وفاق جشنواره فجر با«راک» و«رپ»
محمد بهبودی نیاcalture@khorasannews.com
چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر در حالی قرار است از بیست و سوم تا بیست و هشتم بهمن امسال برگزار شود که «وفاق ملی»، شعار اصلی آن است. رضا مهدوی، به عنوان دبیر این دوره از جشنواره، از تلاشی مضاعف برای گردهمایی هنرمندان از ژانرهای مختلف خبر می‌دهد. از نوای آشنا و دلنشین موسیقی دستگاهی و ملی گرفته تا ریتم‌های جدید و جسورانه رپ و راک که قرار است در این رویداد فرهنگی همنوا شوند؛ اما با وجود تلاش‌های فراوان، چالش‌هایی در زمینه‌های مختلف هنوز پا برجاست. کمبود سالن، نگرانی از کمرنگ شدن حضور برخی هنرمندان و... از جمله این موارد است. به منظور بررسی وضعیت اقدامات انجام شده برای بالابردن هرچه بیشتر کیفیت برگزاری این رویداد بزرگ موسیقی محور با رضا مهدوی، دبیر چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر گفت و گو کرده‌ایم.
به عنوان اولین سؤال برایمان بگویید در چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر چه بخش‌های تازه‌ای اضافه می‌شود؟
ایده بنده این است که موضوع وفاق ملی موضوعی بسیار مهم و حیاتی است. اقدام شایسته‌ای است که برای برقراری این وفاق همه گونه‌ها از جمله گونه‌هایی از جمله رپ و راک را که تا امروز در جشنواره حضور نداشته یا کمتر حضور داشته‌اند، به جشنواره بیاوریم. از طرفی همچنان از اجرای موسیقی ملی، دستگاهی و همچنین ارکسترها و ... با قدرت بیشتر حمایت کنیم. همچنین در نظر داریم در سال جاری موسیقی‌های شادی آور ساخته اسماعیل خان مهرتاش را در قالب به روز رسانی سازها و دستگاه‌ها اجرا کنیم.
ملاک‌هایتان برای انتخاب آثاری که در قالب رپ، راک و... به جشنواره می‌رسد، چیست؟
البته اضافه شدن بخش رپ، هنوز یک ایده است و اگر مسئولان موافقت کنند ما سعی داریم موسیقی رپی را به جشنواره فجر بیاوریم که با فرهنگ‌های ما همخوانی دارد. اگر چه برخی افراد معتقدند با حذف برخی آیتم‌ها که در رپ به الگو تبدیل شده ماهیت موسیقی رپ حذف می‌شود ولی در پاسخ باید بگوییم ما باید این هنر را داشته باشیم که فرم و شکل ونوع خوانشی در قالب موسیقی رپ تولید کنیم که متناسب با ادبیات خودمان باشد و به نوعی نوآوری‌هایی همراه با بومی سازی فرهنگی را وارد این موسیقی کنیم. در گذشته مشابه رپ را در موسیقی آیینی داشته‌ایم که در قالب بحر طویل خوانده می‌شده. در این نوع شعرها اگر هم اعتراضی هست اعتراض‌هایی به سبک انتقادهای مؤثر و به دور از موضوعات سیاسی است. ما به دنبال آرامش هستیم و می‌خواهیم بهترین موسیقی‌ها را در فضایی آرام به مردم ارائه دهیم.
برای رفع معضل محدودیت سالن‌ها و تعداد روزهای بر گزاری اجراها چه چاره اندیشی هایی شده است؟
تا امروز تصمیم بر برگزاری اجراها در مدت زمان همان 5 شب است. تصمیم ما بر این بود که تعداد سالن‌ها و شب‌های اجرا به 10سالن و 10 اجرا افزایش یابد که متاسفانه تا امروز این اتفاق میسر نشده است.
