دستمزد؛ کمتر از سبد معیشت، بالاتر از خط فقر
محمد حقگو
بامداد دیروز اعضای شورای عالی کار پس از مذاکرات فشرده و طولانی با افزایش 45 درصدی حداقل دستمزد کارگران در سال آینده موافقت کردند. رقمی که بیش از نرخ تورم 35 درصدی بهمن امسال است و از این رو این مصوبه را می‌توان تلاشی برای ترمیم دستمزد کارگران دانست. موضوعی که پیش تر مرکز پژوهش های مجلس و اتاق بازرگانی ایران نیز در گزارش هایی جداگانه آن را توصیه کرده بودند. با این حال، آمارها نشان می دهد که دستمزد مصوب شده در صورت اجرای کامل آن، با سبد معیشت فاصله دارد.
به گزارش خراسان، شورای عالی کار پس از مذاکرات طولانی و فشرده سرانجام بامداد دیروز به توافق سه جانبه در خصوص دستمزد کارگران در سال 1404 دست یافت.
حداقل دستمزد: طبق مصوبه شورای عالی کار، حداقل دستمزد ماهانه از حدود 7 میلیون و 100 هزار تومان به 10 میلیون و 400 هزار تومان افزایش یافت که رشد 45 درصدی را نشان می دهد.
حق اولاد و دستمزد روزانه: در این راستا کف دستمزد روزانه کارگران از 238 هزار تومان در سال 1403، به 346 هزار تومان افزایش یافت و حق اولاد هم که برای کارگران دارای فرزند، دارای دو سال سابقه کار و بر اساس سه روز دستمزد ماهانه محاسبه می شود نیز با رشد 45 درصدی به بیش از یک میلیون تومان رسید. این رقم در سال گذشته 716 هزار تومان بود.
حق تاهل: وزیر کار در نشست خبری پس از جلسه شورای عالی کار، حق تاهل کارگران راکه امسال برای نخستین بار برای کارگران مقرر شده بدون تغییر اعلام کرد و بنابراین سال آینده نیز کارگران متاهل ماهانه 500 هزار تومان بابت تاهل دریافت خواهند کرد.
حق مسکن: بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حق مسکن برای سال آینده افزایش نخواهد داشت و در رقم 900 هزار تومان ثابت خواهد ماند. این در حالی است که این رقم در سال جاری نیز افزایش پیدا نکرده بود.
سایر سطوح مزدی: سایر سطوح مزدی نیز با افزایش ۳۲ درصدی به علاوه ۳۱۰.۵۳۵ ریال نسبت به سال گذشته افزایش یافت. شاید در نگاه اول این طور به نظر بیاید که دریافتی این کارگران نیز چیزی در حدود 32 درصد باشد، با این حال، محاسبات برای برخی اقشار نشان می دهد که رقم دریافتی آن ها بالاتر خواهد بود و به 40 درصد نیز خواهد رسید.
افزایش 4 تا 5 میلیون تومانی دستمزد
توضیحات وزیر کار نشان می دهد که در نتیجه مصوبه اخیر شورای عالی کار، دستمزد یک کارگر مجرد (بدون احتساب سنوات) از حدود 9 میلیون و 400 هزار تومان در سال جاری به 13 میلیون و 500 هزار تومان در سال آینده افزایش می یابد. از سوی دیگر دریافتی یک کارگر متاهل با دو فرزند (با احتساب سنوات) نیز از حدود 11 میلیون و 600 هزار تومان در سال جاری به حدود 16 میلیون و 350 هزار تومان در سال آینده خواهد رسید. در نتیجه باید گفت دستمزد کارگران چیزی در حدود 4 - 5 میلیون تومان در سال آینده افزایش خواهد یافت. این موضوع، افزایشی در حدود 40 - 43 درصد را برای دستمزد کارگران در سال آینده نشان می دهد.
دستمزد خانوار 3 نفره، بیش از خط فقر
یکی از مهم ترین دغدغه ها درباره افزایش دستمزد کارگران، پوشش خط فقر است. داده های رسمی درباره خط فقر در سال جاری و به‌خصوص برآورد آن در سال آینده منتشر نشده، با این حال، گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس به شماره 23020516 حاکی از آن است که خط فقر مطلق یک خانوار سه نفره در سال 1402، حدود 8 میلیون و 300 هزار تومان بوده که با توجه به نرخ تورم 6 ماه اول امسال (به میزان 34.2 درصد) به حدود 11 میلیون و 200 هزار تومان می رسد. از آن جایی که احتمالا ًنرخ تورم در پایان امسال نیز در همین حدود خواهد بود، می توان چنین برآورد کرد که احتمالاً خط فقر در پایان امسال فاصله خیلی زیادی از رقم یادشده نخواهد گرفت. در نتیجه دستمزد حدود 15 میلیون تومانی یک کارگر متاهل با یک فرزند در سال آتی، از خط فقر (لااقل در ماه های ابتدایی سال 1404) بیشتر خواهد بود.
فاصله 10میلیون تومانی دستمزد با سبد معیشت
به رغم موضوع یادشده، باید گفت که دستمزد کارگران با سبد معیشت که به طور رسمی توسط مراجع معتبر اعلام می شود، فاصله دارد. اظهارات گلپور، رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران حاکی از آن است که هزینه سبد معیشت یک خانوار سه نفره کارگری برای پایان بهمن که مورد توافق کارگران، کارفرمایان واقع شده، 25 میلیون تومان است. در صورتی که این رقم را با دستمزد 15 میلیون تومانی یک کارگر متاهل با یک فرزند مقایسه کنیم، مشاهده می شود که دستمزد از سبد معیشت کارگران در ابتدای امر، چیزی در حدود 10 میلیون تومان در سال آینده کمتر است. نکته قابل توجه این جاست که رقم سبد معیشت در سال آینده قطعاً بالاتر خواهد رفت، اما دستمزد ثابت می ماند!