بررسی ابعاد مختلف سفر ترامپ به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس
رقص ترامپ با دلارهای نفتی
رئیس جمهور آمریکا از تور منطقه‌ای خود در خلیج فارس را با سفر به عربستان سعودی آغاز خواهد کرد و در ادامه به قطر و امارات متحده عربی خواهد رفت. این سفر در شرایطی انجام می شود که منطقه غرب آسیا در وضعیتی آکنده از تنش‌های ژئوپلیتیکی به سر می‌برد و سیاست های دولت ترامپ درباره اغلب این پرونده‌ها چندان روشن و واضح نیست و انتظار می‌رود چارچوب روابط آمریکا و کشورهای میزبان نیز برای 4 سال آینده در این سفر پایه‌ریزی شود. الوقت نوشت: انتظار می‌رود مسائل دوجانبه‌ای مانند نفت، روابط تجاری، قراردادهای سرمایه‌گذاری و احتمالاً معاملات تسلیحاتی در برنامه این سفر گنجانده شود، در سطح مسائل منطقه‌ای نیز، گفت و گوها احتمالاً شامل آتش‌بس اسرائیل و غزه و مسئله فلسطین، مذاکرات صلح روسیه و اوکراین، برنامه هسته‌ای ایران، احتمالاً تحریم‌های سوریه و امنیت دریای سرخ خواهد بود.
درخواست یک تریلیون دلاری ترامپ از عربستان
مطمئناً مهم ترین قسمت این سفر برای ترامپ و کشورهای میزبان مربوط به روند همکاری‌های اقتصادی و تجاری همراه با انعقاد توافق نامه‌های سرمایه‌گذاری و شراکت در موضوعات توسعه‌ای و زیربنایی است. این سفر اولین سفر خارجی رسمی ترامپ از زمان مراسم تحلیفش محسوب می‌شود و او می‌خواهد همانند دور گذشته ریاست جمهوری که در سال ۲۰۱۷ با دیدار از عربستان و انعقاد میلیاردها دلار مبادلات تجاری و تسلیحاتی و سرمایه‌گذاری شروع به کار کرد، این بار نیز با دست پر از اولین تحرک خود در سیاست خارجی به آمریکا بازگردد به ویژه که در ژانویه ۲۰۲۵، ترامپ در مجمع اقتصادی داووس از عربستان خواست یک تریلیون دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند. گفتنی است در سفر ۲۰۱۷ ترامپ به عربستان، توافقاتی در حدود ۳۵۰ میلیارد دلار از جمله یک قرارداد ۱۱۰ میلیارد دلاری تسلیحاتی به دست آمد. قطر نیز ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ برای توسعه پایگاه نظامی العدید پرداخت کرد و طبق گفته وزیر خارجه این کشور، بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا سرمایه‌گذاری شده است. اکنون نیز به نظر می‌رسد شرایط مشابهی برای این سفر در نظر گرفته شده است چنان که پیشتر محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی از برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا طی چهار سال آینده خبر داده بود و همچنین بر اساس اعلام رسانه‌ها همزمان با این سفر، سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، از رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای شرکت در اجلاس خلیج فارس و آمریکا در ریاض دعوت کرده است. اگرچه عربستان هنوز به صورت رسمی به درخواست ترامپ پاسخ نداده است اما وزیر اقتصاد عربستان اعلام کرده که سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری شامل خریدهای نظامی و غیرنظامی است و در صورت وجود فرصت‌های بیشتر، این مبلغ افزایش می‌یابد. همچنین یک مقام کاخ سفید در مارس اعلام کرد امارات متعهد به یک چارچوب سرمایه‌گذاری ۱۰ ساله به ارزش 1.4 تریلیون دلار در آمریکا شده است.
