«باغ مفاخر توس»، طرحی که دولت‌ها فقط پیشنهاد می‌دهند!
علیرضا حیدری
فروردین و اردیبهشت دو ماه پاسداشت شاعران نامبردار ما یعنی عطار، سعدی، فردوسی و خیام است؛ شاید این مناسبت‌ها فرصتی می‌شود تا مسئولان هم به دادن وعده‌هایی دست بزنند و یکی از این وعده‌ها همیشه راجع‌به توس و فردوسی است. به عنوان کسی که سال‌ها در این روزنامه برای فردوسی و توس و وضعیت نابسامان آن نوشتم و نوشتیم باید بگویم، خوشبختانه در دورۀ ششم شورای شهر مشهد با ساخت جلوخان و زیباسازی و نصب تندیس‌هایی چشم‌نواز، توس تقریباً از مرحلۀ «آبروریزی» به سمت «آبروداری» حرکت کرد. یکی از پیشنهادهایی که همیشه مطرح شده است و درست به خاطر دارم در همین روزنامه و به‌ویژه در ویژه‌نامۀ «قصۀ پرغصۀ توس» در نوزدهم تیر 91، پس از 16 سال از سفر تاریخی رهبر انقلاب به توس مطرح کردیم، بحث ساخت تندیس مشاهیر علمی و ادبی ایران به‌ویژه دانشمندان دیار توس و خراسان بزرگ بود که بعدها همچنان از این دولت به آن دولت دست‌به‌دست شد و هنوز هم خبری از اجرای آن نیست.
همین چند روز پیش، معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی که به احوال پرسی حکیم توس رفته بود، گفت: «با توجه به این که توس حدود ۵۰۰ شخصیت علمی و فرهنگی دارد، ایجاد باغ مفاخر توس در دستور کار استانداری قرار می‌گیرد.»
بد نیست به ایشان یادآوری کنیم که گذشته از پیشنهادها و درخواست‌های فراوان رسانه‌ها، به‌ویژه خراسان و دوستداران ایران و ادبیات و زبان فارسی، در فروردین 97 این خبر در روزنامه‌ها چاپ شد که «اجرای طرح باغ مشاهیر و مفاخر توس با 6 میلیارد تومان اعتبار و با حضور علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور در آرامگاه فردوسی آغاز شد و در قالب این طرح همۀ 450 مشاهیر توس با نصب سردیس و تندیس و نیز توضیحات در قالب نصب تابلو به گردشگران معرفی می‌شوند.» و جالب‌تر این که در ادامۀ خبر آمده است: «این طرح در سه مرحله و در مدت یک سال آغاز اجرای طرح و با همکاری و مشارکت شهرداری مشهد اجرایی می‌شود.» به نظرم خیلی دیر نشده است، چون از فروردین 97 تاکنون فقط 7 سال گذشته است!
زمین چرخید و در 19 تیر 99 شهردار مشهد با اشاره به تکمیل ظرفیت آرامستان شاعران در آرامگاه فردوسی، پیشنهاد کرد مکانی به عنوان باغ مفاخر در این منطقه ایجاد شود. پس از این پیشنهاد که معلوم بود شهردار از پیشینۀ این طرح آگاهی ندارد، مسئولان محترم چهار سال نفس گرفتند و باز در 25 اردیبهشت 1403، یادروز فردوسی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت گفت: «توس زادگاه و محل زیست هزاران حکیم گرانقدر بوده و به‌زودی در این شهر عالم‌پرور و این خطۀ زرخیز، باغ مفاخر توس راه‌اندازی خواهد شد تا گرامی داشت هزاران ستارۀ درخشان در این نقطۀ مهم از ایران اسلامی باشد.»
خوشبختانه از زمانی که وزیر دولت قبل خبر این طرح را داد تا امروز که معاون استاندار خراسان رضوی خبر از اجرای این طرح داده است، فقط یک سال می‌گذرد و قرار است استاندار خراسان رضوی نظر نهایی را بدهد. آیا این قصه قرار است از صفر شروع شود یا طرح‌های قبلی مراحلی را طی کرده و در نقطه‌ای متوقف شده است؟ امیدوارم در این دولت این طرح یا به سرانجام برسد یا اگر بنا بر «نشدن» است، آشکارا اعلام کنند. دست‌کم صاحب این قلم که عمری را برای فردوسی و توس نوشته، در روزنامۀ خراسان که همواره در پاسداشت مفاخر کوتاهی نکرده است، پیگیر این ماجرا خواهد بود.