
«پیترو دلاواله»، جهانگرد ایتالیایی، در سال ۱۰۲۵ ه.ق با کاروانی از همدان و گلپایگان به اصفهان رفت. او درسفرنامهاش، که بخش مهمی از آن را به کشور ما و زندگی مردمش اختصاص داده درباره خانه، غذا و آدابخوردن ایرانیهای قدیم مینویسد: «در همدان پذیرایی شایانی از ما صورت گرفت. [میزبان] در دالان از ما استقبال و بلافاصله ما را به اتاقی که هم سطح زمین ساخته شدهبود، راهنمایی کرد. بعضی از خانهها دارای اتاقهای زیادی از جمله اتاق پذیرایی و اتاق خواب و صندوقخانه و اتاق مخصوص خانمهاست و قسمت اربابنشین از قسمت غلامنشین مجزا شدهاست. اتاقی که به آن وارد شدیم، چهارگوش و کوچک بود و طبق معمول روی کف آن فرش انداختهبودند. دیوارها رنگ سفید داشت و سقف اتاق را گچبری و نقش و نگار کردهبودند... نمیدانم از پلو تا به حال چیزی شرح دادهام یا خیر؟ پلو، برنجی است که نسبت به برنجهای ما پخت آن کمتر است و آبکشی شده و آن را با روغن دم کردهاند. غالبا برنج با گوشت دام و یا مرغ طبخ میشود و به علاوه چاشنی و ادویه مختلفی به آن میزنند. در داخل پلو ممکن است بادام یا پسته یا کشمش یا ترشی یا شیرینی به انحای مختلف مخلوط شدهباشد. بعد از جمع کردن بشقابها آفتابه و لگن آوردند، تا با آب گرم که حتی در تابستان نیز به روی دست ریخته میشود، چربیهای غذا زدوده شود».