پیگیری گلایه ها و مطالبات جمعی از دانشجویان و دانش آموزان درباره وضعیت کتابخانه های عمومی مشهد
مصائب زیست کتابخانه ای!
هانیه غلامی
کتابخانه‌های عمومی مأمنی هستند برای بسیاری از دانشجویان، دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به مطالعه و تحقیق تا ساعاتی فارغ از سر و صدا و درگیری‌های روزمره درگوشه‌ای دنج بنشینند ومطالعه داشته باشند. یکی از دغدغه‌هایی که دانشجویان با روزنامه خراسان مطرح کرده‌اند، نیازشان به کتابخانه‌هایی است به صورت شبانه‌روزی فعالیت داشته باشند. حضور درکتابخانه و استفاده از منابع مکتوب درکنار بهره‌مندی از فضای مناسب کتابخانه برای مطالعه از مواردی است که مورد توجه قشر تحصیلکرده و جوان در استان و کلان شهر مشهد است. با این حال، هنوز کتابخانه‌ای که خدمات شبانه‌روزی ارائه دهد وجود ندارد و بعضی شهروندان از نبود امکانات کافی و وسایل گرمایشی در بعضی کتابخانه‌ها گلایه دارند. حسین نوربخش، سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان با اشاره به فعالیت بعضی کتابخانه‌های عمومی مشهد تا ساعت 9 شب گفت: در مناطقی که اعضای کتابخانه درخواست افزایش ساعت را داشته باشند این کار انجام خواهد شد.
«در مشهد کتابخانه شبانه‌روزی نداریم و کتابخانه‌هایی هم که ساعت بیشتری فعالیت دارند کیفیت و امکانات خوبی ندارند!» این یکی از مواردی است که دانشجویان در تماس با روزنامه خراسان مطرح کرده اند. کافی است در ایام امتحانات سری به کتابخانه‌های عمومی سطح شهر بزنید تا بتوانید دغدغه‌های دانشجویان و دانش‌آموزان را در این خصوص بشنوید. چه آن‌هایی که صرفا می‌خواهند از فضای کتابخانه و سالن قرائت آن استفاده کنند و چه آن‌هایی که احتیاج دارند از منابع موجود در کتابخانه نیز بهره‌مند شوند و به نحوی عضویت آن را دارند.
فعالیت کتابخانه‌ها در 6 نقطۀ مشهد تا ساعت 21
فارغ از کتابخوان‌های حرفه‌ای و محققان که مطالعه بخش جداناپذیری از زندگی آن‌هاست، همه افراد در مقاطعی مانند دانش‌آموزان و دانشجویان، کتابخانه مأمن اجتناب‌ناپذیر آن ها خواهد بود. شبانه‌روزی نبودن کتابخانه‌ها، سرد بودن و رعایت نشدن نظم و نظافت از جمله گلایه هایی است که شهروندان بعد از مراجعه خود به بعضی کتابخانه های عمومی مطرح می کنند. حسین نوربخش، سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان در توضیح آخرین وضعیت کتابخانه‌های عمومی استان به «خراسان رضوی» می‌گوید: اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی در حال حاضر 239 کتابخانه عمومی، مشارکتی و مستقل دارد که اگر بخواهیم به تفکیک اشاره کنیم از این تعداد 154 کتابخانه عمومی نهادی مشغول فعالیت هستند و تمام مدیریت نیروی انسانی و خدماتی که ارائه می‌دهند تحت مدیریت خود نهاد کتابخانه‌های عمومی استان است و بقیه به صورت کتابخانه‌هایی است که دارای مجوز و مشارکت با بخش‌های خصوصی و دیگر ادارات ارائه خدمات دارند. نوربخش در پاسخ به سوالی در مورد ساعت کاری کتابخانه‌ها و نبود کتابخانه شبانه روزی می‌افزاید: ساعت کاری کتابخانه‌های عمومی چیزی حدود 7:30 صبح تا 19 است. البته برای مثال در مشهد، در 6 نقطه از شهر از جمله قاسم‌آباد، بلوار هفت تیر، رینگ حاشیه شهر مشهد خدمات تا 9 شب هم ادامه دارد و به صورت کتابخانه‌های دارای شیفت شب یا خودگردان هستند. وی با اشاره به نیازسنجی که انجام شده است، ادامه می‌دهد: در بعضی مناطق از ما خواسته شده است و با توجه به نیاز بسیاری از افراد ساعت خدمات را تا ساعت 21 بالا برده ایم. اما بعضی از افراد صرفا برای مطالعه خدمات می‌خواهند و استفاده از مخزن را احتیاج نداشته‌اند. البته من دیدم سالن‌های مطالعه نیز نهایتا تا ساعت 23 خدمات می‌دهند. سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تصریح می‌کند: با این حال، اگر در مناطقی نیاز وجود داشته باشد؛ ما مشکلی نداریم و می‌توانیم افزایش دهیم. ولی تا امروز بیشترین درخواستی که از سوی کتابخانه‌های عمومی آمده است همان تا ساعت 9 شب بوده و ما فعالیت داشته‌ایم اما اگر درخواستی باشد و افرادی نیاز داشته باشند حتما این کار را انجام خواهیم داد.
