تهران در برابر حوادث بزرگ، آماده است؟
رئیس سازمان اورژانس استان تهران از مصدوم شدن ۴۱ نفر و فوت ۲ نفر در پی توفان اخیر خبر داد .اگرچه پیش‌بینی‌های هواشناسی از چند روز پیش هشدارهایی داده بودند، اما شواهد نشان می‌دهد که سامانه‌های شهری و امدادی آمادگی کافی و رضایت‌بخش را برای مواجهه با این پدیده طبیعی نداشتند و در ساعات بحرانی، شهروندان عملاً بدون هدایت و حمایت موثر رها شدند. ترافیک در بیشتر معابر عادی و بزرگراهی شهر به بالاترین حد رسید و شهروندان را اسیر راهبندان های وحشتناک کرد. این اتفاق، فهرستی از ضعف‌های مدیریت بحران‌های شهری را یکبار دیگر پیش چشم همگان نهاد. برخی از مهم‌ترین مصادیق این ضعف مدیریت از این قرارند:
بی‌برنامگی در اطلاع‌رسانی و هشدار به موقع
یکی از نخستین ضعف‌ها، در زمینه اطلاع‌رسانی مشهود بود. برخلاف استانداردهای جهانی که در موارد مشابه از سامانه‌های هشدار سریع استفاده می‌شود، اطلاعیه‌های رسمی درباره توفان دیرهنگام، غیرمطابق با واقع، پراکنده و غیرشفاف بود. در نبود یک سیستم یکپارچه هشدار عمومی (مانند پیامک‌های اضطراری، آژیرهای شهری یا اطلاعیه‌های رسانه‌ای هدفمند)، فرصت طلایی برای پیشگیری از آسیب‌های انسانی و مادی از دست رفت.
زیرساخت‌های آسیب‌پذیر و مدیریت ناکارآمد شهری
توفان دوشنبه شب نیز ضعف شدید زیرساخت‌های شهری را نمایان ساخت. قطع برق در برخی مناطق، سقوط درختان و تابلوهای شهری، ریزش داربست‌های ساختمانی و آسیب به خودروها و املاک مسکونی، همه نشانه‌هایی از نبود استانداردهای مقاوم‌سازی و بی‌توجهی به اصول ایمنی شهری است.
پس از وقوع توفان، دستگاه‌های امدادی و خدماتی با تاخیر و بعضا حتی آشفتگی وارد عمل شدند. برخی از شهروندان گزارش دادند که برای ساعات طولانی با مسیرهای مسدود، سقوط درختان، قطعی برق و آب بدون هیچ‌گونه راهنمایی یا امدادرسانی مواجه بودند. نیروهای امدادی نیز، به دلیل کمبود تجهیزات، ضعف در هماهنگی و نبود نقشه‌های عملیاتی مشخص، نتوانستند به سرعت به نقاط بحرانی برسند. این کندی و آشفتگی در واکنش اولیه، خسارت‌های مادی را تشدید کرد و متأسفانه در مواردی منجر به آسیب‌های جانی شد.
نبود برنامه‌های بازتوانی و جبران خسارت
در ساعات پس از توفان، کمترین اطلاعات درباره برنامه‌های جبران خسارت یا حمایت‌های اجتماعی ارائه شد. مشخص نیست مسئولیت بازسازی آسیب‌های وارده بر دوش کدام نهاد است و آیا شهروندان خسارت‌دیده می‌توانند امیدی به دریافت کمک یا بیمه داشته باشند یا خیر.
نقش کم‌رنگ آموزش و آگاهی عمومی
یکی دیگر از معضلات اصلی، ضعف در آموزش شهروندان درباره مواجهه صحیح با بحران‌های طبیعی است. اغلب مردم نمی‌دانستند در برابر توفان چگونه باید رفتار کنند: کجا پناه بگیرند، چگونه از خود و اطرافیانشان محافظت کنند، یا چه اقداماتی برای کاهش آسیب انجام دهند. فقدان آموزش‌های همگانی و مانورهای آمادگی برای شرایط اضطراری، یکی از خلأهای جدی مدیریت شهری است که در چنین حوادثی خود را به شکلی تلخ نمایان می‌کند.