گزارش میدانی از افزایش قیمت انواع میوه در بازار مشهد

میوه نوبرش را آورده!

سید محمدمهدی هاشمی

 پس از گذشت بیش از دو هفته از پایان تعطیلات نوروزی و گرمای نسبی هوا اما همچنان قیمت انواع میوه در بازار مشهد بسیار بالاست. میوه هایی مثل سیب، پرتقال و موز که معمولا قیمت های مناسبی دارند و سهم قابل توجهی از سبد خرید خانواده ها را تشکیل می دهند؛ افزایش قیمت های شدیدی را تجربه کرده اند به طوری که قیمت هر کیلو سیب تا 110.000 تومان، هر کیلو پرتقال تا 140.000 تومان و هر کیلو موز تا 240.000 تومان هم در بازار رسیده است. 


علاوه بر این ورود میوه های نوبرانه فصل بهار مثل چغاله بادام، توت فرنگی و گوجه سبز هم به بازار اتفاق افتاده و به رغم فراوانی نسبی این میوه ها در بازار اما قیمت های نجومی این نوبرانه های بهاری هم تبدیل به گره دیگری بر دست بسته خانواده ها در تهیه میوه شده است. کافی بود تا مقداری به ظاهر رنگارنگ مغازه های میوه فروشی توجه می کردید تا متوجه حضور پررنگ فصل بهار به جزء به جزء میوه فروشی ها می شدید. از توت فرنگی، گوجه سبز، چغاله بادام و ریواس گرفته تا سیب، پرتقال و موز انواع و اقسام رنگ ها و طعم های فصل های مختلف را می شد در مغازه های میوه فروشی به تماشا نشست. در مقابل یکی از مغازه های میوه فروشی توقف کردم تا قیمت توت فرنگی های خوش رنگی را که با حوصله در داخل یک سینی بزرگ چیده شده بودند از فروشنده سوال کنم. فروشنده در مقابل مغازه روی یک سبد نشسته بود و با دقت در حال بررسی برگ ها و ساقه های اضافه ریواس هایی بود که مشخص بود تازه از اطراف نیشابور به مشهد رسیده بودند. از فروشنده قیمت توت فرنگی ها را سوال کردم که پاسخ داد: این ها توت فرنگی ورامین و کیلویی 250.000 تومان است.
همه میوه ها نوبر شده اند
پس از شنیدن قیمت نجومی توت فرنگی ها به ریواس هایی که در حال تمیز کردنشان بود، اشاره و قیمت آن ها را هم سوال کردم که فروشنده پاسخ داد: ریواس کیلویی 130.000 تومان است. به داخل مغازه رفتم تا قیمت انواع میوه ها را سوال کنم. خوشبختانه در داخل مغازه همه میوه ها برچسب قیمتی داشتند و متاسفانه همگی هم قیمت های بالایی داشتند. پرتقال ها در دو مدل و با قیمت های 140.000 و 95.000 تومان، نارنگی کیلویی 200.000 تومان، کیوی کیلویی 240.000 تومان و موزهایی که مقداری لکه داشتند و درجه 2 حساب می شدند هم کیلویی 159.000 تومان قیمت خورده بودند و موزهای بهتر تا 250 هزار تومان قیمت داشتند. نکته جالب درباره موزها این بود که فروشنده با قرار دادن نوشته ای قید کرده بود که موزها فقط به صورت دسته ای به فروش می رسد.
نوبرانه های نوبر!
از مغازه خارج شدم و به راهم ادامه دادم این بار به مقابل مغازه ای رسیدم که چغاله بادام را کیلویی 550.000 تومان، گوجه سبز کیلویی 650.000 تومان و توت فرنگی را کیلویی 300.000 تومان قیمت زده بود. البته با توجه به ظاهر درشت تر و کیفیت بهتری که نسبت به نمونه های ارزان تر موجود در بازار داشتند این اختلاف ها با چغاله بادام های ریز 375.000 تومانی، گوجه سبزهای خیلی کوچک 450.000 تومانی و توت فرنگی های له و لورده 160.000 تومانی توجیه می شدند. کمی جلوتر رفتم و وارد مغاره ای شدم که پرتقال های بی کیفیت و لک داری را که داخل پلاستیک بودند کیلویی 48.000 تومان قیمت زده بود. در داخل این مغازه دو مدل سیب به قیمت های 110.000 تومان که کیفیت خوبی داشت و 47.000 تومان با کیفیت کمتر موجود بودند علاوه بر این به کیلویی 80.000 تومان، ملون کیلویی 140.000 تومان، راک کیلویی 75.000 تومان، هندوانه کیلویی 28.000 تومان، پرتقال یافا توسرخ کیلویی 89.000 تومان و موز کیلویی 180.000 تومان قیمت داشتند. از فروشنده علت این قیمت های بالا و عجیب و غریب را سوال کردم که گفت: ببین سیب و پرتقال که الان عملا خارج از فصل هستند و حدود 20 روز دیگر که سردرختی ها بیایند قیمت ها کاهش پیدا می کند. الان گوجه سبز آمده و قیمت هایش مقداری شکسته است و داخل میدان کیلویی 350.000 تومان هم پیدا می شود. همین گوجه سبز کیلویی یک میلیون بود و الان قیمت آن