افتتاح 12 کتابخانه در استان تا پایان سال
نوربخش می گوید: همه شهرستان‌های استان دارای کتابخانه عمومی هستند، امسال با توجه به نگاه توسعه‌ای و بحث عدالت فرهنگی که در کل استان داشته‌ایم، با برنامه‌ریزی انجام شده 17 کتابخانه عمومی در حال آماده شدن هستند که تا پایان سال 12 مورد آن افتتاح خواهد شد و بعضی از آن‌ها مانند کتابخانه‌ای در شهر عشق‌آباد نیشابور، کتابخانه‌ای در روستای بزنگان و یک کتابخانه در حاشیه شهر سبزوار با نام بهاران، همچنین دو تا سه پروژه دیگر در شهرستان فیروزه در دهه فجر افتتاح می شود و بقیه آن‌ها در بهار سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. علاوه بر آن دو پروژه کلنگ‌زنی کتابخانه مرکزی شهرستان سبزوار و زمین کتابخانه در توس است که در ایام دهه فجر انجام می‌شود. در بلوار توس بعد از میدان شهید فهمیده تا انتها کتابخانه نداشتیم که با پیگیری‌های نمایندگان شهر مشهد و اهدای زمین توسط شهرداری هفته آینده کلنگ‌زنی آن انجام خواهد شد. نوربخش با بیان این که امیدواریم تا پایان سال هفته‌های کتابخانه‌ای داشته باشیم، اضافه می‌کند: فکر می کنم بتوانیم تا پایان سال هر هفته یک کتابخانه را افتتاح کنیم.سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان در پاسخ به این سوال که آیا درحال حاضر تعداد کتابخانه‌های کلان‌شهر مشهد منطبق با نیازهای آن است؟ اظهار می‌کند: اکنون در مشهد 58 کتابخانه و فضای کتابخانه‌ای داریم. مشهد بخش‌های مختلف احمدآباد، رضویه و ... دارد و باید همه این بخش‌ها پوشش داده شود. ما برای این بخش‌ها موضوع کتابخانه‌های سیّار را مطرح کرده‌ایم. در استان 13 کتابخانه سیار داریم و از این تعداد 5 کتابخانه در بخش‌های مختلف شهر مشهد فعال هستند. استان ما در این زمینه در کشور به لحاظ کمی و کیفی رتبه اول را داراست. وی در خصوص امکانات گرمایشی و سرمایشی نیز می‌گوید: یک از موضوعاتی که برای افتتاح هر کتابخانه‌ای مد نظر ماست، نصب شدن تجهیزات کامل سرمایشی و گرمایشی است. در غیر این صورت پروژه نیمه تمام است، برای مثال ما الان 4 پروژه داریم که همه مراحل آن انجام شده است ولی منتظریم تجهیزات گرمایشی و سرمایشی آن انجام بشود و بعد به بهره‌برداری برسد. اما امسال با توجه به صرفه‌جویی و جلوگیری از اتلاف انرژی، بحث کنترل دمای مطلوب مطرح بوده است، ممکن است بعضی افراد مایل باشند گرمایش بیشتری وجود داشته باشد ولی ما طبق استاندارد عمل می‌کنیم و قبول دارم ممکن است به بعضی موارد اعتراض داشته باشند.