کنسرت‌های بزرگ؛ فرصتی برای توریسم فرهنگی
محمد بهبودی نیا
«کنسرت علیرضا قربانی در ورزشگاه آزادی برگزار می شود. » این خبری است که از روز گذشته میان رسانه های مختلف دست به دست می شود. رویدادی هنری که می توان از جنبه های مختلف به نکات مثبت آن پرداخت که یکی از آن جنبه ها توریسم فرهنگی و درآمدزایی های ناشی از آن است. به طور کلی موسیقی، هویت و گردشگری را می توان سه ضلع مهم در اقدامات فرهنگی یک کشور به شمار آورد. در بسیاری از کشورها، کنسرت‌های بزرگ علاوه بر نقش هنری، به یک عامل تأثیرگذار در گردشگری تبدیل شده‌اند. ایران نیز با پیشینه‌ای غنی در موسیقی و اماکن تاریخی کم‌نظیر، ظرفیت‌های بالایی برای توسعه «توریسم فرهنگی» دارد.
نمایش فرهنگ ایران در سطح بین‌المللی
موفقیت اجراهای علیرضا قربانی در محوطه باستانی تخت جمشید در مدت زمان کوتاهی جرقه ای را در ذهن بسیاری از فعالان عرصه گردشگری و موسیقی روشن کرد که می توان از آن به الگویی برای آینده در زمینه پیوند موسیقی با میراث فرهنگی یاد کرد. یکی از لایه های پنهان این قبیل برنامه ها درآمدزایی های مستقیم و غیرمستقیم از طریق گردشگران داخلی و خارجی برای شهر محل برگزاری این رویدادهاست. این نمونه از اجراها، نه‌تنها موسیقی ایرانی را در قالبی جذاب به مخاطب عرضه می کند ، بلکه فرصتی برای نمایش فرهنگ و تمدن ایران در سطح بین‌المللی فراهم می آورد.
نمونه‌های موفق جهانی
از بارسلونا تا سوئیس و کشورهایی همچون اسپانیا، فرانسه و آمریکا امروزه با ساخت سالن های کنسرت تخصصی نگاه بسیاری از گردشگران را به سوی خود جلب کرده اند و با این کار موفق شده‌اند کنسرت‌های موسیقی را به ابزار جذب گردشگر داخلی و خارجی تبدیل کنند. همین چند هفته پیش بود که شهردار ریودوژانیرو محلی را برای برگزاری کنسرت رایگان یکی از خوانندگان مشهور در شهرش فراهم کرد و بنا به آنچه در اخبار آمده این کنسرت رایگان بیش از دو میلیون نفر را به شهر ریودوژانیرو کشاند و حداقل ۶۰۰ میلیون دلار آورده اقتصادی داشت. این موضوعی است که کشور ما نیز قادر است با آماده سازی زیرساخت ها و الگوگیری از آن در چهارچوب ضوابط قانونی کشور به رونق بخشی بخش گردشگری فرهنگی کمک شایان توجهی داشته باشد.
چالش‌ها و فرصت‌ها
بی تردید برگزاری کنسرت‌های بزرگ نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به چند مسئله اساسی است در غیر این صورت با نتیجه ای معکوس همراه خواهد بود که نتیجه ای جز پشیمانی به همراه نخواهد داشت. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، کیفیت صدا و اجرای موسیقی در فضاهای بزرگ است. فناوری‌های صوتی پیشرفته باید به‌گونه‌ای به کار گرفته شوند که تجربه شنیداری مطلوبی را برای مخاطبان فراهم کند. همچنین، مدیریت حضور گسترده مخاطبان و کنترل ورود و خروج، تأمین امنیت و برنامه‌ریزی ترافیکی، از دیگر دغدغه‌های اصلی اجرای این رویدادهاست. علاوه بر این، اجرای موسیقی در اماکن تاریخی و فرهنگی باید با رعایت قوانین حفظ آثار ملی انجام شود تا از آسیب به میراث فرهنگی جلوگیری شود.
در کنار این چالش‌ها، فرصت‌هایی نیز برای توسعه کنسرت‌های این چنینی وجود دارد. یکی از پیشنهادها، تداوم برگزاری کنسرت در اماکن تاریخی، مانند تجربه موفق اجرای علیرضا قربانی در تخت جمشید است که نشان داد تلفیق موسیقی با میراث فرهنگی می‌تواند مخاطبان گسترده‌ای را جذب کند. حمایت از بخش خصوصی نیز نقش مؤثری در ارتقای کیفیت اجراها دارد، چراکه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های موسیقایی می‌تواند سطح استاندارد این رویدادها را بهبود ببخشد.