شکسته است. کلا میوه های دیگر مثل زردآلو، شلیل و هلو که نوبرانه وارد بازار شوند این قیمت ها هم فروکش خواهند کرد. در بازار چند مدل توت فرنگی شامل توت فرنگی گلخانه ای مشهد و ورامین و توت فرنگی جیرفت و گرگان داریم بهترین آن مال ورامین است و قیمتش 300.000 تومان است. البته توت فرنگی را به ما به صورت کارتنی می فروشند و ما بعد از کسر وزن کارتن، 15 درصد خرابی بار و 30 درصد سود می فروشیم. ولی در میدان کیلویی 200.000 تومان باید بخریم. موز هم که این روزها قیمتش دارد هر روز بالا می رود. موز (پریما) و (دله مونته) در میدان قیمت های 170.000 تومان تا 180.000 تومانی دارند که خرده فروشی ها مجبورند این ها را حدود 240.000 تومان بفروشند.
عامل افزایش قیمت موز؛ خرید و فروش مجوزهای واردات
محمد قنبری شکوه رئیس اتحادیه صنف بارفروشان مشهد درباره دلایل افزایش قیمت موز در بازار به «خراسان رضوی» می گوید: موز یک میوه وارداتی است و قیمت آن بستگی به قیمت دلار و مسائلی مثل وضعیت مرز و هزینه صدور مجوز واردات و ... دارد. این طور که من شنیده ام کسانی که مجوزهای واردات موز را دارند تا 400 تا 500  میلیون تومان برای هر کانتینر پول می گیرند و مجوز خود را می فروشند. این افراد به عنوان یک رانت یا امتیازی که در قبال صادرات سیب درختی به آن ها واگذار شده مجوزشان را می فروشند و چون این مجوزها بی نهایت گران است؛ روی افزایش قیمت موز تاثیر گذاشته است. متاسفانه چون مجوزها اختصاصا به کسانی داده می‌شود که مثلا سیب درختی را صادر کرده اند این افراد هم با این ارقام اقدام به فروش این مجوزها می کنند. قبلا این مجوز در اختیار صادرکنندگان خراسانی هم بود یعنی اگر صادرکننده ما هم سیب درختی صادر می کرد خب می‌توانستند این مجوز را به او هم بدهند اما الان نمی دهند، که حتی در نامه هایی که زده ایم از طریق شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی هم پیگیر اصلاح این رویه شده ایم.قنبری شکوه با بیان این که وقتی قیمت محصول وارداتی مثل موز افزایش پیدا می کند به تبع آن میوه های دیگر قیمتشان بالا می رود، ادامه می دهد: فرض کنید کسی موز را کیلویی ۱۰۰.۰۰۰ تومان بخرد؛ قطعا سیب را کیلویی ۱۱۰.۰۰۰ تومان نمی‌خرد و ترجیح می‌دهد برای مجلسش موز ببرد اما وقتی موز درجه یک قیمتش بالاست مردم به میوه های دیگر روی می آورند و چون هنوز در بحث نوبرانه ها یا میوه های فصلی باری نداریم که وارد بازار شده باشد و بتواند بازار را اشباع کند، در مجالس ما هنوز از پرتقال، سیب، موز و خیار به عنوان میوه های پایه استفاده می‌شود و قیمت ها بالاست. رئیس اتحادیه صنف بارفروشان مشهد با اشاره به وضعیت قیمتی میوه های نوبرانه خاطر نشان می کند: نوبرانه ها هم هنوز آن قدر فراوانی ندارند که ما بتوانیم روی آن ها قیمت گذاری داشته باشیم. البته در میدان گوجه سبز از ۱۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان معامله می‌شود و گوجه سبز خوب هم با قیمت ۲۰۰.۰۰۰ تومان تا ۲۵۰.۰۰۰ تومان پیدا می شود. چغاله بادام اما چون مصرفی در میدان ندارد اصلا به میدان نمی آید و خود مغازه داران مستقیم از تهران و جاهای دیگر سفارش می‌دهند.
وعده ارزانی
قنبری شکوه با اشاره به کاهش قیمت میوه در روزهای آینده می افزاید: فقط عرضه و تقاضا می تواند قیمت ها را تعدیل کند و ما به عنوان قیمت دستوری نمی توانیم قیمت بار را بالا و پایین کنیم. ولی خب بستگی به این دارد که بار فراوان و نوبرانه های فصل جدید وارد بازار شوند که این هم تا ۱۰ روز آینده اتفاق خواهد افتاد. از طرفی هم هوا که رو به گرمی برود میوه ها بهتر رشد می‌کنند و طبعا زودتر وارد بازار می‌شوند. وی با اشاره به افزایش نرخ کرایه بار در سال جدید می گوید: در سال جدید کرایه ها به صورت قانونی و مصوب ۵۵ درصد افزایش داشته اند. الان هندوانه ای که داخل میادین از ۶۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ تومان داریم و با کیلویی ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان کرایه به این جا می‌رسد و این مسئله قطعا در قیمت ها تاثیرگذار است.