شانزدهمین نشست سران بریکس در کازانِ روسیه آغاز شد. رئیس‌جمهور کشورمان نیز مهمان این نشست است
ابتکار کازان برای پوست‌اندازی نظم جهان
در حالی که توجهات جهانی بر جنگ‌ها در اروپای شرقی ،غرب آسیا و آفریقا متمرکز است، ساختار نظم جهانی بی‌سر و صدا در حال پوست‌اندازی است. کشورهای در حال توسعه تحت رهبری روسیه و چین، در حال اعمال نفوذ بیشتر در امور اقتصادی جهان هستند و شروع به ایجاد جایگزین‌هایی برای نهادهای تحت رهبری غرب کرده‌اند و اتحاد «بریکس» بازیگری مهم در این تحول به شمار می‌رود. در همین زمینه، نشست سران بریکس از دیروز در شهر کازان روسیه و به مدت سه روز ادامه خواهد داشت. در نشست سران بریکس که شانزدهمین جلسه آن است، نمایندگان 32 کشور حضور خواهند داشت که 24 کشور در سطح رهبران خود شرکت می‌کنند و مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران نیز در آن حضور خواهد داشت. در نشست سال پیش ایران به همراه چهار کشور دیگر رسما به عضویت مجمع بریکس درآمدند.نشست بریکس به رهبری روسیه درحالی برگزار می‌شود که کرملین به سومین سال جنگ خود در اوکراین ادامه می دهد، تحلیل گران معتقدند پوتین سعی دارد از این موقعیت استفاده کرده تا نشان دهد روسیه تحت فشار غرب منزوی نشده است.گروه بریکس در مدت عمر 16 ساله با تکیه بر تمایل خود برای ایجاد وزنه تعادلی در برابر نفوذ غرب در نهادهای جهانی، به یک نیروی سیاسی و اقتصادی بزرگ تبدیل شده است و بنیان گذاران آن امیدوارند که تاثیر خود را در نظم جهانی جدید افزایش دهند.تمرکز بر دلارزدایی با «بریکس پی»
از آن جا که بریکس یک پلتفرم اقتصادی است تا وزن و جایگاه خود را در مبادلات جهانی ارتقا دهد، لذا برای تحقق این هدف، تلاش‌های زیربنایی در راس برنامه‌ریزی‌ها قرار دارد.به گفته مقامات مسکو، در حاشیه اجلاس بریکس، سیستم پرداخت جدید بریکس پی (BRICS Pay) رونمایی خواهد شد. این رویداد یکی از نشانه‌های قطعی از تلاش بریکس برای حذف دلار است که با ابزارهای دیگری نیز تقویت خواهد شد.از طرف دیگر روسیه از شرکای خود خواسته است تا برای مقابله با فشار سیاسی کشورهای غربی جایگزینی برای صندوق بین‌المللی پول ایجاد کنند که این موضوع به تازگی در نشست روسای بانک های مرکزی اعضای بریکس مورد بررسی قرار گرفت که در نشست می‌توانند نسخه آزمایشی سیستم پرداخت جدید را عملیاتی کنند. به تازگی بانک بریکس هم فعالیت خود را آغاز کرده است تا کشورهای عضو این بلوک اقتصادی به راحتی بتوانند مبادلات تجاری با یکدیگر را انجام دهند.این بلوک از زمان تاسیس خود به دنبال هماهنگ کردن سیاست های اقتصادی و دیپلماتیک اعضا، ایجاد نهادهای مالی جدید و کاهش وابستگی به دلار آمریکا بوده است. تسلط دلار به عنوان ارز ذخیره در تجارت کالاهایی مانند نفت به واشنگتن نفوذ زیادی بر سیستم مالی جهانی دارد که در چند دهه گذشته از این اهرم برای تحت فشار قرار دادن دولت های رقیب سوءاستفاده کرده است. کشورهایی مانند روسیه، ایران و ونزوئلا که تحت تاثیر تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی ایالات متحده قرار گرفته‌اند، از پیشگامان ترویج مبادله با ارزهای ملی و محلی و شیوه‌های دیگر همانند تهاتر ارزی هستند.بریکس پی، معاملات یکپارچه را در میان کشورهای عضو گروه بریکس از جمله برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تسهیل و از فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند برای امکان تصمیم‌گیری شفاف و غیرمتمرکز استفاده می‌کند.این پلتفرم می‌تواند از ارزهای دیجیتال یا استیبل‌کوین‌های متصل به ارزهای ملی کشورهای عضو پشتیبانی کند. این روش به بریکس پی اجازه می‌دهد تا اتکای خود به سیستم‌های سنتی را کاهش دهد و هزینه‌های تراکنش را به حداقل برساند.کارشناسان معتقدند اگر کشورهای بریکس برای تجارت بین خودشان از ارز بریکس استفاده کنند، به طور حتم در سال های آینده تاثیرات خود را بر کاهش تقاضا برای دلار آمریکا بر جای خواهد گذاشت، بریکس خود یک سوم اقتصاد جهانی و نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود و بی‌شک در صورت تحقق واقعی، عملیاتی شدن و گسترش کاربردی استفاده از نهادهای مالی و پولی و سیستم‌های پرداخت میان اعضا، می‌تواند در افزایش دلارزدایی نقش مهم و اثرگذاری ایفا کند.
