ساز و کار ناسازگار الگوی کشت!
مسعود حمیدی-سند الگوی کشت محصولات کشاورزی در سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ در مهر 1401 توسط دولت سیزدهم ابلاغ شد تا ۲ هدف عمده افزایش بهره‌وری و کاهش استفاده از آب را تحقق ببخشد. الگوی کشت به معنای تعیین یک نظام کشاورزی با مزیت اقتصادی پایدار مبتنی بر سیاست‌های کلان کشور، دانش بومی کشاورزان، بهره‌گیری بهینه از ظرفیت‌های منطقه‌ای و حفظ محیط‌زیست تعریف‌شده و یکی از موارد موردتوجه برای حفظ محیط‌زیست در این خصوص استفاده درست از منابع آبی است به‌طوری‌که با استفاده از ابزار و روش‌های نوین بتوان، آب کمتری مصرف کرد و بازدهی بیشتری از زمین داشت.
بنا بر هدف‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی در سند الگوی کشت کاهش ۶ درصدی مصرف آب معادل سه میلیارد مترمکعب، افزایش ۱۸ درصدی بهره‌وری آب، افزایش ۱۱ درصدی تولید، صرفه‌جویی ۲.۲ میلیارد دلاری ارزی، افزایش ۴.۵ میلیون تنی تولیدات دیم زارها و افزایش ۱۵۸ درصدی تولید دانه‌های روغنی هدف‌گذاری شده است. برای ترغیب کشاورزان به پیروی از این الگو نیز سیاست‌های تشویقی قابل‌توجهی ازجمله بخشودگی ۵۰ درصدی آب‌بها به ازای افزایش بهره‌وری لحاظ شده است که البته تحقق درست و اصولی این سیاست به نصب و افزایش کنتورهای هوشمند بر چاه‌های کشاورزی بستگی دارد. حدود یک‌میلیون هکتار از اراضی زراعی و آبی خراسان رضوی کشت می‌شود که از این رقم ۷۲ درصد کشت آبی و ۲۸ درصد کشت دیم است. همچنین سطح زیرکشت محصولات زراعی، آبی و دیم ۶۳۰ هزار هکتار و سطح کشت محصولات باقی آبی و دیم ۶۷۰ هزار هکتار است.
دی‌ماه 1401 سند الگوی کشت محصولات خراسان رضوی رونمایی شد و رئیس وقت سازمان جهاد کشاورزی اعلام کرد: این سند توسط دولت سیزدهم در استان خراسان رضوی رونمایی می‌شود تا بهره‌وری با توجه به ویژگی‌های سرزمینی و اقلیمی در کشاورزی موردتوجه بیشتر قرار گیرد. قنبری در مراسم رونمایی تأکید کرد که در سند الگوی کشت به این سوالات پاسخ خواهیم داد که چه چیزی (یعنی چه محصولی) چه مقدار و کجا بکاریم و بر اساس الگوی پیشنهادی، سطح زیرکشت محصولات آبی خراسان رضوی کاهش پیدا می‌کند و با توجه به خشکسالی به رشد عمودی اهمیت داده‌شده است به‌طور مثال کاشت خربزه و هندوانه و طالبی در استان کاهش پیدا می‌کند و به تولید محصولات پنبه، یونجه، ذرت علوفه‌ای و تولید علوفه دامی با توجه به مزیت نسبی استان در دامداری توجه می‌شود و باید به محصولاتی که مزیت نسبی استان است توجه شود تا اقتصاد استان و کشور متحول شود چنان‌که بسیاری از کشاورزان استان اکنون کشت گندم با حجم زیاد را به کشت زعفران و پسته تغییر داده‌اند یا کشت سبزیجات و صیفی‌کاری که جزو محصولات آب بر است به کشت گلخانه‌ای باید تغییر پیدا کند. وی همچنین اظهار کرد: سند تحول شهرستان‌های خراسان رضوی مبتنی بر مزیت‌های هر شهرستان در حال پیگیری است و الگوی کشت استان نیز بر این اساس تهیه‌شده است.استاندار خراسان رضوی نیز در مهرماه سال گذشته در جلسه هیئت دولت برای اخذ رأی اعضا یکی از برنامه‌های خود را اجرای الگوی کشت در استان عنوان کرد و در این مدت به‌صورت مداوم بر اجرای الگوی کشت در این استان تأکید داشته است. در بهمن‌ماه سال گذشته در نشست شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی استان به جهاد کشاورزی استان مهلت یک‌ماهه داد تا سند الگوی کشت تهیه و ارائه کند.مظفری در نشست خبری اخیر خود با اصحاب رسانه که انتهای فروردین‌ماه برگزار شد درخصوص سند الگوی کشت با بیان این که مهلت جهاد کشاورزی به اتمام رسیده است بیان کرده که آنچه از سوی این سازمان ارائه شده است پشتوانه قوی ندارد و باید مجدد مورد ارزیابی قرار بگیرد.
