با نزدیک شدن به دور چهارم مذاکرات تهران - واشنگتن، بازار گمانه زنی رسانه ها داغ داغ است
روبیو به جای ویتکاف؟!
مجاور
درآستانه چهارمین پرده از نمایش دیپلماتیک ایران و آمریکا در مسقط، گمانه‌زنی‌ها درباره ترکیب بازیگران و زمان اجرای این دور، نقل محافل خبری شده است. در حالی که برخی رسانه‌ها از احتمال تعویق این دور سخن به میان آورده‌اند، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه، چندی قبل در نشست خبری خود، با رد این شایعات، تاکید کرد: «قرار ما با عمانی‌ها، شنبه است؛ فعلاً طبق برنامه پیش می‌رویم.»اما این تمام ماجرا نیست. در همین حال زمزمه‌هایی از سوی نیویورک تایمز به گوش می‌رسد که تیم آمریکایی برای مشورت با رئیس‌جمهور، نیازمند دو هفته زمان است. این خبر کافی بود تا آتش گمانه‌زنی‌ها درباره تغییر زمان مذاکرات شعله‌ورتر شود. بقائی درواکنش به اظهارات وزیر خارجه عمان درباره سطح مذاکرات نیز تصریح کرد: «نشست مسقط، عالی‌رتبه است؛ سیدعباس عراقچی از سوی ایران و استیو ویتکاف از سوی آمریکا، ریاست هیئت‌ها را برعهده خواهند داشت.»در همین حال، العربی الجدید، رسانه قطری، سناریوی دیگری را مطرح کرده و آن تغییری در ترکیب تیم مذاکره‌کننده آمریکایی! این رسانه مدعی است با توجه به پیشرفت‌های نسبتاً خوب در سه دور گذشته، واشنگتن ممکن است تصمیم بگیرد مهره‌های خود را متناسب با فاز جدید مذاکرات بچیند. گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که شاید مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، سکان هدایت هیئت مذاکره‌کننده را برعهده گیرد؛ به‌ویژه اگر مذاکرات به مرحله تدوین چارچوب توافق و آماده‌سازی برای نهایی‌سازی آن رسیده باشد.در خبری دیگر، روزنامه عبری «اسرائیل هیوم» به نقل از منابع اسرائیلی، ادعای جالبی را مطرح کرده است: «دونالد ترامپ، احتمالاً بازه زمانی مذاکرات با ایران را درباره برنامه هسته‌ای این کشور تمدید خواهد کرد.» در کنار این خبر نیز خبر مهمی منتشر شد و آن این که تارنمای آکسیوس مدعی شد که دور چهارم مذاکرات بین ایران و آمریکا انتظار می‌رود روز شنبه آینده در رم برگزار شود.
تلاطم گمانه‌ها و ضرورت دیپلماسی هوشمندانه
فارغ از همه این گمانه زنی ها و شایعات و اخبار پیرامون دور چهارم مذاکرات تهران - واشنگتن؛ باید تاکید کرد پیشرفت‌های حاصل‌شده در مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن در مسقط و رم، بارقه‌های امیدی را برای یافتن راهکاری دیپلماتیک زنده کرده است. با این حال، سایه سنگین بی‌اعتمادی متقابل همچنان بر فضای مذاکرات سنگینی می‌کند. تأکید بقائی بر زمان‌بندی اعلام‌شده، پیامی روشن به طرف آمریکایی است: تهران انتظار دارد مذاکرات طبق روال پیشین ادامه یابد. از سوی دیگر، نیاز تیم آمریکایی به مشورت با رئیس‌جمهور، نشان از حساسیت این مرحله از مذاکرات دارد. حضور احتمالی روبیو نیز می‌تواند به معنای ورود مذاکرات به فازی جدی‌تر باشد. با این وجود، نباید اسیر گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای شد. تجربه نشان داده است که تغییرات در زمان‌بندی و ترکیب تیم‌ها، اغلب تحت تأثیر عوامل گوناگون داخلی و خارجی رخ می‌دهد. برای ایران، تداوم مذاکرات درفضایی سازنده و توأم با احترام متقابل، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درمقابل، تغییر احتمالی ترکیب تیم آمریکایی می‌تواند نشان از عزم واشنگتن برای تسریع در رسیدن به توافق باشد، هرچند ممکن است پیچیدگی‌های جدیدی را نیز به همراه داشته باشد.در مجموع، دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، چه از حیث زمان‌بندی و چه از نظر ترکیب تیم‌ها، آبستن حوادث و تحولات مهمی خواهد بود. پیشرفت‌های اخیر، امیدها را برای دستیابی به توافقی پایدار افزایش داده است، اما تحقق این هدف، نیازمند مدیریت دقیق و دیپلماسی هوشمندانه از سوی هر دو طرف است.