بازگشت به زندگی پس از ۴۶ هزار سال
در یک کشف علمی شگفت‌انگیز، پژوهشگران موفق به احیای یک کرم نماتود شدند که حدود 46 هزارسال در یخبندان سیبری منجمد مانده بود. این کشف نه تنها نشان‌دهنده توانایی شگرف حیات برای بقا در شرایط سخت است، بلکه می‌تواند کاربردهای مهمی در زمینه‌های زیست‌شناسی سرما و تحقیقات درباره امکان حیات در فضا داشته باشد.
کشف و احیا
این کرم که به نام Panagrolaimus kolymaensis شناخته می‌شود، از نمونه‌های یخ‌زدگی دایمی نزدیک رودخانه کولیمای سیبری استخراج شد. آزمایش‌های سن‌سنجی رادیوکربن روی بقایای گیاهی اطراف، نشان داد که این خاک و در نتیجه کرم موجود در آن، بین ۴۵۸۳۹ تا ۴۷۷۶۹ سال قدمت دارد، یعنی متعلق به دوره پلیستوسن، زمانی که ماموت‌ها و ببرهای دندان‌خنجری در زمین پرسه می‌زدند. پس از ذوب شدن در شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی، این کرم باستانی نشانه‌هایی از حیات از خود نشان داد، به فعالیت‌های زیستی طبیعی بازگشت و حتی شروع به تولیدمثل کرد. این کشف، رکورد جدیدی را برای طولانی‌ترین دوره بقا در حالت کریپتوبیوز (یک وضعیت متابولیکی غیرفعال که به موجودات امکان زنده ماندن در شرایط سخت را می‌دهد) ثبت کرد. پیش از این، بیشترین مدت شناخته‌شده برای بقا در چنین وضعیتی در نماتودها، حدود ۲۵ سال بود.
سازوکار عجیب بقا
توانایی P. kolymaensis برای زنده ماندن در چنین بازه طولانی‌ای، پیامدهای مهمی برای علوم مختلف دارد. بررسی سازوکارهای بقای این موجود می‌تواند به پیشرفت در زمینه‌های پزشکی سرما و زیست‌شناسی انجماد منجر شود، مانند توسعه تکنیک‌های بهتر برای نگهداری بافت‌ها و اندام‌های زنده. علاوه بر این، در حوزه زیست‌شناسی فضایی، این یافته می‌تواند سرنخ‌هایی درباره امکان بقای حیات در شرایط سخت سیارات دیگر ارائه دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تولید قندی به نام ترهالوز نقش کلیدی در استراتژی بقای این کرم دارد. این قند به تثبیت سلول‌ها کمک کرده و از آسیب‌های ناشی از کم‌آبی و انجماد جلوگیری می‌کند. این ویژگی نه تنها در P. kolymaensis، بلکه در برخی گونه‌های امروزی نماتودها مانند Caenorhabditis elegans نیز مشاهده شده است.
اهمیت درک بقای حیات
این کشف به فهرست فزاینده‌ای از شواهدی اضافه می‌شود که نشان می‌دهند حیات قادر به بقا در شرایط فوق‌العاده سخت است. موارد مشابه شامل احیای میکروب‌هایی از رسوبات اعماق دریا پس از ۱۰۰ میلیون سال و یافتن باکتری‌های زنده در کهربا با قدمت ۴۰ میلیون سال است. این یافته‌ها به درک بهتر ما از مکانیسم‌های بقا کمک کرده و همچنین احتمال وجود حیات در دیگر نقاط جهان را تقویت می‌کنند. در حالی که نمونه‌های اصلی P. kolymaensis پس از احیا مرده‌اند، اما نسل آن‌ها همچنان در محیط آزمایشگاهی زنده مانده و به دانشمندان فرصتی ارزشمند برای مطالعه این گونه و توانایی‌های شگفت‌انگیز آن داده است. این تحقیق ممکن است در آینده به کشفیات مهمی در زمینه زیست‌شناسی، پزشکی و حتی سفرهای فضایی منجر شود.