عقب‌نشینی آمریکا از حمله به یمن گرچه شاید تاکتیکی باشد اما نشانه‌ای از روند رو به افول هژمونی ایالات متحده در غرب آسیاست
شوک یمنی ترامپ به نتانیاهو!
فاطمه ملک‌زاده
دستور دونالد ترامپ برای توقف حملات ارتش آمریکا به انصارا... یمن، در ظاهر به ادعای صلح‌طلبی و پاسخ به پیام توقف درگیری از سوی یمن نسبت داده شده، اما بررسی تحولات پنهان و همزمان با این تصمیم، تصویری متفاوت از واقعیت ترسیم می‌کند. به ادعای ترامپ، انصارا... دیگر تمایلی به جنگ ندارد و آمریکا نیز «به این تصمیم احترام می‌گذارد.» اما همین ادعا، در کنار سخنان بدون جزئیات درباره اسرای احتمالی زنده در غزه و نیز نارضایتی شدید مقامات تل‌آویو از این تصمیم، نشان می‌دهد که اعلام آتش‌بس بیش از آن که تغییری راهبردی باشد، ترفندی موقتی است.به‌ویژه آن که سقوط دومین جنگنده F-18 طی یک هفته گذشته، زنگ هشدار جدی برای پنتاگون بوده و احتمال می‌رود برای جلوگیری از فرسایش بیشتر و تجدید قوا، ارتش آمریکا فعلاً عقب‌نشینی کرده باشد. این تصمیم در آستانه سفر ترامپ به عربستان، قطر و امارات که منطقه‌ای ناامن برای حضور فیزیکی رئیس‌جمهور آمریکاست، معنای دوچندان پیدا می‌کند. او در این سفر، از ورود به سرزمین‌های اشغالی نیز خودداری کرده و این عقب‌نشینی به‌نوعی فاصله‌گیری موقت از اسرائیل محسوب می‌شود.با این حال،هرچند واشنگتن توقف حملات را با اقدام دیپلماتیک توجیه کرد، اما این عقب‌نشینی پس از چندین هفته بمباران مناطق مختلف یمن و ناکامی در تحقق اهداف نظامی اعلام شده، نشانه‌ای روشن از توان و ایستادگی نیروهای یمنی در برابر تجاوز خارجی تلقی می‌شود.
خشم تل‌آویو و سکوت کاخ سفید
نارضایتی شدید مقامات رژیم صهیونیستی از اعلام این آتش‌بس، بیش از هر چیز، نشانه‌ای از بی‌خبری تل‌آویو از توافقات پشت پرده واشنگتن با انصارا... است. به گفته یک مقام ارشد اسرائیلی به آکسیوس، دولت ترامپ بدون اطلاع قبلی، تصمیم به توقف حملات گرفت و حتی رسانه‌های رسمی اسرائیل، این اقدام را «شگفت‌آور» و «خبری بسیار بد» برای تل‌آویو توصیف کرده‌اند.این بی‌اعتمادی و غافلگیری، به وضوح شکافی را بین واشنگتن و تل‌آویو آشکار می‌سازد که از زمان آغاز حملات یمن به کشتی‌های مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ، رو به افزایش بوده است. همچنین محمدعلی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی یمن، ضمن استقبال مشروط از این تحول، آن را نشانه‌ای از جدایی مسیرهای آمریکا و اسرائیل دانست و به صراحت این عقب‌نشینی را شکست نتانیاهو خواند.
سفر به خلیج فارس، دلیل اصلی عقب‌نشینی؟
هرچند ترامپ دلیل توقف حملات را «عدم تمایل حوثی‌ها به جنگ» اعلام کرد، اما شواهد حاکی از انگیزه‌های ژئوپلیتیکی و امنیتی عمیق‌تری است. او در آستانه سفر به عربستان، امارات و قطر، نمی‌خواهد هدف انتقام انصارا... قرار گیرد، به‌ویژه در شرایطی که پهپادها و موشک‌های یمنی بارها به تاسیسات سعودی و اماراتی اصابت کرده‌اند. از سوی دیگر، توقف حملات می‌تواند فضایی برای بازتنظیم مواضع آمریکا و جلوگیری از بروز فاجعه امنیتی در سفر پرتنش او باشد.در عین حال، عربستان به دنبال میزبانی توافق آتش‌بس میان اوکراین و روسیه است و مایل است این سفر در فضایی کم‌تنش برگزار شود. در این چارچوب، دستور توقف حملات به یمن می‌تواند به نوعی «کاهش سطح بحران» برای بهره‌برداری دیپلماتیک ریاض تلقی شود.
مذاکره با ایران؛ انگیزه پنهان
سی‌ان‌ان گزارش داده که این آتش‌بس، نه از طریق کانال‌های نظامی، بلکه از مسیر دیپلماتیک و با میانجیگری عمان حاصل شده و هدف اصلی آن، ایجاد شتاب در مذاکرات واشنگتن با تهران بوده است. در واقع، آمریکا تلاش دارد با کاهش سطح درگیری‌ها در منطقه و ارسال پالس‌های مثبت، مسیر گفت‌وگو با ایران را هموارتر کند؛ به‌ویژه آن که ترامپ در سخنان خود بارها از «تمایل به توافق قوی صلح‌آمیز با ایران» سخن گفته و حتی آینده‌ای موفق و ثروتمند برای ایران آرزو کرده است.با این حال، این لحن نرم، در کنار تاکید صریح بر «ممنوعیت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای»، نوعی ترکیب از تطمیع و تهدید را نشان می‌دهد. این سیاست دوگانه، نه از صلح‌طلبی، بلکه از بن‌بست در عرصه میدانی و ناتوانی در مهار محور مقاومت نشئت می‌گیرد.
یمن؛ بازیگری مستقل و غیرقابل انکار
در سوی دیگر میدان، انصارا... یمن نشان داده که توانسته معادلات منطقه‌ای را دگرگون کند. عملیات‌های اخیر یمنی‌ها در حمایت از غزه، باعث فشار مضاعف بر آمریکا و اسرائیل شده و آن ها را به تصمیمات غیرمنتظره واداشته است. رئیس شورای عالی سیاسی یمن، با لحنی تند هشدار داده که پاسخ به تجاوزات صهیونیست‌ها «ویرانگر و فراتر از تحمل دشمن» خواهد بود.یمن اکنون نه فقط به عنوان یک گروه مقاومت، بلکه به عنوان بازیگری موثر در تعیین معادلات منطقه شناخته می‌شود. توقف حملات آمریکا، آن‌گونه که رسانه‌های غربی می‌کوشند القا کنند، نشانه پیروزی دیپلماسی نیست، بلکه عقب‌نشینی در برابر توانایی پاسخ متقابل یمن است.توقف اعلام‌شده از سوی ترامپ علیه انصارا...، نه حاصل تغییر راهبردی، بلکه نشانه ضعف و احتیاط تاکتیکی در آستانه سفر منطقه‌ای اوست. شکست‌های میدانی، نگرانی از حملات متقابل، فشار اسرائیل و تلاش برای باز کردن باب مذاکره با ایران، مجموعه‌ای از عوامل هستند که تصمیم کاخ سفید را شکل داده‌اند. در این میان، آنچه مغفول مانده، نقش پررنگ انصارا... به‌عنوان نیروی بازدارنده‌ای است که بدون وابستگی رسمی به قدرت‌های بزرگ، مسیر جنگ و صلح را در منطقه تعیین می‌کند.