فرار از مسئولیت با حمله به مقاومت
فاطمه ملک‌زاده
واکنش حماس به اهانت محمود عباس به مقاومت فلسطین، بار دیگر صلاحیت رئیس تشکیلات خودگردان را به شدت زیر سؤال برد. اسامه حمدان، از رهبران حماس، عباس را به ناکامی در متحدسازی مردم فلسطین متهم و تأکید کرد که حمله او به مقاومت نشان‌دهنده بی‌صلاحیتی برای رهبری فلسطینیان است. حمدان با اشاره به این که محمود عباس به جای حمایت از مقاومت، اسرائیل را تمجید کرده، تصریح کرد: تنها مشروعیت امروز در فلسطین، مشروعیت مقاومت است. عباس در سخنرانی خود در شورای مرکزی فلسطین، با استفاده از الفاظ رکیک علیه حماس، درخواست آزادی اسرای اسرائیلی را مطرح کرد؛ رفتاری که به گفته کارشناسان، حمله‌ای بی‌سابقه به مقاومت فلسطین بود و خشم بسیاری از مردم و کاربران فضای مجازی را برانگیخت.
انتصاب جنجالی حسین الشیخ
همزمان با این تحولات، کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین حسین الشیخ را به عنوان معاون رئیس تشکیلات خودگردان منصوب کرد؛ سمتی که شورای مرکزی فلسطین با اکثریت قاطع به ایجاد آن رأی داده بود. این انتصاب که با پیشنهاد عباس و تأیید کمیته صورت گرفت، از سوی بسیاری تحلیلگران به عنوان مقدمه‌ای برای جانشینی عباس تفسیر شده است. پایگاه خبری «الشاهد» نوشت که روابط گسترده حسین الشیخ با اسرائیل و برخی دولت‌های عربی باعث تحسین آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها شده است. همچنین «فارین پالیسی» پیشتر در گزارشی از روابط محافل امنیتی اسرائیل با الشیخ پرده برداشته و او را جانشین بالقوه عباس معرفی کرده بود؛ نکته‌ای که از وابستگی هرچه بیشتر رهبری تشکیلات خودگردان به سازش با اسرائیل حکایت دارد.
تشکیلات خودگردان؛ 30سال در مسیر سازش
نکته کمتر گفته شده این جاست که تشکیلات خودگردان، از بدو تأسیس خود در سال ۱۹۹۴، همواره بر مذاکره با رژیم صهیونیستی و سازش تأکید کرده است؛ رویکردی که نه تنها به تشکیل کشور مستقل فلسطینی منجر نشد، بلکه جغرافیای فلسطین را کوچک‌تر کرد. این در حالی است که محمود عباس اخیراً با انتقاد از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران، مدعی شد که ایران مانع تشکیل کشور فلسطینی است؛ ادعایی که با سابقه 30ساله مذاکرات بی‌حاصل تشکیلات خودگردان در تضاد آشکار قرار دارد. واقعیت این است که با استمرار این روند، نه تنها ملت فلسطین به هدف خود نزدیک‌تر نشده‌اند، بلکه ساختار سیاسی فلسطین نیز روز به روز دچار شکاف‌های عمیق‌تر و بی‌اعتمادی گسترده‌تر شده است.
واکنش‌های مقاومت و خانواده‌های شهدا
اظهارات توهین‌آمیز محمود عباس نه تنها واکنش مقامات حماس را برانگیخت، بلکه انجمن خانواده‌های شهدای فلسطینی نیز آن را «خنجری بر پیکر مقاومت و ملت فلسطین» دانست. این انجمن تأکید کرد که عباس با حمله به مقاومت، به جانفشانی‌های شهدا و ایستادگی ملت فلسطین بی‌اعتنایی کرده و سقوط اخلاقی و سیاسی بی‌سابقه‌ای را رقم زده است. اما در مقابل، جنبش فتح، در دفاع از انتصاب حسین الشیخ، این اقدام را گامی برای «سامان دهی داخلی» و «ادامه مبارزه ملی» معرفی کرد؛ موضعی که از نگاه ناظران، بیشتر بیانگر تلاش برای تثبیت قدرت عباس و نزدیکانش به رغم اعتراضات گسترده است.