printlogo


فرار فرمانده قشون از گلوله توپ

​​​​​​​هانری دوکولیبوف عکاس فرانسوی است که سال 1860 میلادی به دستور ناصرالدین شاه برای ثبت وقایع جنگ قشون دولتی با ترکمنان تکه‌ای عازم نبرد شد و 14 ماه به اسارت آنان درآمد، او در کتاب «در اسارت ترکمنان» خاطرات جالبی از آغاز این درگیری دارد: «دهم سپتامبر، قشون به دستور حمزه‌میرزا از قلعه خارج شد. باز هم از میان باتلاق‌ها و رودخانه‌های پرآب عبور می‌کردیم و با تکه‌ها روبه‌رو می‌شدیم. تمام فکر و تدابیرشان بر این بود که ترکمن‌های تکه به آن‌ها حمله نکنند. آرایش سپاه تا سه روز جواب داد. غروب به خرابه‌ قلعه‌ای رسیدیم. کمی دورتر، سیاهی قلعه‌ دیگری دیده می‌شد. سربازان پیشتاز گزارش دادند که ترکمن‌ها در آن‌جا به کمین نشسته‌اند. به دستور فرمانده‌ کل در ساحل رودخانه و در قسمت جنوبی، اردوگاه تکه‌ها مستقر شدیم و از همان‌جا اردوگاه دشمن را زیر توپخانه گرفتیم. با این‌که اردوگاه تکه‌ها دور نبود، اما به علت اشتباه در تخمین مسافت، هیچ‌کدام از توپ‌های شلیک‌شده به هدف نمی‌خورد. ولی ترکمن‌ها که دو تا توپ در بلندی‌های روبه‌روی ما مستقر کرده بودند، راحت ما را زیر آتش گرفتند.  یکی از فرماندهان درباری از چادر خودش بیرون زد و پشت دیوار مخروبه‌ای پناه گرفت. ناخودآگاه خنده‌ام گرفت. آخه دیوارِ گِلی 20‌سانتی‌متری چگونه می‌توانست ما را از اصابت توپ در امان نگه دارد؟ همین خودش نشان‌دهنده‌ این بود که با این قشون راه به جایی نمی‌بریم.»