فراخبر
دوست دوران سختی!؟
صابر گل عنبری
Political@khorasannews.com
قبلا هم گفته‌ام نه روسوفیل هستم و نه روس‌ستیز و همواره روابط با روسیه را به عنوان یک همسایه بزرگ و قدرت جهانی ضرورتی راهبردی و خصومت با آن را امری غیرعقلانی دانسته‌ام؛ اما در عین حال خواهان واقع‌بینی و پرهیز از توصیف‌های اغراق‌آمیز و غیرواقع‌بینانه درباره این روابط بوده‌ام. به نظرم همین روزهای پرتنش در منطقه و به ویژه یک هفته اخیر پس از حملات موشکی ایران به اسرائیل و رسیدن تنش‌ها «به لبه مرز جنگ» مهم‌ترین سنجه برای شناخت «دوستان روزهای سختی» است. اینجا منظور صرفا استنکاف روسیه در این شرایط از عمل به الزامات «دوستی در روزهای سخت» در بعد نظامی نیست؛ بلکه حتی در بعد اعلامی، سیاسی و دیپلماتیک نیز به الزامات این نوع دوستی نیز تن نداده است. مسکو حتی به توافق و امضای خود برای فروش سامانه‌های پیشرفته پدافندی و جنگنده‌های روسی مثل سوخو 35 (که از حدود دو سال پیش سخن از توافق درباره خرید آن‌ها می‌رفت) عمل نکرد. فرمانده هوافضای سپاه نیز شنبه گذشته بیان کرد که در گذشته «از یکی از کشورهای دوست رادار خریدیم، اما در نهایت به ما تحویل داده نشد». البته حدود دو سال پیش نیز نگارنده تاکید داشت که هر اندازه هم روابط روسیه و غرب پرتنش شود، اما مسکو از فروش تجهیزات پیشرفته نظامی به ایران حتی در صورت رسیدن به توافقی در این باره در نهایت پرهیز خواهد کرد. حالا از فروش این ادوات پیشرفته بگذریم، اما در همین یک هفته هم روس‌ها -حتی برای تظاهر- هیچ حرکت دیپلماتیکی از خود نشان نداده‌اند که نوعی حمایت سیاسی و دیپلماتیک از «متحد ایرانی» از آن مخابره شود؛ نه تماسی از پوتین و وزیر خارجه‌اش با همتایان ایرانی خود و نه تماسی از پوتین با نتانیاهو که خواهان خودداری از پاسخ به حملات ایران و کاهش تنش شود! در حالی که متعاقب ترور اسماعیل هنیه در تهران، سرگئی شویگو مشاور امنیت ملی روسیه به تهران آمد و گفته می‌شود خواستار خویشتن‌داری در پاسخ به ترور شده بود.حالا شاید برخی این رفتار روسیه را به تمایل آن برای وقوع جنگ در خاورمیانه برای تحت الشعاع قرار گرفتن جنگ اوکراین تعبیر کنند؛ اما واقعیت این است که این رویکرد «خنثی» را بیشتر محصول روابط مسکو و تل‌آویو می‌دانم. هر چند روسیه تمایل دارد که کلا غرب و آمریکا به پرونده چالشی دیگری مشغول و تمرکز آن‌ها بر پرونده اوکراین برداشته شود، اما این قاعده شامل اسرائیل و جنگی منطقه‌ای با طرفیت آن نمی‌شود. وقتی یک طرف مسئله‌ای در منطقه اسرائیل است، روس‌ها بسیار محتاطانه عمل می‌کنند و برخلاف امنیت آن گامی جدی بر نمی‌دارند. «بی‌عملی محض» (به فرض نبود تبانی) روسیه در سوریه در برابر حملات اسرائیل که در این روزها بسیار شدیدتر هم شده است، خود سنجه دیگری است.