد نیاز برای گروه های هدف به خصوص در مناطق کم برخوردار، اجرای برنامه های غربالگری به منظور پیشگیری از ابتلا یا تشخیص زودرس به منظور درمان به موقع در بیماری های مختلف و ناهنجاری های ژنتیکی نیز دیگر دستاوردهای حوزه بهداشتی در مشهد و خراسان رضوی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
رشد کمی و کیفی آموزش پزشکی
دکتر عباس حیدری، مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم با اشاره به این که دانشگاه علوم پزشکی از قدیمی ترین مراکز آموزشی است که در مقاطع مختلف علمی پذیرش دارد به «خراسان رضوی» گفت: ۱۰هزار دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی مشهد تحصیل می کنند که یک سوم از این دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی هستند. ما 36 رشته تخصصی، 40 رشته دکتری، 36 رشته فلوشیپ و 23 رشته فوق تخصص داریم که در زمینه های مختلف نیروی تخصصی تربیت می کنیم. وی افزود: بیش از هزار عضو هیئت علمی در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد داریم که  ۱۴۲ عضو هیئت علمی را سال 1402 جذب کردیم. حیدری خاطر نشان کرد: به ازای هر 10 دانشجو یک عضو هیئت علمی داریم که استاندارد بسیار خوبی است. همچنین از اقدامات خوبی که در یکی دوسال اخیر اتفاق افتاده این است که مراکز بهداشتی را هم به سمت آموزش بردیم و در مراکز خدمات جامع سلامت الگوی آموزشی را اجرا کردیم.