کودک کشی آلودگی هوا
صادق غفوریان
چه بخواهیم و چه نخواهیم در تیررس هوای آلوده ایم؛ نمی توانیم تنفس نکنیم یا امکان خارج نشدن از خانه هم وجود ندارد. بنابراین این وضعیت و کم کاری بخش اجرایی کشور در اجرای قانون «هوای پاک» باعث گسترش بیماری های مرتبط با هوای آلوده شده تا آن جا که روز گذشته اعلام شد سالانه 50 هزار کودک در کشور بر اثر تبعات آلودگی هوا، جانشان را از دست می دهند. این رقم در حالی است که کل آمار مرگ و میر کودکان در جهان 700 هزار نفر است و این یعنی یک چهاردهم از تعداد این مرگ و میرها از ایران است.
پایین تر از متوسط جهانی؟
در همین حال که وزیر بهداشت می گوید از 700 هزار مرگ و میر کودکان در جهان، یک چهاردهم آن یعنی 50 هزار مورد مربوط به ایران است، عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم این وزارتخانه آمار مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در ایران میان کودکان را پایین تر از متوسط جهانی می داند.
آلودگی هوا علت 85 درصد بیماری های غیر واگیر
آن طور که متخصصان اعلام می کنند، هوای آلوده، همچون بولدوزر در حال قلع و قمع سلامتی مردم است. طبق اعلام منابع تخصصی، ۸۵ درصد بیماری‌های غیرواگیر به نوعی با آلودگی هوا مرتبط هستند. این گونه که افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی یا تنفسی در مواجهه با هوای آلوده، دچار تشدید علایم شده و ذرات آلاینده موجب بروز واکنش‌های التهابی شدید در بدن آن‌ها می‌شوند. این التهاب‌ها می‌تواند با افزایش فشار خون و در ادامه، احتمال سکته‌های قلبی و مغزی همراه باشد.
یک متخصص درباره بیشتر آسیب پذیر بودن کودکان در برابر آلودگی هوا می گوید: استنشاق گازco2 در کودکان به دلیل داشتن سیستم دفاعی تکامل‌نیافته و کمبود اکسیژن در آن ها منجر به مشکلات تنفسی می‌شود. از این رو آنان به علت آن که دستگاه تنفسی‌شان در حال رشد است، بدنشان بیشتر از سایرین در برابر آلودگی هوا آسیب‌پذیر است. همچنین محققان موسسه ملی بهداشت کودکان و توسعه انسانی ایالات متحده آمریکا (NICHD) در مطالعه ای دریافته اند کودکانی که در مناطق آلوده تر شهرها زندگی می کنند، در برقراری ارتباط دو برابر نسبت به سایر کودکان ضعیف تر عمل می کنند.
این پژوهشگران معتقدند که آلودگی هوا طی بارداری مادران بر سلامت جنین موثر است و پس از تولد نیز در هماهنگی چشم، حرکت دست یا راه رفتن تاخیر به وجود می آورد.
مطالعاتی دیگر نشان داده اند که میزان ابتلا به اوتیسم و کاهش عملکرد شناختی در کودکان مناطق آلوده شهری بیشتر است.
همچنین برخی از مطالعات نیز نشان می دهند که قرار گرفتن در مجاورت آلاینده ها در دوران بارداری با وزن کم هنگام تولد، ارتباط مستقیمی با زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده دارد.
خسارت 12 میلیارد دلاری هوای آلوده
در کنار تمامی خسارت های جانی و خسران بزرگ به سلامت، تبعات مالی آلودگی هوا نیز خود نوعی بلای جان است. وزیر بهداشت می گوید: خسارت آلودگی هوا حدود ۱۲ میلیارد دلار در ایران است که لازم است سیاست‌های اساسی در این زمینه اتخاذ شود.
همچنین رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته است: «یکی از اقدامات وزارت بهداشت برآورد هزینه‌های اقتصادی مرگ‌های منتسب به آلودگی هواست. این هزینه در ایران سالانه ۱۲ میلیارد دلار است. طبق استانداردهای جهانی تقریبا ۱۰ درصد این هزینه، یعنی چیزی معادل 1.2 میلیارد دلار هر سال و به طور مستقیم به نظام سلامت کشور تحمیل می‌شود. این هزینه شامل درمان بیماران و خدماتی می‌شود که سیستم بهداشت و درمان به افرادی که به واسطه آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، ارائه می‌کند.»
قانون هست، اجرا نمی شود
در واکاوی دلایل این کشتار و خسارات مالی که آلودگی هوا در کشور به راه انداخته، طبیعتا باید به سراغ علت آن بود و کدام علت مهم تر از اجرا نشدن قانون هوای پاک است که چنین ضربه مهلکی را نصیب کشور کرده است؟