تعداد زیادی از مردم به دلیل مشکلات اقتصادی قادر به خرید بلیت این اجراها نیستند در این زمینه چه تصمیماتی در دستور کار است؟
ما پیشنهاد کرده‌ایم بلیت فروشی، حذف و مردم به صورت رایگان از اجرای هنرمندان بهره مند شود. ما با این کار می‌خواهیم عدالت محوری را در عرصه موسیقی برقرار کنیم و جشنواره‌ای برای همه مردم و طبقات اجتماعی داشته باشیم. در حال حاضربیشتر بلیت‌های جشنواره را که عددی بالای 50 درصد است، به نهادها و سازمان‌های دولتی می‌دهند. پیشنهاد من این است که سهمیه بلیت نهادها و سازمان‌هایی را که بلیت‌های زیادی دریافت می‌کردند، نصف کنیم و در عوض این بلیت‌ها را به مراکز فرهنگی، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و ... بدهیم تا میان همه خانواده‌ها توزیع کنند.
مهم‌ترین چالش‌های موجود پیش روی جشنواره چهلم موسیقی فجر چیست؟
کمبود سالن، قطع اجراها در ایام 12تا 22 بهمن به دلیل واگذاری سالن ها به تئاتر و سینما وتداخل زمانی جشنواره فجر با این اجراها، دور شدن برخی هنرمندان از جشنواره فجر به دلیل این باور اشتباه که موسیقی های مردمی سطح جشنواره را پایین آورده و... از مهم ترین چالش های ماست. در بخش دعوت از گروه های خارجی هم نوسانات دلار ضربه زننده است از طرفی به دلیل تحریم، همه گروه های خارجی نمی توانند در جشنواره شرکت کنند. سال گذشته به دلیل تحریم ما فقط ده گروه خارجی داشته ایم که این موضوع نیز به جشنواره آسیب می رساند. با وجود اشراف بر این چالش ها باید بگویم اگر ما حتی بهترین برنامه ریزی و آسیب یابی ها را داشته باشیم ولی برای اجراها سالن به تعداد کافی نداشته باشیم یا نهادها و سازمان های بالادستی با ما همکاری نکنند، شاهد جشنواره ای در سطوح عالی نیستیم.
برای رونق یافتن بخش بانوان در چهلمین جشنواره موسیقی فجر چه برنامه‌ریزی‌هایی دارید؟
در سال گذشته برای اولین بار بعد از 38 سال از دو بانوی موسیقی دان دعوت کردیم که در شورای داوری و بازبینی آثار بخش «باربد» حضور پیدا کنند. امسال هم همان دو استاد را درکمیته داوری خواهیم داشت و در شورای سیاست گذاری نیز یکی از استادان خانم را دعوت کردیم. در بخش اجرای بانوان ما سالن هایی را برای اجرا در نظر گرفته ایم تا با رعایت نکات لازم و در نهایت آرامش اجراهایی برای مخاطبان بانو داشته باشند.
برنامه های شما در حوزه ارتقای انگیزه هنرمندان برای حضور در جشنواره چهلم چیست؟
مابرنامه های زیادی در این باره داشته ایم که یکی از آن ها این بوده که تفاوت چشمگیری در بخش جوایز، نسبت به سال های پیش ایجاد کنیم تا ضمن حفظ شان هنر، هنرمندان را نسبت به حضور، مشتاق تر کنیم.
آیا تدابیری برای ایجاد منافع پایدار برای برندگان این جشنواره دارید؟
ما به دنبال این نکته هستیم که اعتبار لوح های برگزیدگان این جشنواره را از نظر ایجاد منافع پایدار بالاتر ببریم تا برندگان هر بخش به دور از دغدغه پس از این جشنواره به راحتی در شهرستان هایشان بتوانند مجوز آموزشگاه دریافت کنند و همچنین داوری در شهرستان ها به این برگزیدگان واگذار شود یا در زمینه اعزام به خارج برای تحصیل در این رشته در اولویت قرار گیرند. در خواست بنده از مدیران هنری استان ها و مدیرکل دفتر موسیقی، بنیاد رودکی و معاونت هنری وزیر ارشاد این است که آیین نامه ای جدید بنویسند تا برگزیدگان جشنواره موسیقی فجر بتوانند از امتیازات این چنینی در استان های محل زندگی شان برخوردار شوند.