مانایی شهری مبتنی بر «آینده پژوهی»
مهدی خداشناس -شهردار منطقه 12 مشهد-
شهر به عنوان یک کل منسجم واحد دارای ساختاری پیچیده، همواره دستخوش دگرگونی است که نیازمند چشم اندازی برای هدایت هدفمند و هوشمندانه تغییرات به سوی وضعیت مطلوب می باشد. رسالت برنامه ریزی شهری ترسیم چنین چشم اندازی است و آینده پژوهی، بانک اطلاعات آماری جامع، علمی و مبتنی بر یافته های حقیقی و برداشت های بهروز، دستمایه اصلی آن قلمداد می‌شوند. «آینده پژوهی» گم گشته کلانشهر مشهد در مسیر توسعه طی ۶ دهه اخیر است که به دلایل مختلف مغفول مانده است و هرگاه نیز در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفته یا دستخوش اقدامات کلیشه ای و ظاهری شده و یا با تغییرات مدیریتی عقیم مانده و در پیچ و خم سلایق به فراموشی سپرده شده است. حال آنکه اصالت با توسعه و کارآمدی در شهر است و آینده پژوهی علمی برگرفته از اجماع صاحبان اندیشه در حوزه مدیریت شهری است و رکن اصلی مانایی و پایداری یک شهر قلمداد می‌شود.
شهر به عنوان یک واحد منسجم زیستی نیازمند اراده معطوف به مانایی در مسیر تعالی است و بن مایه این پایداری و مانایی اجماع نخبگان شهری بر مبانی نظری توسعه و تسری آن به عموم شهروندان است. آینده پژوهی پیش و بیش از تشکیل ساختار و ساز و کار سازمانی عریض و طویل و تاسیس نهاد و دستگاه، نیازمند توجه به جامعه نخبگانی و باور بر واگذاری امور پیچیده و درهم تنیده مانند شهرسازی و برنامه ریزی شهری به صاحبان تخصص در دانشگاه ها و مراجع و مجامع علمی است، که دارای درک صحیح از پدیده شهر به مثابه امری سیال و پیوسته جاری و تحت تاثیر متغیرهای بیرونی و درونی مستعد دگرگونی ذاتی است.
برنامه ریزی شهری بر اساس آینده پژوهی این سیالیت را به رسمیت می‌شناسد، به خوبی ادراک می‌کند و با تکیه بر دانش مدون و اصول برگرفته از تجربه پیشین، چشم انداز پسین را ترسیم می کند. مانایی و سرزندگی شهری مبتنی بر آینده پژوهی پدیده ای است که باید با تامل و تعمیق بیشتر بدان پرداخت و شهرها به نسبت اراده معطوف به پایداری در توسعه در بین نخبگان خویش بدان دست می یابند. درک صحیح نیازها بر اساس بانک آماری، راهبردهای پاسخ به نیازها و آینده پژوهی، ترسیم چشم انداز و افق مطلوب برای شهر در دایره واژگان مدیریت شهری به اختصار «برنامه ریزی شهری» نام نهاده شده است.