تحلیل روز

خطای محاسباتی بزرگ نتانیاهو

سیدنیما موسوی
intenational@khorasannews.com

حدود دو هفته پس از ترور سیدحسن نصرا... که تحت نام عملیات «نظم نوین» انجام شد؛ به نظر می رسد که اسرائیل خود را در جایگاه ایجادگر خاورمیانه جدید می داند که این ناشی از یک اشتباه محاسباتی بزرگ به وسیله نتانیاهوست. پیشتر نتانیاهو در سخنرانی ماه سپتامبر خود در مجمع عمومی سازمان ملل از تعارض محور نور (اتحاد اسرائیل و کشورهای عربی وارد شده به فرایند عادی سازی) و محور تاریکی(کشورهای حوزه مقاومت) سخن گفت. به نظر می رسد که تئوری «نظم نوین» به مثابه یک نتیجه‌گیری از سخنانی است که او در مجمع عمومی بیان کرد.نظم سایکس‌پیکو چون از دل جنگ بزرگ جهانی درآمد و پایه حقوقی محکمی داشت، توانست تاریخ صدساله منطقه غرب آسیا را شکل دهد. نه طرح خاورمیانه جدید آمریکا، نه ناسیونالیسم عرب مصر، نه خلافت داعش، نه همه‌پرسی کردستان و نه حتی نوعثمانی گری اردوغان هیچ کدام نتوانستند خللی در نظم سایکس‌پیکو ایجاد کنند. ماندگارترین نظام‌ها، نظام هایی است که از دل جنگ های بزرگ پدید آمده است نه نظام هایی که از دل همگرایی ایجاد شده‌اند؛ راز ماندگاری سایکس‌پیکو نیز این بود که از دل یک جنگ جهانی زاده شد. تمام ایده‌های فوق به وسیله گروه های ریشه‌دار چندهزارساله در منطقه که هر کدام سوابق بزرگ تمدنی داشته‌اند، مطرح شد و هر کدام نیز به شکست انجامید. این که اسرائیل به عنوان یک پادگان بزرگ و  یک کلنی مهاجرنشین داعیه‌دار شکستن نظم سایکس‌پیکو باشد، یک خطای محاسباتی بسیار بزرگ از سوی نتانیاهوست. برتری هوایی حتی در رئالیستی‌ترین دیدگاه ممکن توان شکستن چنین نظمی را ندارد؛ حتی اگر قرار است نظم خاورمیانه تغییر کند از دل یک نزاع بزرگ و جهانی خواهد بود نه به وسیله یک کلنی از مهاجران چندملیتی که بیش از یک کشور، شبیه به یک پادگان بزرگ هستند.