معاملات احتمالی تسلیحاتی
در میان اهداف بازاریابی ترامپ در خلیج فارس موضوع تجارت سلاح و توافقات فروش تسلیحاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. سیاست ترامپ در قبال کشورهای خلیج‌فارس بر اساس سیاست نخ‌نما شده ایران هراسی و دریافت پول در ازای امنیت استوار است. ترامپ در سال ۲۰۱۸، طی دوره نخست ریاست‌جمهوری خود اعلام کرد: «کشورهایی هستند که بدون حمایت ما حتی یک هفته دوام نمی‌آورند و باید بهای این حمایت را بپردازند.» او در آن زمان سیاست «پرداخت در ازای ماندن» را در پیش گرفت و از متحدان خود در اروپا، خاورمیانه، ژاپن و کره جنوبی خواست تا هزینه‌های امنیتی آمریکا را جبران کنند. اکنون با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، به نظر می‌رسد این سیاست تغییری نکرده است. ترامپ احتمالاً در این سفر بحث معاملات خرید تسلیحات آمریکایی با کشورهای خلیج‌فارس به‌ویژه عربستان به عنوان بزرگ‌ترین کشور از نظر وسعت و ارتش را مطرح خواهد کرد. به گزارش رویترز از شش منبع آگاه، ترامپ قصد دارد در این سفر معامله تسلیحاتی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری به عربستان پیشنهاد دهد. این معامله احتمالی پس از آن مطرح می‌شود که دولت جو بایدن در عقد یک توافق دفاعی جامع با عربستان ناموفق بود. وزارت خارجه آمریکا نیز هفته گذشته امکان فروش موشک‌های پیشرفته هوابه‌هوای AIM-120C-8 و تجهیزات مرتبط به عربستان به ارزش 3.5 میلیارد دلار را تأیید کرد. با این حال وضعیت معادلات منطقه‌ای نسبت به گذشته متفاوت است زیرا ایران با عربستان و امارات و بحرین تنش‌زدایی دیپلماتیک کرده اند و از قضا جنگ طلبی رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان و اشغال خاک سوریه و حمایت تمام عیار آمریکا از این اقدامات بی‌ثبات‌ساز رژیم نوک پیکان تهدیدآفرینی منطقه‌ای را متوجه تل‌آویو و واشنگتن کرده است.
قیمت نفت
قیمت نفت نیز در این سفر مورد توجه خواهد بود، به‌ویژه با توجه به این که ترامپ مدت هاست کشورهای اوپک به‌رهبری عربستان را تحت فشار گذاشته تا تولید را افزایش و قیمت‌ها را برای مصرف‌کنندگان آمریکایی کاهش دهند. رویترز در پایان آوریل به نقل از پنج منبع آگاه گزارش داد مقامات سعودی به متحدان و کارشناسان صنعت نفت گفته‌اند ریاض آمادگی ندارد با کاهش بیشتر تولید از بازار نفت حمایت کند و می‌تواند کاهش قیمت‌ها را برای مدت طولانی تحمل کند. اوپک پلاس به‌رهبری روسیه و عربستان اوایل این ماه موافقت کرد که عرضه نفت را در ژوئن ۴۱۱ هزار بشکه در روز افزایش دهد. گلدمن ساکس نیز پیش‌بینی خود از میانگین قیمت نفت خام آمریکا در سال جاری را به دلیل افزایش سریع عرضه اوپک+ به بازار جهانی، سه دلار کاهش داد و به ۵۶ دلار در هر بشکه رساند.
پرونده‌های منطقه‌ای: غزه، عادی‌سازی و دریای سرخ
از دیگر موضوعات اصلی مورد انتظار در این سفر، گفت و گوها درباره آینده غزه و ادامه جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی است که ترامپ پیشتر متعهد به پایان دادن آن شده بود اما اندکی بعد از اعلام توافق آتش‌بس، کابینه صهیونیستی به بهانه‌های مختلف از پذیرش اجرای توافق سرباز زد و با چراغ سبز آمریکا حملات و جنایات علیه مردم بی‌دفاع فلسطین را از سر گرفت. ترامپ نیز با پرده‌برداری از طرح خود برای کوچاندن مردم غزه و به دست گرفتن کنترل آن جنجال دیگری در جهان عرب به راه انداخت. لذا از مدت ها پیش احتمال افتادن سایه این جنگ بر سفر ترامپ مطرح بود به ویژه این که ارتش آمریکا به دستور ترامپ برای مقابله با عملیات پوششی و حمایتی یمن از مردم مظلوم و تحت محاصره غزه، رسماً از دریای سرخ جنگی تمام عیار با صنعا را کلید زد.