کائنات همیشه اسرار بیشماری دارد که کنجکاوی ما را برمیانگیزد. طبق آنچه تا امروز درک کردهایم، تاروپود کیهان شامل سه جزء اصلی است: ماده عادی، انرژی تاریک و ماده تاریک. هرچند که حالا تحقیقات جدیدی این مدل تثبیتشده را به چالش کشیده است. راجندرا گوپتا، پروفسور باتجربه فیزیک دانشگاه اتاوا یکی از افرادی است که از زیر سؤال بردن مباحث هراسی ندارد و بعد از سالها تحقیق قصد دارد تا درک ما از جهان را متزلزل کند. او در مطالعه اخیرش، به این نکته اشارهکرده که شاید برای توضیح عملکرد کیهان نیازی به ماده تاریک یا انرژی تاریک نباشد و همین این ادعای جسورانه، توجه سران جامعه علمی را به خود جلب کرده است. هسته اصلی تحقیقات گوپتا بر پایه مدلی است که از ترکیب دو نظریه بهدستآمده: ثابتهای جفت متغیر (CCC) و «نور خسته» (TL). ما همیشه یاد گرفتهایم که ثابتهای بنیادی طبیعت (مثل سرعت نور یا بار یک الکترون) بدون تغییر هستند؛ اما اگر درنهایت اینگونه نباشد چه؟ نظریه CCC نشان میدهد که این ثابتها ممکن است در سراسر جهان متفاوت باشند. اگر اینطور باشد، ممکن است درک ما را از همهچیز، از کوچکترین ذرات تا بزرگترین کهکشانها تغییر دهد. در ادامه، ایده «نور خسته» مطرح است. به شکل معمول، ما فکر میکنیم که انتقالبهسرخ نور از کهکشانهای دور (راهی که نور به طولموجهای طولانیتر و قرمزتر کشیده میشود) به این دلیل است که جهان در حال انبساط است؛ اما مدل نور خسته، برداشت متفاوتی ارائه میدهد: شاید نور در فواصل بسیار زیاد، انرژیاش را از دست بدهد و همین اتلاف انرژی، بدون نیاز به انبساط جهان باعث انتقالبهسرخ میشود. حالا وقتی این دو نظریه را کنار هم قرار دهیم چه اتفاقی میافتد؟ هدف مدل CCC+TL، ارائه چارچوبی جدید برای درک پدیدههای کیهانی است. با در نظر گرفتن اینکه ثابتها ممکن است تغییر کنند و نور در طول زمان، انرژیاش را از دست بدهد، این مدل توضیحات جایگزینی برای مشاهداتی که دهههاست دانشمندان را متحیر کرده، ارائه میکند. در طول سالها، ماده تاریک توضیحی برای رفتار کهکشانها و حرکت ستارگان بود. تصور میشود که ماده تاریک، حدود ۲۷ درصد از کیهان و ماده معمولی کمتر از ۵ درصد آن را تشکیل میدهد و بقیه انرژی تاریک است. اما یافتههای گوپتا از آمار متفاوتی خبر میدهد. خود او دراینباره توضیح داد: «یافتههای این مطالعه، کار قبلی ما که نشان میداد جهان 26.7 میلیارد سال سن دارد و لزوم وجود ماده تاریک را نفی میکند، تأیید میکند. برخلاف نظریههای استاندارد کیهانشناسی که در آن انبساط شتابان جهان به انرژی تاریک نسبت داده میشود، یافتههای ما نشان میدهد که این انبساط ناشی از نیروهای تضعیفکننده طبیعت است نه انرژی تاریک.» درصورتیکه مدل CCC+TL درست باشد، بخش عمدهای از درک فعلی ما را تغییر خواهد داد و احتمالاً توضیحات جدیدی برای مسائلی مثل تابش پسزمینه مایکروویو کیهانی یا شکلگیری و تکامل کهکشانها ارائه میدهد. نظریه گوپتا مستقیماً نظریه پذیرفتهشده مهبانگ را که نقطه آغازی برای تخمین سن 13.8میلیارد سال جهان است، به چالش میکشد و میتواند راههای فکری جدیدی را در کیهانشناسی باز کند. محققان در تلاش اند تا راههایی برای آزمایش مدل CCC+TL پیدا کنند و با نگریستن به ستارههای دور و اندازهگیری تابش کیهانی به تجزیهوتحلیل حجم عظیمی از دادهها میپردازند. با پیشرفت تکنولوژی و بهرهگیری از تلسکوپها و آشکارسازهای قویتر، اینطور به نظر میرسد که دیر یا زود ممکن است به شواهد موردنیاز برای تأیید یا به چالش کشیدن این نظریههای جدید دست یابیم.