سرخک نوعی عفونت سیستم تنفسی است که بهشدت واگیردار است و حدود ۹۰ درصد افرادی که علیه این بیماری واکسینه نشدهاند، اگر با بیمار مبتلا به سرخک در تماس نزدیک باشند، میتوانند این بیماری را از فرد مبتلا بگیرند. دو سال از اردیبهشت ۱۴۰۲ که سازمان جهانی بهداشت، ریشهکنی سرخجه و سرخک در ایران را تایید کرد گذشته است و اکنون در دومین سالگرد تایید حذف سرخک در ایران، اخبار ابتلای چند کودک در شهر یزد منتشر شده است. خبری که نگرانیها را از شیوع دوباره این بیماری افزایش داد. ممکن است سرخک دوباره به ایران برگشته باشد؟ شناسایی چند مورد مبتلا به سرخک در ایران، نشان میدهد که حذف نشدن سرخک در کشورهای همسایه و اصرار نداشتن آنها به واکسیناسیون مرتب برای کنترل بیماری، باعث این اتفاق شده و ما را با پدیدهای تازه مواجه کرده است! به این بهانه در مطلب امروز به بررسی بیماری سرخک، شرایط انتقال و تنها راه پیشگیری از آن پرداختیم. با ما همراه باشید.

سرخک چیست؟
سرخک بیماری نیست که در این عصر و زمانه زیاد شاهد آن باشیم، اما در سالهای اخیر بازگشته است. علایم و نشانههایی مانند تب، سرفههای خشک، حساسیت به نور و بثورات پوستی معمولاً بیش از یک هفته پس از مواجهه ظاهر میشوند. بیشتر نگرانی در مورد سرخک برای کسانی است که در برابر این بیماری واکسینه نشدهاند. این یعنی بازگشت این بیماری محال نیست و اگر شرایط فراهم باشد شیوع کند. چرا که این ویروس در سفر به کشورهای دیگر هم قابل انتقال است.
سروکله سرخک چطور پیدا میشود؟
تشخیص سرخک سخت مقداری سخت است و این احتمال وجود دارد که کارشناس بهداشت در مرکز خدمات درمانی محله شما هرگز آن را تشخیص نداده باشد. به همین دلیل، مطالعه در مورد ویروس میتواند بسیار مفید باشد. علایم این بیماری حدود 7 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس یا فرد مبتلا به سرخک، ممکن است خودش را در افرادی که فاقد ایمنی نسبت به بیماری سرخک هستند نشان دهد. برخی از این علایم شبیه آنفولانزا هستند، این علایم شامل: آبریزش بینی، عطسه و احتقان، چشم های قرمز و آبریزش ناشی از ورم ملتحمه، فتوفوبیا (حساسیت به نور)، اشتهای ضعیف، غدد متورم و تب که معمولاً از درجه پایین شروع میشود و هر روز افزایش مییابد و در روز چهارم یا پنجم بیماری به 40 یا 41 درجه میرسد و چند روز بعد میشکند. علایم ظاهری بیماری هم شامل این موارد است: لکههای کوپلیک یا همان لکههای کوچک و قرمز روشن با نقطه مرکزی سفید مایل به آبی که اغلب در داخل دهان، داخل گونهها و روی کام نرم دیده میشوند و سه تا پنج روز بعد، پس از شروع تب و سایر علایم سرخک، فرد مبتلا دچار بثورات کلاسیک سرخک میشود.
فرق سرخک با بقیه عفونتهای ویروسی چیست؟
اگرچه بسیاری از عفونت های ویروسی دوران کودکی با بثورات پوستی همراه است، بثورات سرخک دارای ویژگیهایی است که آن را از بثورات ویروسی متفاوت میکند. این بثورات قرمز رنگ و لکهدار در طول سه روز در بدن شما یا فرزندتان پخش میشود. ابتدا از سر و صورت شروع شده و در نهایت پس از شروع دور خط مو به دست ها و پاها میرسد. معمولا حدود 5 تا 6 روز طول میکشد. هنگامی که بثورات شروع به از بین رفتن کند، به همان ترتیبی که شروع شده محو میشود. ابتدا در اطراف خط رویش مو و صورت، بعد در تنه و دستها و پاها از بین میرود.
سرخک چطور خاموش میشود؟
در شرایطی که نگرانیها برای مقاومت جامعه در برابر واکسیناسیون این بیماری افزایش پیدا کرده است، بر اساس اعلام مراکز بهداشت جهانی، پیشگیری از سرخک تنها با استفاده از واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) امکان پذیر است. برای استفاده در کودکان و بزرگ سالانی که واکسیناسیون آن ها در دوران کودکی به طور کامل انجام نشده است، ایمن و موثر است. کودکان معمولا اولین دوز واکسن MMR را در 12 تا 15 ماهگی دریافت میکنند؛ بنابراین نوزادان خردسال در معرض خطر ابتلا به سرخک هستند. کودکان نوپا و پیش دبستانی نیز در معرض خطر ابتلا به سرخک هستند زیرا پس از اولین واکسن MMR فقط تا حدی مصونیت دارند و تا 4 تا 6 سالگی دوز دوم واکسن را دریافت نمیکنند. حتی ممکن است واکسیناسیون زودهنگام برای سنین 6 ماه تا 11 ماه در صورت وجود خطر مستمر مواجهه به دلیل شیوع سرخک و انتقال در سطح جامعه مورد نیاز باشد. به خاطر داشته باشید که واکسیناسیون MMR میتواند به ویژه در طول شیوع سرخک مهم باشد.