مسیر نویسندگی در جاده جنگ
محمد بهبودی نیا
هنوز چند روز بیشتر از توقف جنگ میان ایران با رژیم صهیونیستی و آمریکا نگذشته، هنوز داغ نگرانی‌های ما برای وطن و هم‌وطنانمان تازه است، داغی که نباید در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شود. هنر نوشتن درباره این روزها در قالب رمان و داستان یکی از راه‌هایی است که می‌تواند شگفتی‌آفرینی‌های این مردم را در حافظه تاریخ ماندگار کند. هنر نویسندگی می‌تواند به‌عنوان یکی از ابزارهای روایت واقعیت این روزها نقش مهمی را ایفا کند؛ اما نویسنده جوان و نوجوانی که تا امروز فضای ملتهب میدان نبرد را به چشم ندیده و برای اولین بار طی چند روز اخیر با آن مواجه شده چگونه باید به سراغ این نوع از نوشتن برود؟ به‌گونه‌ای که به قول منتقدان، نوشته‌هایش شعاری نشود و مخاطب را پس نزند.برای رسیدن به پاسخ این سوال با منصور انوری نویسنده رمان جاده جنگ گفت‌وگو کرده‌ایم، رمانی که شامل روایت روزهای جنگ جهانی دوم بوده و به طولانی‌ترین رمان ایرانی نیز معروف شده.
با توجه به تجربه موفق شما در رمان «جاده جنگ» لطفاً برای نویسندگان نوجوان و جوان کشورمان، درباره مهم‌ترین تکنیک‌های ورود به نویسندگی با موضوع نبرد ایران و رژیم صهیونیستی توضیح دهید.
هر نویسنده‌ای در آثارش شیوه‌ای مخصوص به خود دارد ولی مهم‌ترین نکته مشترک در نویسندگانی که آثاری موفق درباره جنگ، خلق کرده‌اند پژوهش‌های گسترده درباره موضوعی است که قصد نوشتن آن را دارند. بنده در کتاب جاده جنگ، جنگ جهانی دوم را دستمایه نوشتن قرار داده‌ام. برای این کار ابتدا به‌صورت مفصل پژوهش‌هایی را انجام دادم و پس از این پژوهش‌ها بود که شروع به نوشتن کردم.
نوجوانان و جوانان که سرمایه‌های ادبی و هنری ما به شمار می‌آیند برای نوشتن یک اثر موفق باید ابتدا شیوه‌های مختلف نویسندگی را به‌خوبی فرابگیرند و برای این کار آن‌ها باید رمان‌های ایرانی و خارجی را بخوانند تا با نوع نگرش‌ها و زاویه دیدهای متفاوت آشنا شوند و در ادامه با به‌کارگیری آن داستان‌ها و رمان‌های خواندنی خلق کنند.
اگر در حال حاضر بخواهید به سراغ نوشتن رمانی جدید بروید چه موضوعاتی را درزمینه نبرد جانانه ایران در برابر رژیم صهیونیستی بیشتر مدنظر قرار می‌دهید؟
در شرایط امروز باید دشمن را که همان رژیم صهیونی است به‌صورت کامل بشناسیم. وقتی از زوایای مختلف دشمن را بشناسیم و با دیدگاهی کامل به ماجرای این نبرد نگاه کنیم در این صورت است که می‌توانیم به خلق آثار دقیق و خواندنی‌تر برسیم.
لطفاً مختصری درباره چگونگی سوژه یابی و شروع به نوشتن رمان جاده جنگ برایمان بگویید.
بن‌مایه رمان جاده جنگ کتابچه‌ای کوچک به قلم یک ستوان دوم بود که تازه از تهران به مشهد آمده بود. نویسنده این کتاب، شاهد ماجراهایی از شروع جنگ جهانی دوم در ایران بوده است. بنده با خواندن این کتاب کوچک به سوژه‌های قابل‌توجهی برای شروع نگارش جاده جنگ رسیدم. سوژه یابی یکی از مهم‌ترین عناصر برای نویسندگی است. به علاقه‌مندان جوان که دوست دارند بنویسند این نوع نگاه به پیرامون را در کنار مواردی که پیش از این گفتم توصیه می‌کنم.
ادامه نگارش رمان جاده جنگ به کجا رسیده است؟
تا امروز 12 جلد از این رمان منتشرشده است و ادامه آن نیز به رمانی به نام «گذرگاه» منتهی می‌شود که متأسفانه هنوز منتشرنشده است. در حال حاضر به نوشتن برخی رمان‌های دیگر مشغولم و چنانچه عمری باشد ادامه جاده جنگ را نیز خواهم نوشت.
و سخن پایانی
ما امروز نویسنده کم داریم اما استعدادهای فراوانی وجود دارد و متولیان هنری باید برای تبدیل این استعدادها به نویسندگانی موفق، بیش‌ازپیش تلاش کنند. در طول مدت 30 سال که به نویسندگی مشغولم به جوانان زیادی برخوردم که یا از مسئولان فرهنگی و اطرافیان، روی خوش ندیده‌اند و یا آموزش‌های صحیحی به آن‌ها داده نشده است، به همین دلیل نویسندگی را رها کرده‌اند. امروز بسیاری از مردم ما به مصرف‌کنندگان رمان‌های خارجی تبدیل‌شده‌اند این در حالی است که در کشور ما موضوعاتی مهیج‌تر، شنیدنی‌تر و خواندنی‌تر از بسیاری از کشورها وجود دارد. ما باید به‌جایی برسیم که با این پیشینه تمدنی و تاریخی، صادرکننده رمان، داستان و هنر باشیم نه واردکننده.