توضیحات رئیس سازمان
بااین‌حال رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت وگو با «خراسان رضوی» گفت: آنچه در اتاق گفت وگو مطرح شد مربوط به الگوی کشت گیاهان دارویی بوده و نه کل کشت کشاورزی استان. ما در همان مهلت در نظر گرفته‌شده برنامه را ارائه کردیم.ادامه این مطلب را در سایت روزنامه خراسان بخوانید.
بنا بر هدف‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی در سند الگوی کشت کاهش ۶ درصدی مصرف آب معادل سه میلیارد مترمکعب، افزایش ۱۸ درصدی بهره‌وری آب، افزایش ۱۱ درصدی تولید، صرفه‌جویی ۲.۲ میلیارد دلاری ارزی، افزایش ۴.۵ میلیون تنی تولیدات دیم زارها و افزایش ۱۵۸ درصدی تولید دانه‌های روغنی هدف‌گذاری شده است. برای ترغیب کشاورزان به پیروی از این الگو نیز سیاست‌های تشویقی قابل‌توجهی ازجمله بخشودگی ۵۰ درصدی آب‌بها به ازای افزایش بهره‌وری لحاظ شده است که البته تحقق درست و اصولی این سیاست به نصب و افزایش کنتورهای هوشمند بر چاه‌های کشاورزی بستگی دارد. حدود یک‌میلیون هکتار از اراضی زراعی و آبی خراسان رضوی کشت می‌شود که از این رقم ۷۲ درصد کشت آبی و ۲۸ درصد کشت دیم است. همچنین سطح زیرکشت محصولات زراعی، آبی و دیم ۶۳۰ هزار هکتار و سطح کشت محصولات باقی آبی و دیم ۶۷۰ هزار هکتار است.
دی‌ماه 1401 سند الگوی کشت محصولات خراسان رضوی رونمایی شد و رئیس وقت سازمان جهاد کشاورزی اعلام کرد: این سند توسط دولت سیزدهم در استان خراسان رضوی رونمایی می‌شود تا بهره‌وری با توجه به ویژگی‌های سرزمینی و اقلیمی در کشاورزی موردتوجه بیشتر قرار گیرد. قنبری در مراسم رونمایی تأکید کرد که در سند الگوی کشت به این سوالات پاسخ خواهیم داد که چه چیزی (یعنی چه محصولی) چه مقدار و کجا بکاریم و بر اساس الگوی پیشنهادی، سطح زیرکشت محصولات آبی خراسان رضوی کاهش پیدا می‌کند و با توجه به خشکسالی به رشد عمودی اهمیت داده‌شده است به‌طور مثال کاشت خربزه و هندوانه و طالبی در استان کاهش پیدا می‌کند و به تولید محصولات پنبه، یونجه، ذرت علوفه‌ای و تولید علوفه دامی با توجه به مزیت نسبی استان در دامداری توجه می‌شود و باید به محصولاتی که مزیت نسبی استان است توجه شود تا اقتصاد استان و کشور متحول شود چنان‌که بسیاری از کشاورزان استان اکنون کشت گندم با حجم زیاد را به کشت زعفران و پسته تغییر داده‌اند یا کشت سبزیجات و صیفی‌کاری که جزو محصولات آب بر است به کشت گلخانه‌ای باید تغییر پیدا کند. وی همچنین اظهار کرد: سند تحول شهرستان‌های خراسان رضوی مبتنی بر مزیت‌های هر شهرستان در حال پیگیری است و الگوی کشت استان نیز بر این اساس تهیه‌شده است.استاندار خراسان رضوی نیز در مهرماه سال گذشته در جلسه هیئت دولت برای اخذ رأی اعضا یکی از برنامه‌های خود را اجرای الگوی کشت در استان عنوان کرد و در این مدت به‌صورت مداوم بر اجرای الگوی کشت در این استان تأکید داشته است. در بهمن‌ماه سال گذشته در نشست شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی استان به جهاد کشاورزی استان مهلت یک‌ماهه داد تا سند الگوی کشت تهیه و ارائه کند.مظفری در نشست خبری اخیر خود با اصحاب رسانه که انتهای فروردین‌ماه برگزار شد درخصوص سند الگوی کشت با بیان این که مهلت جهاد کشاورزی به اتمام رسیده است بیان کرده که آنچه از سوی این سازمان ارائه شده است پشتوانه قوی ندارد و باید مجدد مورد ارزیابی قرار بگیرد.
توضیحات رئیس سازمان
بااین‌حال رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت وگو با «خراسان رضوی» گفت: آنچه در اتاق گفت وگو مطرح شد مربوط به الگوی کشت گیاهان دارویی بوده و نه کل کشت کشاورزی استان. ما در همان مهلت در نظر گرفته‌شده برنامه را ارائه کردیم.ادامه این مطلب را در سایت روزنامه خراسان بخوانید.