نجات از ترافیک امتحانات
زهرا موید | طرحواره درمانگر
این روزها که بوی امتحان در هوای مدرسه‌ها پیچیده است، خیلی از نوجوان‌ها مثل کسی هستند که در یک ترافیک سنگین گیر کردند؛ استرس، بی‌خوابی، فراموشی مطالب و احساس درماندگی، درست همان چیزی است که ذهن را قفل می‌کند. اما چطور با یک برنامه‌ریزی ساده، از این ترافیک بگذریم و با ذهنی آرام‌تر به مقصد برسیم؟
این جا چی کار می‌کنم؟
اگر می‌خواهی از وقتت بیشترین استفاده را ببری، باید بلد باشی چطور برنامه‌ریزی کنی. برنامه‌ریزی یعنی این‌که بدانی قرار است چه کار کنی، چطور انجامش بدی و چه مراحلی را باید پشت سر بگذاری تا در نهایت، یک نتیجه منظم و هماهنگ از تصمیم‌هایت بگیری. اگر می‌خواهی درست و مؤثر درس بخوانی، اول از همه باید بدانی دقیقاً دنبال چی هستی. هر کسی که درس می‌خواند یا کلاس می‌رود، لازم است یک تصویر واضح از هدفش داشته باشد تا بتواند تلاش‌هایش را در همان مسیر هدایت کند. باید از خودت بپرسی: «چرا دارم ادامه تحصیل می‌دهم؟ چرا دارم درس می‌خوانم؟ اصلا دنبال چی‌ام توی این مسیر؟» مهم است که بدانید قرار است به کجا برسید و هدف‌تان چیست. بعد هم باید این هدف‌ها را به سه دسته تقسیم کنید: بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت. همه این هدف‌ها باید به هم ربط داشته و در یک راستا باشند.
هدف خوب را این‌جوری بشناس
یک هدف خوب باید این سه ویژگی را داشته باشد: اول این که واقعاً مال خودت باشد (نه این که فقط برای راضی کردن بقیه باشد)، دوم این‌که واقع‌بینانه باشد و سوم انعطاف‌پذیر باشد، یعنی اگر شرایط عوض شد، بتوانی در هدف یا راهت بازنگری کنی. برای شروع فقط کافی است این قدم‌ها را برداری:
1واقع‌بین باش
خیلی وقت‌ها خود امتحان ترسناک نیست، بلکه تصویر ذهنی ما بزرگ‌نمایی شده است. نوشتن یک لیست از دروس باقی‌مانده به‌جای فکر کردن مدام به «همه چی مونده» می‌تواند اضطراب را نصف کند.
2تقسیم به لقمه‌های کوچک
مغز ما عاشق نظم است. به‌جای این‌که بگویید «فردا کل زیست رو می‌خونم»، بگو «فردا فصل اول و دوم رو تا ساعت ۴ می‌خونم». این‌جوری هم حس پیشرفت داری، هم مغزت در ترافیک گیر نمی‌کند.
3زمان استراحت و دکمه تنفس
همون‌طور که ماشین‌ها در بزرگراه به توقف نیاز دارند، ذهن تو هم به استراحت نیاز دارد. بعد از هر ۴۵ دقیقه مطالعه، یک وقفه ۱۰ دقیقه‌ای بگذار تا مغزت بتواند مطالب را پردازش کند.
4 با خودت مهربان باش
اگر یک روز طبق برنامه پیش نرفتی، به‌جای خودسرزنشی، دنبال علتش باش. شاید خوابت کم بوده، یا سرت شلوغ‌تر از حد معمول. مهربانی با خودت، همان سوختی است که می‌تواند تو را تا آخر مسیر برساند. در نهایت هیچ‌کس در ترافیک امتحانات تنها نیست. همه دارند تلاش می‌کنند. پس تو هم به خودت اعتماد کن، با قدم‌های کوچک ولی مداوم جلو برو و یادت باشد: موفقیت فقط در نتیجه نیست، در فرایند هم هست.
این جا چی کار می‌کنم؟
اگر می‌خواهی از وقتت بیشترین استفاده را ببری، باید بلد باشی چطور برنامه‌ریزی کنی. برنامه‌ریزی یعنی این‌که بدانی قرار است چه کار کنی، چطور انجامش بدی و چه مراحلی را باید پشت سر بگذاری تا در نهایت، یک نتیجه منظم و هماهنگ از تصمیم‌هایت بگیری. اگر می‌خواهی درست و مؤثر درس بخوانی، اول از همه باید بدانی دقیقاً دنبال چی هستی. هر کسی که درس می‌خواند یا کلاس می‌رود، لازم است یک تصویر واضح از هدفش داشته باشد تا بتواند تلاش‌هایش را در همان مسیر هدایت کند. باید از خودت بپرسی: «چرا دارم ادامه تحصیل می‌دهم؟ چرا دارم درس می‌خوانم؟ اصلا دنبال چی‌ام توی این مسیر؟» مهم است که بدانید قرار است به کجا برسید و هدف‌تان چیست. بعد هم باید این هدف‌ها را به سه دسته تقسیم کنید: بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت. همه این هدف‌ها باید به هم ربط داشته و در یک راستا باشند.
هدف خوب را این‌جوری بشناس
یک هدف خوب باید این سه ویژگی را داشته باشد: اول این که واقعاً مال خودت باشد (نه این که فقط برای راضی کردن بقیه باشد)، دوم این‌که واقع‌بینانه باشد و سوم انعطاف‌پذیر باشد، یعنی اگر شرایط عوض شد، بتوانی در هدف یا راهت بازنگری کنی. برای شروع فقط کافی است این قدم‌ها را برداری:
1واقع‌بین باش
خیلی وقت‌ها خود امتحان ترسناک نیست، بلکه تصویر ذهنی ما بزرگ‌نمایی شده است. نوشتن یک لیست از دروس باقی‌مانده به‌جای فکر کردن مدام به «همه چی مونده» می‌تواند اضطراب را نصف کند.
2تقسیم به لقمه‌های کوچک
مغز ما عاشق نظم است. به‌جای این‌که بگویید «فردا کل زیست رو می‌خونم»، بگو «فردا فصل اول و دوم رو تا ساعت ۴ می‌خونم». این‌جوری هم حس پیشرفت داری، هم مغزت در ترافیک گیر نمی‌کند.
3زمان استراحت و دکمه تنفس
همون‌طور که ماشین‌ها در بزرگراه به توقف نیاز دارند، ذهن تو هم به استراحت نیاز دارد. بعد از هر ۴۵ دقیقه مطالعه، یک وقفه ۱۰ دقیقه‌ای بگذار تا مغزت بتواند مطالب را پردازش کند.
4 با خودت مهربان باش
اگر یک روز طبق برنامه پیش نرفتی، به‌جای خودسرزنشی، دنبال علتش باش. شاید خوابت کم بوده، یا سرت شلوغ‌تر از حد معمول. مهربانی با خودت، همان سوختی است که می‌تواند تو را تا آخر مسیر برساند. در نهایت هیچ‌کس در ترافیک امتحانات تنها نیست. همه دارند تلاش می‌کنند. پس تو هم به خودت اعتماد کن، با قدم‌های کوچک ولی مداوم جلو برو و یادت باشد: موفقیت فقط در نتیجه نیست، در فرایند هم هست.