«اگو» لنگ 4.5 همت اعتبار!
هانیه غلامی
«طرح اگو در منطقه ما به صورت نصفه و نیمه انجام شده است و ما همچنان درگیر مسائل مربوط به جمع‌آوری فاضلاب منزل به صورت قدیم هستیم، علاوه بر آن، عملیات اجرایی طرح هر چقدر تأخیر بیشتری داشته باشد مسلما سهم هزینه پرداختی برای ما هم بیشتر خواهد بود.» این گلایه یکی از شهروندان برای تکمیل نشدن طرح جمع آوری فاضلاب در یکی از مناطق مشهد است. به گزارش «خراسان رضوی»، حدود 30 سال است که طرح جمع آوری فاضلاب مشهد یا همان اگو در حال اجراست اما به دلایل مختلف هنوز به پایان نرسیده است. معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آبفا مشهد با اشاره به ملی بودن این پروژه می‌گوید: حدود 600 کیلومتر از شبکه فاضلاب باقی مانده است که حدود 4500 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد؛ علت تأخیر در انجام پروژه‌ها بحث تأمین اعتبار است.
روزنامه خراسان در راستای پیگیری مطالبات مردم این موضوع را نیز در گزارش های مختلف پیگیری کرده است از جمله 6 خرداد 1402 در گزارشی با عنوان «تکمیل اگوی مشهد پشت سد اعتبارات» به بررسی آخرین وضعیت عملیات اجرایی طرح فاضلاب مشهد و چالش های آن پرداخت, عدم تامین اعتبار برای ساخت تصفیه‌خانه طبرسی و باقی ماندن 16 درصد از عملیات اجرایی طرح فاضلاب مشهد از نکاتی بود که به آن اشاره شد.
چشم به راه اگو
با گذشت سال‌ها از آغاز عملیاتی شدن طرح فاضلاب مشهد، همچنان شاهد تردد تانکرهای جمع‌آوری فاضلاب در بعضی مناطق مشهد هستیم که علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی، بوی نامطبوع و ... باعث سلب آسایش شهروندان نیز می‌شود. خانه‌هایی که هنوز طرح فاضلاب به آن ها نرسیده است، متأسفانه چاره‌ای جز استفاده از چاه در منازل و یا در برخی موارد جاری کردن فاضلاب خانگی در معابر ندارند و بخش زیادی از فاضلابی که توسط تانکر از این چاه‌ها جمع‌آوری می‌شود بدون انجام عملیات تصفیه در کشف‌رود تخلیه می‌شود و باعث آلودگی آن شده است. چند تن از اهالی شهرک شهید رجایی در گفت و گو با خبرنگار ما اشاره می‌کنند که طرح در قسمتی از این منطقه اجرا شده و در قسمت دیگری اجرا نشده است. به همین منظور، برای پیگیری آخرین وضعیت اجرای طرح جمع آوری فاضلاب مشهد به سراغ مهدی حاجی‌آبادی، معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب مشهد می‌رویم و علاوه بر گلایه مردم سوالاتی را در این زمینه طرح می‌کنیم.
بهره‌برداری از تصفیه‌خانه طبرسی شمالی؛ پایان سال 1405
معاون بهره‌برداری‌وتوسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب در توضیح روند عملیات اجرایی طرح اگو در مشهد به «خراسان رضوی» می‌گوید: 3750 کیلومتر شبکه فاضلاب مشهد از 4300 کیلومتری که شهر نیاز دارد اجرا شده است. اگر بخواهیم درصدی بگوییم حدود 13 تا 14 درصد شبکه فاضلاب باقی مانده است. این میزان باقی مانده بیشتر در شمال‌شرقی مشهد متمرکز شده است یعنی مناطقی مثل طبرسی شمالی، رسالت و پنجتن، علت عقب‌ماندگی آن به موازات مسائل اعتباری، بیشتر به این دلیل است که در آن مناطق توپوگرافی و شیب زمین به شکلی است که به هیچ‌کدام از تصفیه‌خانه‌های موجود مشهد سوار نمی‌شود و نیازمند بود که یک تصفیه‌خانه دیگر ساخته شود، ما ساخت تصفیه‌خانه‌ای با عنوان "تصفیه‌خانه طبرسی‌شمالی" را در انتهای طبرسی از سال 1401 شروع کردیم و به موازات شبکه فاضلاب آن مناطق نیز