رقابت قدرت ها در غرب آسیا به اوج خود رسیده و ایران با رویکرد هوشمندانه و از موضع قدرت، نقشی کلیدی در شکل دهی به روند تحولات و آینده این منطقه ایفا می کند
غرب آسیا؛ زمین بازی تازه قدرت ها ؟
در روزگاری که تحلیل‌گران جهانی با نگاهی سنتی، درگیری قدرت‌ها را در شرق آسیا جست‌وجو می‌کنند، اتفاقات روی زمین چیز دیگری می‌گوید. امروز منطقه‌ای در حال جوشش و شکل‌دهی به آینده معادلات جهان است که شاید کمتر کسی تصور می‌کرد تا این اندازه سرنوشت‌ساز شود. غرب آسیا با همه پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی‌اش، حالا به صحنه اصلی جدال نفوذ و قدرت تبدیل شده است.
تغییر نگاه قدرت‌ها به منطقه
کشورهایی که روزگاری صرفاً مشتریان نظامی یا مصرف‌کننده سیاست‌های قدرت‌های بزرگ بودند، حالا به‌دنبال شراکت‌های تازه‌ای هستند. تجربه‌های تلخ تکیه بر یک قدرت، حتی اگر آن قدرت ایالات متحده باشد، باعث شده که نگاه کشورها به سوی بازیگران متنوع‌تری مثل چین و روسیه چرخش پیدا کند. این دو کشور نیز با درک اهمیت استراتژیک این منطقه، در تلاش‌اند جای پای خود را محکم‌تر کنند.در این میان، آمریکا با رویکردی که از دوره ترامپ رنگ و بوی تهاجمی‌تری گرفته، تلاش دارد اجازه ندهد پروژه‌های بزرگ اقتصادی و حمل‌ونقلی از شرق به غرب، بدون رضایت یا نظارتش، از این منطقه عبور کنند. منطقه‌ای که در عین حال، گلوگاه انرژی جهان و بازار گرم رقابت‌های دفاعی و تسلیحاتی هم هست، بی‌شک برای واشنگتن حیاتی است.
نقش تعیین‌کننده ایران در معادلات منطقه‌ای
اما شاید مهم‌تر از همه، جایگاهی است که ایران در این تحولات پیدا کرده؛ کشوری که اگر بخواهد می‌تواند توازن‌ها را به‌هم بریزد یا مسیر جدیدی برای نظم منطقه‌ای رقم بزند. همین نقش است که باعث شده غرب ناچار به گفت‌وگو با تهران شود؛ هرچند روند مذاکرات هسته‌ای پرپیچ‌وخم است و هر چه جلوتر می‌رود، پیچیدگی‌های بیشتری آشکار می‌شود.موضع ایران در این میان روشن است. با تکیه بر دانش بومی و توان فنی خود، آماده گفت‌وگو و رفع سوء‌تفاهم‌هاست، اما حاضر به چشم‌پوشی از حقوق مشروعش هم نیست. تهران با اعتماد به نفس و صراحت اعلام می‌کند که هم اهل تعامل است و هم در حفظ دستاوردهایش مصمم.
پیامدهای اتکا به قدرت‌های خارجی
واقعیت این است که تجربه‌های گذشته، هم برای ایران و هم برای دیگران، ثابت کرده که اتکای کامل به بیگانگان، به‌ویژه در چنین منطقه حساسی، سرانجام خوشی ندارد. ایران با هزینه‌های فراوان توانسته قدرت بازدارندگی قابل اتکایی به‌دست آورد؛ قدرتی که هم امنیت ملی‌اش را تضمین کرده و هم می‌تواند به صلح منطقه‌ای کمک کند. این واقعیت‌ها، فارغ از هر مذاکره‌ای، روی زمین وجود دارند و انکار آن‌ها چیزی جز ساده‌انگاری نیست.در این میان، رفتار پرهزینه و بی‌ثبات‌کننده رژیم صهیونیستی، بیش از هر زمانی برای حتی دوستان غربی‌اش هم آشکار شده. حالا دیگر برای آمریکا نیز روشن است که تل‌آویو با بازی‌های ماجراجویانه‌اش، مسیر توافق و ثبات را سخت‌تر می‌کند. ایران اما تأکید دارد که در برابر هر تهدیدی، با اقتدار پاسخ خواهد داد و از منافع ملی‌اش کوتاه نخواهد آمد.