گزارش «خراسان» از سریالی که هرسال در فصل ثبت نام دانش آموزان تکرار می شود؛ اخذ وجوه کمک اجباری!
تکرار مکرر یک تخلف!
زهرا کیوانلو
شبیه کنداکتور برخی شبکه های تلویزیونی شده؛ یک سریال تکراری که هرسال و هرسال دقیقا در همین روزها تکرار می شود، مردم گلایه می کنند، متولی پیگیری می کند، متخلف بازخواست می شود اما باز سال دیگر همین آش و همین کاسه! هر سال با شروع فصل ثبت نام دانش آموزان برای سال تحصیلی جدید، موجی از نارضایتی‌ها و گلایه‌های والدین در فضای مجازی و رسانه‌ها به راه می‌افتد؛ موضوعی تکراری که انگار هیچ‌گاه قرار نیست حل شود: اخذ وجوه اضافی و گاه اجباری از والدین برای ثبت نام در مدارس دولتی. به گزارش «خراسان رضوی»، با وجود تأکید مسئولان بر تخلف بودن اخذ هرگونه وجه اضافی و اجباری برای ثبت نام در مدارس دولتی اما واقعیت این است که بسیاری از اولیا مجبور می‌شوند مبالغی را تحت عناوین مختلف از کمک به مدرسه گرفته تا هزینه‌های فوق‌برنامه پرداخت کنند. مسئله‌ای که سال‌هاست تکرار می‌شود، برخوردهایی هم صورت می‌گیرد، اما در نهایت، در سال بعد، دوباره همان قصه از سر گرفته می‌شود.
«مدرسه ای در خیابان .... برای ثبت‌نام پایه پنجم ۵۰۰ هزار تومان بابت کتاب و بیمه و یک میلیون و 500 تومان کمک اجباری مطالبه می‌کند. این مبالغ برای مدرسه دولتی زیاد است. لطفاً مشخص کنید بر اساس کدام بخشنامه است.»، مشت نمونه خروار است، از این دست پیامک های مردمی در این ایام تقریبا روزانه به سامانه حرف مردم روزنامه خراسان ارسال می شود. یکی دیگر از شهروندان نیز در پیامی نسبت به این موضوع گلایه کرده و نوشته است: «اگر مدارس دولتی است چرا باید خانواده ها تحت فشار هزینه های پمپ آب ، کولر ، رنگ و درها قرار بگیرند و هزینه های ثبت نام در هر سال تحصیلی افزایش یابد؟»
یک روایت میدانی
به عنوان مادر یک دانش آموز کلاس چهارمی برای ثبت نام به مدرسه دولتی و دخترانه.... واقع در خیابان اندیشه... که در ناحیه 7 آموزش و پرورش مشهد قرار دارد می روم. مسئول ثبت نام بعد از بررسی مدارک، بهانه های مختلفی برای ثبت نام نکردن مطرح می کند؛ از نبودن محل سکونت در محدوده مدرسه گرفته تا پر شدن سقف کلاس ها و...! برای ثبت نام اصرار می کنم، اسم و فامیل دانش آموز را در لیست جداگانه ای می نویسد و می گوید اگر ظرفیت خالی شد اطلاع می دهیم. چند روز بعد مجدد برای پیگیری به همان مدرسه می روم و این بار بدون این که اعلام کنم قبلا پیش ثبت نام کردم مجدد درخواست ثبت نام می کنم که در کمال تعجب بدون هیچ بهانه ای وارد فرایند ثبت نام می شوم. بعد از پر کردن فرم ها، مسئول ثبت نام به کارتخوانی اشاره می کند و می گوید لطفا مبلغی به دلخواه خودتان برای کمک به مدرسه کارت بکشید! اعتراض می کنم که مگر گرفتن مبلغ برای کمک به مدرسه مجاز است؟ جواب سربالایی می دهد و از ظاهر امر مشخص است که برای ادامه ثبت نام دوباره به مشکل می خورم.
این بار به چند مدرسه دیگر دخترانه و پسرانه در محدوده های مختلف سری می زنم و با والدینی که برای ثبت نام فرزندشان به مدرسه آمده اند گفت و گو می کنم. یکی از والدین که تازه دخترش را ثبت نام کرده است، می گوید: من چند سال است که دخترم را در همین مدرسه ثبت نام می کنم، چاره ای ندارم چون پول ثبت نام در مدارس غیرانتفاعی را ندارم. اما همین مدارس دولتی هم در طول سال به بهانه های مختلف از ما پول می گیرند. اول سال و زمان ثبت نام می گویند مبلغی برای کمک به مدرسه پرداخت کنید و یک سری مبالغ دیگر برای کاغذ و... هم می گیرند. در طول سال هم برای موارد فوق برنامه طلب پول می کنند.
