ریز و درشت خدمات درمانی به زائران نوروزی
هانیه غلامی
مشهد مقدس هر سال در تعطیلات نوروز، مقصد بسیاری از هموطنان و زائرانی است که از داخل و خارج کشور به زیارت امام مهربانی ها مشرف می‌شوند و تعطیلات نوروز یکی از پیک های زیارتی شناخته می شود. به گزارش خراسان رضوی، مشهد به عنوان مهم‌ترین شهر زیارتی کشور در طول سال به ویژه تعطیلات نوروز، پذیرای خیل عظیم زائران است؛ ارائه خدمات درمانی به زائران یکی از موضوعات مهم در این بازه زمانی است. 23 اسفند 1403 رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در جلسه شورای اداری استان از آماده‌باش کامل تیم پزشکی و درمانی مشهد در ایام نوروز خبر داد و اعلام کرد که «تمام بیمارستان‌های خیریه و خصوصی باید پذیرای بیماران اورژانسی باشند، زیرا بخش عمده‌ای از بار اورژانس بر دوش بیمارستان‌های امام رضا (ع) و قائم (عج) است.»
چمدان و کوله و کیف دستی را در گوشه ای قرار داده اند و خود در کنار دیوار ایستاده اند. تخت ها و صندلی های اورژانس بیمارستان پر است. پرستار کمی صدایش را بالا می برد تا همه بشنوند و می گوید: «همراهان از روی صندلی بلند شوند تا سایر بیماران بنشینند.» بیماران باید منتظر خالی شدن تخت باشند. این
گوشه ای از مشاهدات ما در یکی از مهم ترین مراکز درمانی مشهد در ایام نوروز امسال است.
اورژانس شلوغ و کمبود تخت
مشهد به عنوان یک کلان شهر به دلیل داشتن امکانات بیشتر در زمینه خدمات درمانی، مقصد بسیاری از بیماران از شهرها و استان‌های اطراف است. علاوه بر آن مشهد مقدس یک شهر زیارتی است و در موقعیت های مختلف از جمله تعطیلات نوروز شاهد اوج حضور زائرانی است که برای زیارت امام هشتم (ع) به این شهر سفر می کنند. ارائه خدمات درمانی مناسب و به موقع یکی از اصلی ترین موضوعاتی است که شهروندان انتظار انجام آن را دارند. برای بررسی وضعیت ارائه خدمات درمانی در ایام نوروز امسال، وارد اورژانس بیمارستان امام رضا (ع) مشهد می شوم. تعداد مراجعه کنندگان بسیار زیاد است. همه تخت ها و حتی صندلی ها پر شده! تعدادی از بیماران سر پا ایستاده اند و منتظرند صندلی یا تختی خالی شود. پرستار از همراهان بیماران می خواهد صندلی ها را برای نشستن بیماران خالی کنند. مرد مسنی که تا آن لحظه ایستاده بود روی یک صندلی نشست، مرد میان‌سالی که کنارش ایستاده بود، گفت: «ارزش دارد صبر کنیم بابا! این جا رسیدگی شان بهتر است و هر متخصصی لازم باشد شما را می بیند.» در حدود 40 دقیقه حضور ما دو بیمار به بخش‌های مربوط به خود منتقل شدند و تخت ها بلافاصله با نفرات بعدی پر شد. در مجاورت این بیمارستان درمانگاهی وجود داشت که خدمات اورژانس را ارائه می داد. به آن جا نیز مراجعه کردیم، ازدحام جمعیتی نبود و به جز یکی دو بیمار، مراجعه کننده دیگری نداشت. از مسئول پذیرش سوال کردم آیا این جا پزشک متخصص حضور دارد؟ پاسخش منفی بود. در یک مرکز درمانی نزدیک به حرم مطهر رضوی نیز شاهد حضور تعداد زیادی مراجعه کننده بودیم و بخشی از افراد منتظر، غیرایرانی بودند ولی ابراز نارضایتی از این افراد مشاهده نشد. در بعضی درمانگاه‌های سطح شهر نیز که طی سال پزشکان متخصص با برنامه معین در روز خود حضور داشتند به علت تعطیلات حضور نداشتند و بیمارها باید برای دریافت خدمات به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کردند. احتمالا همین یکی از دلایل ازدحام جمعیت در اورژانس بعضی بیمارستان‌ها به خصوص بیمارستان امام رضا (ع) شده بود. بعد از بازدید میدانی در تعطیلات نوروز از تعدادی از مراکز درمانی، به سراغ محمدیوسف رحمتی، جانشین رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در کمیته بهداشت، درمان و محیط زیست ستاد خدمات سفر استان می رویم و خدمات درمانی ارائه شده به زائران نوروزی را جویا می‌شویم.
خدمت رسانی به 15 هزار و 700 زائر در مراکز خدمات جامع سلامت
جانشین رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در کمیته بهداشت، درمان و محیط زیست ستاد خدمات سفر استان با اشاره به آمادگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از ماه‌ها قبل از تعطیلات نوروز به «خراسان رضوی» می‌گوید: با توجه به دستورالعملی که از وزارت بهداشت به ما ابلاغ شده بود در حوزه‌های مختلف درمان، بهداشت، غذا و دارو، ناوگان آمبولانس و هر موردی که با خدمات سلامت مرتبط است آمادگی ایجاد شد. از 25 اسفند تا 15 فروردین 1404 دانشگاه علوم پزشکی مشهد توانسته است حدود 500 هزار خدمت در حوزه‌های مختلف سلامت ارائه دهد. تقریبا 160 هزار نفر به اورژانس‌های استان مراجعه کرده‌اند که به صورت مشخص برای حدود 7 هزار نفر، جراحان دانشگاه علوم پزشکی مشهد جراحی اورژانس داشته‌اند و 280 هزار مراجعه کننده از مراکز خدمات جامع سلامت، خدمات دریافت کرده‌اند که از این تعداد 15 هزار و 700 نفر از زائران بارگاه مطهر رضوی بوده‌اند. دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین حدود 31 هزار مأموریت اورژانس پیش‌بیمارستانی را ثبت کرده است. رحمتی می‌افزاید: به 12 یا 14 داروخانه علاوه بر داروخانه‌های شبانه‌روزی سطح شهر مشهد، مجوز داده شد تا به طور شبانه‌روزی به زائران و مجاوران در تعطیلات خدمت‌رسانی کنند.
در ادامه به شلوغی و ازدحام در اورژانس بیمارستان امام رضا(ع) اشاره کردیم. محمدیوسف رحمتی در پاسخ با اشاره به مناسبت‌های زیاد و پیک زیارتی این بازه زمانی بیان می‌کند: من هر شب در بیمارستان‌ها حضور داشتم و شاهد چنین اتفاقی نبودم، شاید در طول روز به صورت تصادفی یک ساعت چنین اتفاقی افتاده باشد. ما بر اساس قانون وزارت بهداشت ملزم هستیم، بیمار را زیر 6 ساعت تعیین تکلیف می‌کنیم و در بیمارستان‌های مشهد بالای 95 درصد این زمان رعایت شده شده است.