زخم اعتبارات بر چهره بیابان زدایی!
هانیه غلامی
مشهدی ها مدت زیادی است که به جای هوای دلپذیر و تمیز بهاری، آلودگی و گرد و غبار را در آسمان شهرشان تحمل می کنند! موضوعی که مدت زیادی است گلایه شهروندان را به دنبال داشته است. به گزارش خراسان رضوی با توجه به این‌که رایزنی‌های دیپلماتیک تا کنون نتیجه عملی برای کنترل گرد و غبار صحرای قره‌قوم ترکمنستان به عنوان منشأ خارجی را نداشته است این ضروری به نظر می‌رسد که مسئولان استانی تمرکز خود را برای کنترل کانون‌های داخلی گرد و غبار در استان افزایش دهند. با این حال، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به اقدامات انجام شده، کمبود اعتبار و و حجم زیاد کار در این زمینه را علت دیده نشدن تأثیر اقدامات انجام شده در کاهش آلودگی هوای استان می‌داند.
مسئله تاثیرگذاری ریزگردها و گرد و غبار ناشی از کانون های گرد و غبار داخلی و خارجی بر تشدید آلودگی هوای مشهد یکی از موضوعاتی است که روزنامه خراسان در راستای پیگیری مطالبه مردم در گزارش‌های متعدد به آن توجه کرده است و در 29 اردیبهشت 1404 بعد از روزهای پیاپی آلودگی هوای بار دیگر درگزارشی با عنوان «آسمان مشهد جولانگاه ریزگردها!» به بررسی اقدامات انجام شده برای کنترل پدیده گرد و غبار پرداخت. در آن گزارش مدیر کل محیط زیست استان اشاره کرد که ریزگردها علاوه بر منشأ خارجی، منشأ داخلی هم دارد و گفت: سازمان محیط زیست برای تثبیت
شن های روان کارهایی انجام داده اما این موضوع بیشتر در حوزه منابع طبیعی استان است.
گردوغبار همچنان در آسمان مشهد
آلودگی هوای مشهد هرچه مردم را عاصی کرده اما گویا هنوز مسئولان کشوری و استانی به عنوان یک بحران به این چالش نگاه نمی‌کنند و به جای تلاش‌های دیپلماسی بیشتر برای همراه کردن طرف خارجی در کنترل گرد و غبار صحرای قره‌قوم یا تأمین منابع برای به حداقل رساندن تأثیر کانون‌های گرد و غبار داخلی، چشم انتظار بارانی هستند که نمی‌بارد. یکی از شهروندان در این زمینه با ارسال پیامکی به سامانه حرف مردم روزنامه خراسان رضوی نوشت: «با همکاری ترکمنستان و نهاد بیابان زدایی سازمان ملل متحد همچنین سازمان جنگل ها و مراتع ایران تکلیف صحرای قره قوم ترکمنستان را روشن کنید تا هوای مشهد پر از ریزگرد نشود.» از همین رو، برای پیگیری اقدامات انجام شده در حوزه کنترل کانون‌های داخلی گرد و غبار در استان به سراغ مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان می‌رویم.
30 کانون داخلی گردوغبار در استان
علی شکاری با بیان این که 30 کانون داخلی گرد و غبار در 22 شهرستان استان وجود دارد به «خراسان رضوی» می‌گوید: این کانون‌ها حدود یک میلیون و 250 هزار هکتار وسعت دارد که منشأداخلی گرد و غبار استان به حساب می‌آید. تقریبا در این 30 کانون پروژه‌های بیابان‌زدایی را با اولویت در حال اجرا هستیم و در مجموع تا کنون 1 میلیون و 500 هزار هکتار عملیات بیابان‌زدایی را هم در بحث‌های مدیریتی و هم اجرای پروژه انجام داده ایم و هر سال هم در مناطقی که مشاهده می‌کنیم شرایط حادتر است، پیگری می‌کنیم. وی می‌افزاید: بحث پروژه‌ها و اعتبارات ما یک سوی ماجراست، سوی دیگر این است که با مشارکت مردم برنامه‌های مدیریتی را اعمال می‌کنیم که متقاضیانی که در عرصه‌های بیابانی پروژه‌های خاصی مثل بوم‌گردی دارند یا کشت گونه‌های بیابانی که برایشان درآمدزا نیز است، اراضی و بیابان‌ها در اختیارشان قرار بدهیم، معادنی که به آن‌ها تحویل می‌دهیم، واگذاری‌هایی که داریم، محدوده‌های حفاظتی را به این افراد تحویل دهیم تا آن‌ها اجرا کنند.
اعتبار دولتی پاسخگو نیست، مردم مشارکت کنند
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به نمونه چنین اقداماتی در خواف ادامه می‌دهد: محدوده‌ای را به دامداران آن منطقه تحویل داده‌ایم که برنامه دارند تا سال‌ها بکارند، نگهداری کنند و بهره‌برداری کنند و علوفه دام خود را نیز تأمین کنند. این سبک پروژه‌ها نیز با مشارکت مردم در حال انجام است و امیدواریم جواب بدهد و کمکی به اعتبارات دولتی باشد. شکاری در پاسخ به این سوال که برنامه منابع طبیعی استان به صورت مشخص در سال جاری چیست و چه میزان اعتباری برای آن تخصیص یافته است؟ می‌گوید: اعتبار ما که البته مربوط به سال 1403 است 50 میلیارد بوده است که 32 میلیارد تخصیص داشته است و بودجه 1404 هنوز برای ما قطعی نشده است. بر اساس بودجه تخصیص یافته، اکنون ما نهال‌کاری انجام می‌دهیم و برای شهرستان‌های مختلف ابلاغ اعتبار کرده‌ایم.
با اشاره به وجود گرد و غبار در آسمان مشهد و آلودگی ادامه‌دار در مشهد از مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سوال می‌کنیم چرا اقدامات شما تأثیر ملموسی در این زمینه نداشته است و این چالش کماکان دامن‌گیر کلان‌شهر مشهد است؟ وی در جواب اظهار می‌کند: بشر 100 سال خرابکاری کرده است، با این میزان اعتبارات، اقداماتی که ما انجام می‌دهیم نگینی است در بیابان بزرگ، به همین دلیل ما می‌خواهیم به صورت مردمی جلو برویم چون اعتبارات دولتی واقعا پاسخگوی آن نیست. اتفاقی که طی سال‌ها افتاده است را نمی‌توان در 4-5 سال جبران کرد. شکاری تصریح می‌کند: یکی دیگر از اقدامات ما کار در حوزه فرهنگی است و کلاس‌های مختلفی را تقریبا برای تمام دهیاران، بخشداران و دانش‌آموزان و ... برگزار می‌کنیم. چرا که این تخریب توسط همه انجام شده است و همه باید پای کار بیایند. این اعتبارات دولتی قطعا پاسخگوی این حجم کار نیست. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بیان می‌کند: با این حال، اکنون ما 550 هزار جنگل‌های بیابانی داریم و استان ما بیشترین سطح جنگل‌کاری در کشور را داراست. وی در پایان از شهروندان تقاضا کرد در صورت مشاهده تخریب یا قاچاق چوب با شماره‌‌های 139 یا 1504 تماس بگیرند و اطلاع دهند.