printlogo


نتایج اولیه انتخابات شوراها و شهرداری‌ها، تأکیدی دوباره بر جایگاه مقاومت در صحنه سیاسی لبنان بود. مردم لبنان با رأی خود نشان دادند سرمایه اجتماعی ، بزرگ ترین سلاح حزب ا... است
عصر جدیدحزب‌ا...
فاطمه ملک‌زاده


​​​​​​​
با وجود فشارهای ناشی از ترور فرماندهان کلیدی حزب‌ا...، انتخابات شهرداری‌ها در جبل عامل و دیگر مناطق جنوب لبنان نشان داد که جریان مقاومت نه تنها تضعیف نشده، بلکه با تشکیل فهرست مشترک «توسعه و وفاداری» همراه با جنبش امل، توانسته است بار دیگر انسجام سیاسی خود را در عمل به اثبات برساند.اهمیت انتخابات شهرداری‌ها در لبنان از آن‌جاست که شهرداری‌ها نقش نهادهای دولتی را ایفا می‌کنند و بودجه‌های عمرانی، شهری و خدماتی در اختیار آن‌هاست.در کشوری مانند لبنان، هرکس بتواند در عرصه خدمات عمومی اثرگذار باشد، برنده میدان سیاست خواهد بود.پیروزی‌های قاطع در مناطقی چون «الغبیری»، «حاره حریک»، «الوردانیه»، «الحدث» و «الشیاح» که بخشی از آن‌ها دارای بافت مختلط قومی و مذهبی هستند، نشان می‌دهد که مقاومت توانسته فراتر از پایگاه سنتی شیعی خود عمل و با ائتلاف‌های محلی، ساختار سیاسی را به نفع خود بازآرایی کند.این موفقیت به‌ویژه در مناطقی مانند «الغبیری» که مخالفان مقاومت نیز با فهرست مستقل وارد رقابت شدند، اهمیت دوچندان دارد. در حالی‌که انتظار می‌رفت پس از جنگ و بحران‌های امنیتی اخیر، پایگاه اجتماعی حزب‌ا... دچار ریزش شود، این نتایج نشان‌دهنده وفاداری بدنه اجتماعی به گفتمان مقاومت است.نکته مهم دیگر در دور نخست این انتخابات، ائتلاف جریان آزاد مسیحی به رهبری جبران باسیل با دو حزب شیعی است. باسیل که در دو سال گذشته انتقادات صریحی نسبت به مقاومت داشت، این‌بار با درک وزن سیاسی مقاومت، وارد شراکت تاکتیکی شد. اتحاد میان جریان آزاد و حزب کوچک‌تر مور در مناطقی چون «المتن الشمالی» که محل رقابت جریان‌های ضدمقاومتی چون کتائب و قوات البنانیه با متحدان حزب‌ا... است، نه تنها به کسب کرسی‌های کلیدی منجر شد، بلکه در آستانه تعیین رئیس اتحادیه شهرداری‌ها، کفه ترازو را به سود جناح حامی مقاومت سنگین کرد.رقابت میان «نیکول الجمیل» از کتائب و «میرنا مور» خواهر الیاس مور از ائتلاف ۸ مارس، نمادی از آرایش جدید قدرت در میان جریان‌های مسیحی است. نتیجه این رقابت می‌تواند موقعیت سیاسی حزب‌ا... را در ساختار بین‌طایفه‌ای لبنان تقویت کند.
مهار پروژه نفوذ دشمن در ساختارهای شیعی
هدف اصلی دشمن در مرحله پساجنگ، تضعیف درونی مقاومت از طریق ساختن جریان‌های رقیب درون شیعه بود؛ با این امید که اختلافات درونی موجب شکست سیاسی حزب‌ا... شود. با این حال، انتخابات نشان داد که تلاش برای دوپاره‌سازی جریان شیعی، در مقابل انسجام اجتماعی و وفاداری سیاسی مردم به مقاومت شکست خورده است.در حوزه‌هایی با رقابت داخلی میان نیروهای شیعی، مخالفان مقاومت نتوانستند حتی چند صد رأی قابل توجه کسب کنند. این مسئله به‌خوبی نشان می‌دهد که گفتمان مقاومت هنوز یگانه چارچوب مشروعیت‌بخش در میان شیعیان لبنان است و قدرت نرم آن در میان بدنه اجتماعی همچنان پابرجاست.
سیاست‌ورزی نیمه‌مستقیم؛ تاکتیک جدید حزب‌ا...
در شرایطی که فشارهای خارجی و تهدید تحریم، مقاومت را وادار به واگذاری سهمیه‌های وزارتی خود به چهره‌های درجه دوم کرده، حزب‌ا... توانسته از این تهدید، فرصتی برای گسترش دستگاه سیاسی خود بسازد. حضور سیاستمداران غیررسمی وابسته به مقاومت در دولت، نه‌تنها امکان پنهان‌سازی عمق تصمیم‌گیری را فراهم می‌کند، بلکه موجب کاهش فشار بین‌المللی بر چهره‌های شاخص حزب‌ا... نیز می‌شود.این مدل حکمرانی دوگانه – شامل چهره‌های رسمی در پشت صحنه و بازیگران نیمه‌رسمی در دولت – به مقاومت این امکان را می‌دهد که دامنه نفوذ خود را گسترش دهد بدون آن که در معرض مستقیم تهدید سیاسی باشد. البته این استراتژی نیز بدون ریسک نیست و تجربه مصر پس از برکناری مبارک و روی کار آمدن «محمد مرسی» به جای «خیرت الشاطر» نشان می‌دهد که جایگزینی چهره‌های رزرو به‌جای رهبران اصلی می‌تواند تبعات پیش‌بینی‌نشده‌ای به همراه داشته باشد.
تثبیت موقعیت در افق ۲۰۲۶
انتخابات شهرداری‌ها تنها گامی مقدماتی در مسیر انتخابات پارلمانی ۲۰۲۶ است. پیروزی‌های اخیر، علاوه بر ترمیم وجهه عمومی مقاومت پس از جنگ، می‌تواند زمینه‌ساز تسلط بیشتر بر کرسی‌های جنوب و عرصه قانون‌گذاری در آینده نزدیک باشد. از سوی دیگر، اتحادهای نوظهور میان شیعیان و مسیحیانِ نزدیک به مقاومت، فرصت تازه‌ای برای حزب‌ا... در جهت مهندسی ائتلاف‌های فرقه‌ای و تسخیر نقاط کلیدی ساختار قدرت در لبنان به شمار می‌رود.با وجود برنامه‌ریزی دشمن برای بهره‌برداری حداکثری از شرایط پساجنگ – از جمله سقوط بشار اسد، ترور رهبران میدانی مقاومت و خلأ سیاسی در لبنان – به نظر می‌رسد حزب‌ا... با تاکتیک‌های سیاسی جدید، توانسته است ورق را در سطح داخلی برگرداند و مسیری متفاوت از پیش‌بینی‌های رقبایش ترسیم کند.برگزاری انتخابات لبنان با پیروزی نامزد‌های مورد حمایت جریان مقاومت و حزب‌ا... لبنان، می‌تواند در نحوه تصمیم‌گیری برای مواجه شدن با نیرو‌های اشغالگر اسرائیلی در استان‌های جنوبی بسیار تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز باشد؛ چون شهرداری‌ها توانایی ارائه مجوز یا ممنوعیت احزاب و گروه‌های سیاسی در استان‌های تحت نظارت خود را دارند.