سپیدسرایی در داستان های شاعرانه
حیدر کاسبیcalture@khorasannews.com
نوبل ادبی قطعا مهم ترین جایزه ای است که دریافت آن می تواند همه نگاه ها را به سوی خالق اثر معطوف کرده و زندگی ادبی او را به قبل و بعد از دریافت جایزه تقسیم کند.در سال های اخیر انگار این جایزه معتبر روی خوشی به نویسندگان آسیایی نشان داده و چهره های جدیدی به جهان معرفی کرده است.
«اورهان پاموک» ترک، « ایشی گورو» و «کنزابورو» ژاپنی، « مویان» و « شینگجیان» چینی که در گذشته این افتخار نصیبشان شده بود و حالا « هان کانگ» کره ای که امسال با دریافت نوبل، کانون توجه جهانیان شده است.شاید بتوان گفت یکی از ویژگی های انتخاب هیئت داوران نوبل، غافلگیر کردن مخاطبان ادبیات در سال های اخیر بوده است.از نوبل فیزیک، شیمی و پزشکی که در حوزه علوم تجربی اند و با نسبیت چندان سر و کاری ندارند که بگذریم اهدای نوبل صلح و به خصوص نوبل ادبی که در حوزه علوم انسانی است و با نسبیت سر و کار دارند، گاه سلیقه‌ای بوده و بعضاً می تواند نظر شخصی داوران در آن دخیل باشد.
چندین و چند سال است که طرفداران « هاروکی موراکامی » به همین مسئله اعتراض دارند و به رغم این که او هر ساله نامزد این جایزه می شود اما تا امروز موفق به دریافت نوبل نشده است.
به هر تقدیر چه بخواهیم، چه نخواهیم « هان کانگ» کره ای امسال جایزه را گرفت و از این به بعد باید منتظر فروش انفجاری کتاب هایش باشیم.
آثار « هان کانگ»
یکی از مهم ترین ویژگی های آثار « هان کانگ» نثر شاعرانه اوست.ویژگی مهم و برجسته ای که از قضا هیئت داوران نوبل در بیانیه خود به آن اشاره کرده و آن را مهم ترین دلیل برای انتخابش دانسته اند.در کتاب «گیاهخوار »، این نثر و تفکر شاعرانه به اوج خودش می رسد.کتاب ،حکایت زنی جوان است که تصمیم می گیرد لب به گوشت نزند و درگیر ماجراهای عجیب و غریبی در زندگی اش می شود.شاعرانگی و نثر ویژه در برخی از صفحات کتاب چنان موج می زند که شنونده فراموش می کند در حال خواندن یک رمان است.
کتاب سپید
کتاب دیگر این نویسنده، داستانی است با عنوان « کتاب سپید» که آن هم از زبان و دیالوگ های شاعرانه مستثنا نیست و شوریدگی های نویسنده در آن مشهود است.
« گره های قنداق به سپیدی برف دور بدن نوزاد می پیچند، موجودی که همین حالا شروع به نفس کشیدن می کند ، کسی که نمی داند کیست، کجاست و چه چیزی درست همین حالا شروع شده است . درمانده ترین موجود در میان حیوانات نورسته، حتی از یک جوجه نورسته هم بی دفاع تر، انسان!»
«کتاب سپید» حکایت نوزاد تازه متولد شده ای است که تنها دو ساعت عمر می کند و بعد می میرد، چه چیزی فلسفی تر ، غمگین تر و در عین حال شاعرانه تر از این که موضوع کتاب یک نویسنده، تنها دو ساعت از زندگی انسانی را روایت کند که نیامده از دنیا می رود؟
اعمال انسانی
از دیگر کتاب های « هان کانگ» می توان به « اعمال انسانی » اشاره کرد که کمی با کتاب های دیگرش متفاوت است .درونمایه کتاب « اعمال انسانی» بیشتر اعتراض است و به نوعی طغیان علیه نامهربانی‌های اجتماعی است.در این کتاب « هان کانگ» نه تنها از لطافت خاص خودش در نوشتن فاصله گرفته که به نوعی خشونت را هم چاشنی کارش در داستان می کند.
او به مثابه یک قهرمان متعهد وارد عمل شده و می خواهد رسالتش در نوشتن را در این کتاب به انجام برساند، حتی اگر به قیمت فاصله گرفتن از ادبیات و نزدیک شدن به یک نثر نه چندان شاعرانه و تقریبا خشن برایش تمام شود:«به خاطر داشته باشید تنها سوالی که برای ما باقی می ماند، این است که انسانیت چیست ؟ آن روز فواره آب نما خشک بود.سربازهای اسلحه به دوش اجساد تازه ای را به سمت دیوار هل می دادند.درحالی که سرهایشان روی زمین کشیده می شد ،بعضی از سربازها طوری رفتار می کردند که تاثیر این اعمال را بیشتر نشان دهند....»
از دیگر آثار این نویسنده کره ای می توان به کتاب های «آتش سمندر» و « درس های یونانی» اشاره کرد.