یکی دیگر از والدین هم در این زمینه می گوید: سال گذشته برای ثبت نام علاوه بر کمک به مدرسه از ما پول برگه امتحان گرفتند، دوباره وسط سال تحصیلی 50 هزار تومان برای برگه امتحانی طلب کردند و گفته بودند اگه پرداخت نکنید از شما امتحان نمی گیریم! در طول سال هم یک بار 250 هزار تومان برای جشن های مختلف، یک بار 150 هزار تومان برای روز معلم و موارد دیگر طلب پول کردند که مجبور به پرداخت شدیم.
وجوه قانونی در هنگام ثبت نام چه مواردی است؟
این سریال تکراری و گلایه های والدین از اخذ وجوه اضافی و بعضا اجباری در مدارس دولتی را از رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره کل آموزش و پرورش استان پیگیری می کنیم. غلامحسین غفوری در پاسخ به این سوال مهم مردم که وجوه قانونی در هنگام ثبت نام چه مواردی است به «خراسان رضوی» می گوید: وجوه قانونی که مدارس دولتی در هنگام ثبت نام اخذ می کنند شامل هزینه کتاب، بیمه و در هنرستان ها لباس کار است، همچنین در مدارس خاص، تیزهوشان و شاهد نیز مبلغ شهریه طبق شهریه مصوب اخذ می شود. وی می افزاید: با توجه به این که دولت و به خصوص رئیس جمهور توجه ویژه ای به برنامه های آموزش و پرورش درخصوص توانمند سازی مالی دارند، اقدامات موثری در این زمینه صورت گرفته که از جمله آن ها می توان به مولدسازی و استفاده از ظرفیت خیرین چه در زمینه ساخت وساز و چه در زمینه تامین امکانات و زیرساخت های آموزشی اشاره کرد، لذا با توصیه های موکد به مدیران مدارس، ممنوعیت دریافت وجه اجباری مشارکت مردمی ابلاغ و اعلام شده است که تا حدامکان از مجاری که اشاره شد، رفع مشکل کنند.
ثبت 35 مورد شکایت اخذ وجه در سال تحصیلی گذشته
غفوری در پاسخ به این سوال که طی سال تحصیلی گذشته چه تعداد شکایت در همین زمینه داشتیم؟ می گوید: از ابتدای مهر ماه سال 1403 تعداد 518 مورد شکایت در سامانه شکایات ثبت شد که از این تعداد 35 مورد با موضوع اخذ وجه بوده است. وی درباره تمهید آموزش و پرورش برای پایان چرخه تکراری این تخلف نیز اظهار می کند: ابتدا راه های جبران کمبود منابع مالی در مدارس را پیگیری خواهیم کرد و در ادامه نیز توصیه، تاکید و نظارت مستمر برای به حداقل رساندن موارد شکایت تا تامین رضایت مردم.
وی با تاکید بر این که از طرق مختلف از جمله بازدیدهای میدانی در ادارات و مدارس و بررسی سامانه های شکایت برای پیگیری شکایات و گزارش های مردمی، بر عملکرد مدارس در فصل ثبت نام نظارت می شود، می گوید: والدینی که در این زمینه گلایه و شکایت دارند می توانند از طرق مختلف از جمله سامانه های پاسخگویی به شکایات، ارسال پیامک به شماره اعلامی بازرس استان (09906110800) و مراجعه به ادارات نواحی و مناطق برای ثبت مکتوب شکایت اقدام کنند. در ادامه از رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره کل آموزش و پرورش استان درباره نحوه برخورد با متخلفان سوال می کنیم که پاسخ می دهد: در این زمینه چند رویکرد را در پیش می گیریم؛ ابتدا به منظور کاهش تخلفات ، اقدام به تشویق مدیران مدارسی خواهیم کرد که عملکرد بر طبق ضوابط و مقررات داشته اند اما در برخورد با متخلفان نیز هشدار و تذکر، اخذ تعهد کتبی، توبیخ و تذکر کتبی و در نهایت معرفی به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری را که منجر به صدور رای خواهد شد در دستور کار داریم که تبعات منفی برای متخلف به همراه دارد.