در حال اجراست. به طور کلی حدود 500 تا 600 کیلومتر از شبکه فاضلاب مشهد باقی مانده است و عمده این متراژ متمرکز در مناطق شمال‌شرق است. وی در مورد تصفیه‌خانه‌ها می‌افزاید: اکنون ما، 6 تصفیه‌خانه درحال بهره‌برداری داریم که در مجموع ظرفیت آن ها به 283 هزار مترمکعب در شبانه‌روز می‌رسد. مهدی حاجی‌آبادی اظهار می‌کند: 3 تصفیه‌خانه هم در حال ساخت داریم. تصفیه‌خانه‌ای با ظرفیت 50 هزار مترمکعب در شبانه روز در طرح "ارتقای پرکندآباد2"، تصفیه‌خانه دیگری نیز با همین ظرفیت در اراضی اولنگ با عنوان "تصفیه‌خانه7 مشهد" و همان طور که گفته شد تصفیه‌خانه طبرسی شمالی به ظرفیت 68 هزار مترمکعب در شبانه‌روز در حال ساخت داریم که در مجموع ظرفیت حدود 220 هزارمتر مکعب در شبانه‌روز را دربرمی‌گیرند. وی در پاسخ به این که عملیات ساخت تصفیه‌خانه طبرسی چند درصد اجرایی شده است؟ و برای تکمیل آن چه میزان اعتبار لازم است؟ می‌گوید: تصفیه‌خانه طبرسی شمالی از محل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به روش بیع متقابل در حال اجراست و حدود 30 تا 35 درصد پیشرفت کرده است و به لحاظ اعتباری و ریالی، سرمایه‌گذار هزینه می‌کند. در حال حاضر، تقریبا برای ساخت هر مترمکعب تصفیه‌خانه 30 میلیون تومان اعتبار نیاز است. یعنی برای تصفیه‌خانه‌ای که تقریبا 70 هزار مترمکعب در شبانه‌روز ظرفیت دارد حدود 2 هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است، طبق برنامه زمان بندی اگر در زمینه اعتبار برای سرمایه‌گذار مشکلی به وجود نیاید تا پایان سال 1405 این تصفیه‌خانه به بهره‌برداری خواهد رسید.
تکمیل طرح فاضلاب مشهد معطل تأمین اعتبار
از معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب مشهد سؤال کردیم با توجه به این که تصفیه‌خانه طبرسی تا پایان 1405 آماده خواهد شد، عملیات اجرایی طرح فاضلاب در 14 درصد باقی مانده نیز به موازات آن پیش خواهد رفت؟ حاجی‌آبادی در پاسخ می گوید: شبکه فاضلاب از نظر اجرا پروژه‌ای هزینه‌بر است و از طرح‌های ملی محسوب می شود که نیاز به اعتبارات دولتی دارد. با توجه به این که مشکلات عدیده‌ای به لحاظ اعتبارات عمرانی داشتیم؛ سرعت اجرای پروژه‌ها کاهش پیدا کرده است. با وجود این مسائل مشغول به کار هستیم، حتی طبرسی شمالی را که هنوز تصفیه‌خانه ندارد به موازات شروع کردیم و خط انتقال را کامل کار کردیم و شبکه‌ها را نیز در حال انجام هستیم و به مرور به سمت کشف‌رود می‌رویم. وی با اشاره به گلایه شهروندان ساکن در منطقه شهید رجایی به اجرایی شدن طرح فاضلاب صرفا در بعضی قسمت‌ها، با تقسیم منطقه به شهرک شهیدرجایی شمال و جنوب می‌افزاید: اجرای طرح در شهرک شهید رجایی شمال تقریبا تمام شده است ولی شهرک شهید رجایی جنوب باقی مانده است. دو سال پیش با حضور معاون وزیر تفاهم‌نامه‌ای با وزیر راه و شهرسازی در استانداری امضا شد تا هزینه مربوط به شهرک شهیدرجایی شمال از محل اعتبارات وزارت نیرو و هزینه اجرای طرح در شهرک شهید رجایی جنوب از محل اعتبارات بازآفرینی داده شود و متأسفانه اعتبارات بازآفرینی تحقق پیدا نکرد. معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب مشهد می‌افزاید: حدود 600 کیلومتر از شبکه فاضلاب باقی مانده و هزینه اجرای هر کیلومتر 7 میلیارد تومان است. حدود 4500 میلیارد تومان برای تکمیل این طرح اعتبار نیاز داریم و علت تأخیر انجام پروژه‌ها بحث تأمین اعتبار است.