روایت دیوان محاسبات از ترک فعل در مالیات از ما بهتران!
امینی- مالیات خودروها و خانه های لوکس، یک پایه مالیاتی است که از سال 99 وارد ادبیات بودجه کشور شد. با این حال، تاکنون این بند از بودجه عملکرد قابل قبولی نداشته است. در تازه‌ترین آمارها، مصوبات دیروز دیوان محاسبات نشان می‌دهد که برای سال گذشته عملکرد مالیات خودروهای لوکس زیر 10 درصد و عملکرد مالیات املاک لوکس زیر 2 درصد بوده است. در مقام آسیب شناسی به نظر می‌رسد ضعف در قانون نویسی در این حوزه و در نظر نگرفتن ضمانت های اجرای قوی، از جمله دلایل این عملکرد ضعیف بوده است. برای ترمیم این ضعف چه باید کرد؟
مالیاتی در راستای عدالت اقتصادی
به گزارش خراسان، از سال 1399 بود که مالیات بر خانه و خودروهای لوکس، جای خود را در قانون بودجه سنواتی باز کرد. چه این که پس از شوک ارزی 96-97 شاهد رشد بالایی در ارزش دارایی هایی نظیر املاک و خودرو بودیم. بر این اساس مالیات خودروها و املاک لوکس در بودجه وضع شد تا علاوه بر داشتن وجه درآمدی برای دولت، از آن برای جبران بازتوزیع درآمدی در جامعه استفاده شود. یعنی درآمدهای آن به طور کلی صرف اختصاص بودجه های یارانه ای دولت شود.
مالیات املاک و خودروهای لوکس در بودجه 1402
با این اوصاف مجلس در قانون بودجه سال گذشته، مقرر کرد که انواع خودروهای سواری ... که قیمت روز خودروی آن ها بیش از سه میلیارد تومان است نسبت به مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می شوند. در بودجه امسال نیز خودروهای بالاتر از 3.5 میلیارد تومان مشمول این بند شده اند.
همچنین در مورد املاک لوکس نیز آمده است: خانه های مجلل (لوکس) که ارزش آن‌ها بیش از 20 میلیارد تومان باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می شوند. این رقم در بودجه امسال به 35 میلیارد تومان افزایش یافته است.
عملکرد دور از انتظار مالیات خودروها و خانه های لوکس در 1402
تازه ترین گزارش ها از وضعیت عملکرد قانون مالیات املاک و خودروهای لوکس نشان می دهد که در سال گذشته نیز به مانند سال‌های قبل از آن، عملکرد این قانون دور از انتظار بوده است. این گزارش دیروز و در جلسه هیئت عمومی دیوان محاسبات مطرح شد و جزو مصوبات این دیوان قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری ایسنا، مهدی کیایی سخنگوی هیئت عمومی دیوان محاسبات کشور گفت: «در سال ۱۴۰۲ از تعداد ۱۶۶,۳۲۵ خودرو با قیمت بیش از ۳ میلیارد تومان که مشمول 2.85 همت مالیات بوده‌اند، صرفاً مبلغ ۲۱۸ میلیارد تومان در زمان تعویض پلاک و نقل و انتقال خودرو وصول و به حساب خزانه واریز شده است. سایر افراد مشمول که پیامک پرداخت مالیات را دریافت نموده‌اند، نسبت به پرداخت مالیات مدنظر تا پایان بهمن‌ماه سال یادشده اقدامی انجام نداده‌اند که موضوع وصول مالیات مزبور از طریق عملیات اجرایی، توسط ادارات امور مالیاتی در دست پیگیری است.
کیایی در خصوص مالیات املاک لوکس ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ بابت تعداد ۱۳۵,۵۰۳ زمین فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ ویلای مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و خانه مجلل (لوکس) که ارزش آن ها بیش از ۲۰ میلیارد تومان بوده و مازاد بر این مبلغ، جمعاً مشمول 4.4 همت مالیات دو در هزار بوده‌اند، صرفاً حدود ۶۶ میلیارد تومان مالیات وصول شده و مبلغ بالغ بر 1.1 همت آن مورد اعتراض قرار گرفته و بقیه وصول نشده است.»در جلسه دیروز هیئت عمومی دیوان محاسبات همچنین دستغیب رئیس این دیوان عدم شناسایی املاک و خودروهای مجلل و گران قیمت و عدم تعیین قیمت مبنا برای اخذ مالیات از آن ها را نوعی ترک فعل دانست و اظهار داشت: بر اساس این ترک فعل در سال ۱۴۰۲ منابع پیش بینی شده از محل این بند قانونی به طور چشمگیری کاهش یافته است.
به گزارش خراسان، اظهارات دستغیب درباره ترک فعل در شناسایی املاک و خودروهای مجلل در شرایطی است که سخنگوی دیوان محاسبات از شناسایی املاک و خودروهای مشمول مالیات خبر داده است. به این ترتیب به نظر می رسد ترک فعل ناظر به دریافت مالیات باشد نه شناسایی مشمولان.
چرا مالیات ها در این بخش کم وصول می شوند؟
در بیان چرایی آمار عملکرد ضعیف قانون فوق، باید به ضمانت های اجرای نه چندان محکم این قانون اشاره کرد. در هر دو این دارایی ها، ضمانت اجرای قانون به پرداخت مالیات در هنگام خرید و فروش موکول شده است. این در حالی است که ممکن است معامله این دارایی‌ها سال ها انجام نشود. بر این اساس به نظر می رسد تاکید بر تاثیر پرداخت این مالیات در مواردی هم چون رتبه اعتباری افراد، می تواند ضمانت اجرای قوی تری را برای آن فراهم سازد.