همه ما از مزایای صرف صبحانه به ویژه برای کودکان آگاهیم و میدانیم این وعده غذایی چه تاثیر مثبتی روی افزایش توانایی ذهنی و یادگیری کودکان دارد و بهرهوریشان را در مدرسه افزایش میدهد اما شاید کمتر کسی از این موضوع آگاه باشد که صرف صبحانه فراتر از همه اینها، روی رضایت از زندگی و شادکامی هم موثر است. موضوعی جالب که در ادامه به آن میپردازیم.
نتایج یک مطالعه گستردهبنابه گزارش «ساینسآلرت»، بر اساس مطالعهای که روی ۱۵۰ هزار کودک و نوجوان در سراسر جهان انجام شد، بچههایی که صبحانه میخورند، در مقایسه با آنهایی که این وعده را حذف میکنند، از زندگی رضایت بیشتری دارند. شرکتکنندگان در این مطالعه ۱۰ تا ۱۷ سال داشتند و اهل ۴۲ کشور مختلف از جمله روسیه، انگلستان، اسکاتلند، کانادا و بسیاری از کشورهای دیگر در اروپا و خاورمیانه بودند. در یک پرسشنامه از آنها پرسیده شد: «بهطور معمول، چندوقت یک بار صبحانه میخورید؟ (بیش از یک لیوان شیر یا آبمیوه)» آنها باید به این سوال برای روزهای مدرسه و تعطیلات آخر هفته پاسخ میدادند.
در مرحله بعد، از آنها خواسته شد، کیفیت زندگی خود را در مقیاس صفر تا ۱۰ ارزیابی کنند. عدد ۱۰ نشاندهنده «بالاترین کیفیت درکشده از زندگی» بود و صفر بدترین کیفیت زندگی ممکن را نشان میداد. پس از جمعآوری دادهها، نتایج را روی نموداری ترسیم کردند.
همبستگی بین خوردن صبحانه و ادراک بهتر از زندگیدر این نمودار، یک محور میزان فراوانی خوردن صبحانه را نشان میداد و محور دیگر، نمره کیفیت زندگی ادراکشده را. وقتی دادهها روی نمودار قرار گرفتند، یک خط تقریبا مستقیم بین آنها مشاهده شد که نشاندهنده همبستگی قوی بین فراوانی خوردن صبحانه و کیفیت زندگی ادراکشده بود؛ به این معنی که هرچه فراوانی خوردن صبحانه بیشتر بود، کیفیت زندگی ادراکشده نیز بالاتر گزارش میشد. نتیجه زمانی بهشکلی روشنتر مشخص شد که تیم تحقیق اثر سایر عوامل احتمالا موثر مثل جنسیت، سن، وضعیت اجتماعیــاقتصادی، مصرف میوه و سبزیجات، مصرف شیرینیجات، دفعات وعدههای غذایی خانوادگی، فعالیت بدنی و شاخص توده بدنی را هم کنترل کردند اما همچنان بین فراوانی خوردن صبحانه و کیفیت زندگی ادراکشده یک رابطه قوی باقی ماند و محققان توانستند اطمینان حاصل کنند که عوامل دیگر نتوانستهاند بر رابطه مشاهدهشده تاثیر بگذارند.
وعده غذایی با تقویت عملکرد شناختی لی اسمیت، نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه انگلیا راسکین در بریتانیا، خاطرنشان میکند که بین کشورها ناهماهنگیهایی وجود داشت که ممکن است اثر فرهنگها و سبکهای زندگی متنوع و عوامل اجتماعیــاقتصادی باشد، با وجود این، در تمام کشورهای تحت بررسی، افرادی که صبحانه میخورند، رضایت بیشتری را از زندگی گزارش کردند. این مطالعه با نتایج تحقیق روی ۷۰ هزار کودک در استرالیا هم که نشان داد، نخوردن صبحانه با رضایت پایین از زندگی پسران و دختران 8 تا ۱۸ ساله مرتبط است، مطابقت دارد. البته مشخص نیست که آیا این ارتباط به طور خاص به حذف صبحانه برمیگردد یا اثر کنار گذاشتن تمام وعدههای غذایی است، اما تحقیقات دقیقتر نشان دادهاند که یک صبحانه مغذی برای سلامتی ذهن و جسم از جمله حافظه، عملکرد شناختی و فعالیت بدنی فواید متعددی دارد.
همبستگی داریم نه علت و معلولیاین مطالعه بر اساس همبستگیهای آماری به دست آمدهاند و نه رابطه علت و معلولی مستقیم. به عبارت دیگر، این احتمال وجود دارد، عوامل دیگری که باعث نخوردن صبحانه میشوند، نیز همزمان پیامدهای منفی به جا گذاشته باشند. به همین دلیل، نمیتوان بهطور قطع گفت که فقط نخوردن صبحانه علت کاهش رضایت از زندگی است. با این حال نتایج مطالعهای در کره جنوبی هم نشان داد که با افزایش دفعات صبحانه خوردن کودکان، مشکلات جسمی از جمله خستگی، مشکلات خواب، حالت تهوع، سردرد و تب هم کاهش مییابد و این مزایا احتمالا فقط شامل حال کودکان نیست. یک تحلیل در سال ۲۰۲۲ هم نشان داد که نخوردن صبحانه با افزایش خطر افسردگی، استرس و مشکلات روانی در همه گروههای سنی، بهویژه افراد زیر ۱۸ سال، ارتباط دارد.