من به غرورم باختم، بد هم باختم
دکتر نجمه عابدی‌شرق | روان شناس
غرور یکی از احساسات پیچیده انسانی است که می‌تواند تأثیرات مثبت و منفی زیادی بر روی زندگی فرد داشته باشد. «جورج فورمن»، قهرمان سابق سنگین وزن جهان بوکس، به تازگی در گفت‌و‌گویی درباره دلایل موفقیتش به روزهایی اشاره کرد که مغرور بودن باعث شکست او شده است. او البته از دل همین شکست‌ها، دوباره رنگ پیروزی را دیده و روزگاری یکی از قهرمان‌های بلامنازع سنگین وزن جهان در رشته بوکس بوده است. در ادامه بخشی از صحبت‌های او را خواهیم خواند و از تفاوت غرور و اعتمادبه‌نفس خواهیم گفت. همچنین به آسیب‌های مغروربودن و نحوه مدیریت آن اشاره خواهیم کرد.
این قدر مغرور بودم که ...
«جورج فورمن» درباره داستان جالب زندگی‌اش که در شبکه‌های‌اجتماعی هم پربازدید شده، می‌گوید: «وقتی جوان بودم، تمام مسابقاتم را یکی بعد از دیگری برنده می‌شدم. می‌گفتند ضربه‌های بوکسم گاو را می‌کشد! اینقدر مغرور بودم که هیچ فردی را در حد خودم نمی‌دیدم. همه می‌گفتند از «جو فریزر» افسانه‌ای شکست می‌خورم ولی او را هم زدم و شکست دادم. معروف و پولدار شدم. وقتی با محمدعلی کلی روبه‌رو شدم، مطمئن بودم که او را هم شکست می‌دهم. ولی در راند ۸ مسابقه با یک ضربه او، نقش بر زمین شدم. باورم نمیشد! تمام دنیایم نابود شد! شب‌ها نمی‌توانستم بخوابم و به آن شکست فکر می‌کردم و همان شکست من را به آدم دیگری تبدیل کرد. دیگر غرور نداشتم و عاطفه در وجودم ریشه کرد. لحظه شکست خوردنم از محمدعلی را قاب کردم و گذاشتم در محل کارم تا غرور را فراری بدهم و خرد به همراه مهربانی را جایگزینش کنم. در تنهایی، ساعت‌ها به آن عکس نگاه می‌کردم. من غرور را از وجودم بیرون کردم، همانی که من را از خودم و خانواده‌ام جدا کرد. بله، گاهی شکست از ما انسان‌های بهتری می‌سازد. من یک مدت طولانی از دنیای بوکس دور بودم ولی دوباره شروع کردم. دوباره قهرمان شدم ولی این بار بدون غرور. بیشتر ما آدم‌ها از جایی ضربه می‌خوریم که بهش مغروریم». اما غرور چیست و چطور باید آن را قبل از چشیدن طعم تلخ شکست، مدیریت کرد؟
تفاوت غرور و اعتماد به نفس
اعتماد به نفس به معنای باور به توانایی‌ها و قابلیت‌های خود است. فردی با اعتماد به نفس، به توانایی‌های خود اطمینان دارد و می‌تواند در مواجهه با چالش‌ها عملکرد خوبی داشته باشد. اما غرور به نوعی احساس برتری نسبت به دیگران اشاره دارد. فرد مغرور ممکن است خود را بالاتر از دیگران ببیند و به همین دلیل از ارتباطات سالم و سازنده با دیگران دور شود.
آسیب‌های مغرور بودن
1 تنهایی و انزوا| مغرور بودن می‌تواند به دوری از دیگران و عدم ارتباطات مؤثر منجر شود.
2 عدم پذیرش انتقاد| افراد مغرور معمولاً قادر به پذیرش انتقادات نیستند و این می‌تواند به رشد شخصی آن‌ها آسیب بزند.
3 تضعیف روابط| غرور می‌تواند باعث ایجاد تنش و درگیری در روابط شخصی و حرفه‌ای شود.
4 شکست‌های غیرمنتظره| همان‌طور که «جورج فورمن» تجربه کرد، شکست در برابر یک رقیب می‌تواند به فروپاشی غرور و احساس خودباوری منجر شود.
مدیریت غرور
خودآگاهی| شناخت نقاط قوت و ضعف خود و پذیرش آن‌ها می‌تواند به کاهش غرور کمک کند.
پذیرش انتقاد| یادگیری از انتقادات و استفاده از آن‌ها برای بهبود خود، به فرد کمک می‌کند تا از غرور فاصله بگیرد.
توجه به دیگران| ایجاد ارتباطات مثبت و مؤثر با دیگران و احترام به آن‌ها می‌تواند به کاهش احساس برتری و غرور کمک کند.
تجربه شکست| مانند تجربه فورمن، شکست می‌تواند به فرد یاد دهد که هیچ‌کس کامل نیست و این موضوع می‌تواند به رشد عاطفی و شخصی کمک کند.
مانعی در مسیر رشد و بهبود شخصی
غرور می‌تواند به عنوان یک مانع در مسیر رشد و بهبود شخصی عمل کند. با شناخت و مدیریت آن، می‌توان به فردی با اعتماد به نفس و ارتباطات سالم تبدیل شد. همان‌طور که جورج فورمن بیان کرد، گاهی شکست‌ها می‌توانند ما را به انسان‌های بهتری تبدیل کنند و یادآور شوند که در زندگی، تواضع (humility) و مهربانی اهمیت بیشتری دارند.