بریکس در حال گسترش
با توجه به انتقادهای فزاینده کشورهای جنوب جهانی و در حال توسعه به ساختار ناعادلانه نظام بین‌المللی کنونی، رهبران روسیه و چین قصد دارند جایگزینی برای ساختارهای امنیتی و مالی تحت رهبری غرب تاسیس کنند و توسعه بریکس را گامی مهم برای رسیدن به این هدف می‌دانند. در دو سال اخیر بسیاری از کشورها آمادگی خود را برای پیوستن به بریکس اعلام کرده‌اند و ورود اعضای جدید می‌تواند جایگاه این بلوک اقتصادی را در برابر اردوگاه غرب به رهبری آمریکا بالا ببرد.پیوستن به این گروه از اقتصادهای نوظهور، مزایای اقتصادی آشکاری برای کشورهای جنوب جهانی دارد. 10 کشوری که اکنون بریکس را تشکیل می‌دهند، 45 درصد جمعیت جهان، 28 درصد تولید اقتصادی جهان و 47 درصد نفت خام جهانی را دارند.در گزارشی از گروه مشاوره بوستون آمده است:«تجارت کالا در میان اقتصادهای بریکس به میزان قابل توجهی از تجارت بین کشورهای عضو «گروه 7» پیشی گرفته است که منجر به افزایش تجارت درون بریکس شده است».کشورهای درحال توسعه امیدوارند که عضویت در بریکس منجر به افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری در این کشورها شود. با توجه به این که اقتصادهای نوظهوری مانند مالزی و صادرکنندگان اصلی نفت و گاز از جمله عربستان سعودی نیز خواهان عضویت در این گروه هستند، لذا با پیوستن اعضای جدید، بیش از نیمی از جمعیت جهان در اردوگاه بریکس قرار خواهند گرفت که این مسئله در کنار افزایش تولید ناخالص این بلوک اقتصادی، تهدید جدی برای ساختارهای برتون وودز ایجاد خواهد کرد.
مقابله با یک جانبه‌گرایی
اجلاس بریکس در لحظه‌ای مهم برگزار می‌شود که جهان در حال تجربه یک تغییر پارادایم مهم در توزیع قدرت جهانی است که پیامدهای گسترده‌ای برای صلح و امنیت بین‌المللی خواهد داشت. چندقطبی اولین روندی است که باید درباره اهمیت روزافزون بریکس در نظر گرفته شود. از دیدگاه رهبران جنوب جهانی، چندقطبی امن‌ترین ابزار برای محدود کردن هژمونی را ارائه می‌دهد که اگر کنترل نشود، تهدیدی برای هنجارهای بین‌المللی و امنیت جهانی است. یک جهان چندقطبی باثبات و صلح‌آمیز به یک سیستم چندجانبه کارآمد نیاز دارد که برای مقابله با چالش‌های منحصر به فرد قرن بیست و یکم مناسب باشد اما متاسفانه، ما شاهد روند دیگری از نهادهای چندجانبه ناکارآمد هستیم که حول محور سیستم سازمان ملل متمرکز شده است. شورای امنیت سازمان ملل که یادگاری از ساختار قدرت پس از جنگ جهانی دوم است، دیگر منعکس کننده پویایی جهان معاصر نیست و درخواست اصلاحات در این شورا، تا حد زیادی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، زیرا قدرت‌های بزرگ با استفاده از حق وتوی خود مهر باطل بر این درخواست ها می‌زنند.بریکس به عنوان جایگزینی برای تسلط ژئوپلیتیک غرب و صدای قدرتمندی برای کشورهای جنوب جهانی است. جهان در سال های اخیر شاهد افزایش نگران کننده درگیری‌ها بوده است، مؤسسات مالی که ده ها سال پیش تاسیس شدند، نشان داده‌اند که قادر به رسیدگی مناسب به روند فعلی نیستند. یک نظم چندقطبی جدید نیازمند یک سیستم چندجانبه اصلاح شده برای مقابله با سخت‌ترین چالش‌های امروزی است؛ از جنگ و تغییرات آب و هوایی گرفته تا بیماری‌های همه گیر و فناوری‌های مخرب مانند هوش مصنوعی.