81 دانشگاه ایرانی در جمع برترین های جهان
صادق غفوریانm.ghafoorian@khorasannews.com
بر اساس آمار موسسه بین المللی آموزش عالی تایمز، در ویرایش سال ۲۰۲۵ رتبه بندی این مرکز که به تازگی انتشار یافته، نام ۸۱ مؤسسه و دانشگاه ایرانی در فهرست مؤسسه‌های برتر آموزش عالی جهان به چشم می خورد.
صنعتی شریف در جایگاه 301 جهان
اما همین ابتدا یک پرسش مطرح می شود که در این فهرست چه تعداد دانشگاه و موسسه آموزش عالی رتبه بندی شده اند که گزارش پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران از رتبه بندی تایمز می گوید، در ویرایش ۲۰۲۵ نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، در مجموع نام بیش از 2هزار مؤسسه از ۱۱۵ کشور جهان در فهرست پایانی آمده است. ازمیان موسسات ایرانی در این فهرست که بالاترین رتبه را دارد، دانشگاه صنعتی شریف در جایگاه نخست ملی و ۳۰۱ تا ۳۵۰ جهان جای گرفته است.
دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی البرز و دانشگاه علوم پزشکی بابل در این رتبه‌بندی، رتبه‌های بعدی را در میان موسسه‌های آموزش عالی ایرانی به خود اختصاص داده‌اند.
افزایش از 73 به 81 دانشگاه
در رتبه بندی پیشین موسسه تایمز، نام 73 دانشگاه ایرانی در میان برترین های جهان قرار گرفته بود که در رتبه بندی جدید، 8 موسسه و دانشگاه دیگر نیز توانسته اند، معیارهای لازم برای ثبت در این فهرست را کسب کنند.
ارزیابی در 5 زمینه علمی و آموزشی
رتبه‌بندی جهانی آموزش عالی «تایمز»، مؤسسه‌های پیشرو جهان را در پنج زمینۀ آموزش، چشم‌انداز جهانی، فضای پژوهشی، کیفیت پژوهش، و صنعت؛ بر پایۀ ۱۸ سنجۀ کمی ارزیابی می‌کند. در حالی که این نظام رتبه‌بندی تا سال گذشته از ۱۳ سنجۀ کمی برای ارزیابی بهره می‌برد، از ویرایش ۲۰۲۴، حدود ۱۸ سنجۀ کمی به کار گرفته شدند.
کلیدی‌ترین تغییر در شاخص کیفیت پژوهش رخ داد. این شاخص که تا ویرایش ۲۰۲۳ با عنوان «استنادها» مطرح بود و ۳۰ درصد امتیاز را به خود اختصاص می‌داد و سرانۀ استناد به هر عضو هیئت علمی در یک مؤسسه را محاسبه می‌کرد، از ویرایش ۲۰۲۴ به بعد به «کیفیت پژوهش» تغییر نام داد و امتیاز سرانۀ استناد را به ۱۵ درصد از کل ارزیابی کاهش داد. ماندۀ امتیاز این شاخص (یعنی ۱۵ درصد دیگر) به سه سنجۀ توان پژوهشی، برتری پژوهشی و نفوذ پژوهشی داده شد.
ایران در رتبه 7 بیشترین دانشگاه در رتبه بندی تایمز
از جهت فراوانی مؤسسه‌های کشورهای گوناگون در این نظام رتبه‌بندی، ایران در جایگاه هفتم جهان جای گرفته است. در جدول مندرج در این گزارش کشورهای نخست تا رتبه 10 در این زمینه ذکر شده است که پس از ایتالیا نیز کشورهای استرالیا، فرانسه، آلمان، پاکستان، تایوان و... قرار دارند.