تشکر پس از تحقیر!

فاطمه ملک زاده

​​​​​​​

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، چند روز پس از دیدار جنجالی‌اش با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، ناچار شد در پیامی ویدئویی از حمایت‌های واشنگتن تشکر کند. این در حالی است که تنش میان او و ترامپ در کاخ سفید به حدی بالا گرفت که رئیس‌جمهور آمریکا، زلنسکی را به ناسپاسی متهم کرد. ترامپ که همواره کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین را زیر سؤال برده، از همان ابتدای جنگ رویکردی تردیدآمیز نسبت به حمایت از کی‌یف داشته و به نظر می‌رسد اکنون نیز تلاش دارد فشارهای سیاسی و روانی را بر زلنسکی افزایش دهد.
زلنسکی در پیام ویدئویی اخیر خود تلاش کرد با تأکید بر قدردانی همیشگی از حمایت‌های آمریکا، تا حدی از بار اتهام ناسپاسی که از سوی ترامپ متوجه او شده بود، بکاهد. او گفت: «یک روز هم نبوده که حس قدردانی نداشته باشیم.» اما این اظهارات بیش از آن که نشانه‌ای از رضایت واقعی کی‌یف باشد، گویای وضعیت شکننده و انفعال رئیس‌جمهور اوکراین در برابر معادلات قدرت در واشنگتن است.
وابستگی اوکراین به کمک‌های غرب؛ چالشی برای زلنسکی
پیش از این، زلنسکی در نشستی در لندن پیرامون جنگ اوکراین و روسیه به صراحت اذعان کرده بود که ادامه مقاومت اوکراین کاملاً وابسته به کمک‌های آمریکا و دیگر شرکای غربی است. او گفته بود: «مقاومت ما در اوکراین به آن چه شرکای‌مان برای ما انجام می‌دهند، بستگی دارد.» این اعتراف، هرچند با هدف ترغیب کشورهای غربی به ادامه حمایت‌ها بیان شد، اما در واقع نشان‌دهنده ناتوانی و درماندگی زلنسکی در جنگی است که بدون پشتیبانی غرب، چشم‌انداز روشنی ندارد.سیاست‌های ترامپ نیز به این بن‌بست دامن می‌زند. او که یکی از منتقدان اصلی ادامه کمک‌های آمریکا به اوکراین است، از زمان خروج از کاخ سفید بارها اعلام کرده که اگر به قدرت بازگردد، کمک‌ها را به شدت کاهش داده و حتی برای پایان سریع جنگ با روسیه، به مذاکره مستقیم با کرملین خواهد پرداخت. چنین مواضعی، نه تنها باعث تضعیف روحیه مقامات اوکراینی شده، بلکه به تشدید شکاف میان دولت زلنسکی و برخی حامیانش در آمریکا نیز انجامیده است.
سرنوشت اوکراین در گرو تصمیمات کاخ سفید
زلنسکی که روزی با حمایت قاطع غرب به عنوان نماد مقاومت اوکراین معرفی می‌شد، حالا با چالش‌های فزاینده‌ای روبه‌روست. در حالی که کمک‌های مالی و نظامی به کی‌یف تحت تأثیر رقابت‌های داخلی آمریکا قرار گرفته، او به ناچار در جبهه دیپلماسی نیز به تناقض‌گویی افتاده است؛ از یک سو در برابر ترامپ به دلیل قطع احتمالی کمک‌ها تحت فشار قرار می‌گیرد و از سوی دیگر مجبور است با پیام‌های ویدئویی، همچنان از آمریکا قدردانی کند.
این وضعیت، نشانه‌ای از فروپاشی تدریجی جایگاه زلنسکی در صحنه بین‌المللی است. او در تلاش است تا همچنان حمایت غرب را حفظ کند اما در نهایت، سرنوشت اوکراین در گرو تحولات سیاسی واشنگتن است؛ جایی که ترامپ و سایر مخالفان کمک‌های بی‌قید و شرط به اوکراین، روز به روز نفوذ بیشتری پیدا می‌کنند.