دیدید بعضی لباسها ضدآتش هستند و آتش روی آنها بیتاثیر است؟ به این لباسها ضدآتش میگویند و آتشنشانها، افرادی که در صنعت تولید برق دستاندرکارند و کارگران شاغل در قسمت کوره مراکز صنعتی یا اماکنی با حرارت بالا و ... از این لباسهای مقاوم به آتش استفاده میکنند. میدانید این لباسها چطور و با چه موادی ساخته میشوند؟ فناوری چه کمکی به ساخت لباسها میکند و سازوکار لباسهای ضد آتش چگونه است؟
سازوکارش چیست؟لباسهای ضدآتش از چندین لایه مختلف ساخته شدهاند و از چند راه مختلف فیزیکی و شیمیایی جلوی سوختن آتشنشان یا فردی که این لباس را به تن دارد، میگیرد. نماد FR به خصوصیات مقاومت در برابر آتش یا شعله و خصوصیات حرارتی لباسها اشاره دارد. پارچه این لباس در مقابل سوختن یا ذوب شدن در اثر آتشسوزی مقاوم است و حتی بعد از حذف منبع احتراق خودبهخود خاموش میشود. برای تهیه لباس ضد حریق اصولا دو نوع پارچه به کار میرود که با عنوان پارچه FR ذاتی یا عملآوریشده از هم متمایز هستند. هر چقدر کیفیت ساختار و الیاف مصرفی پارچه و مقاومت بازدارندههای ضدحریقی که در عملآوری پارچه مورد استفاده قرار میگیرد، بیشتر باشد، مقاومت آن لباس به آتش بیشتر خواهد بود.
لباس رو با چی میسازند؟!کولار(Kevlar) و نومکس (Nomex) از مهمترین مواد مقاومی هستند که در ساخت لباس آتشنشانی استفاده میشوند. هر دوی این مواد، مقاومت زیادی در برابر حرارت دارند. ممکن است از مواد دیگری مثل ترکیب نخهای پنبهای با نخهای شیشهای در ساخت لباس آتشنشانی استفاده کرد. به جز این لباس معمول ضد آتش، لباسهای دیگری هم هستند که در شرایط خیلی ویژه ممکن است استفاده شوند. یکی از این لباسها، لباس نزدیک شدن به آتش است که لایهای خارجی با خاصیت بازتاب فلزی دارد تا مقدار زیادی از گرمای آتش را از ابتدا بازتاب کند. این لباسهای ویژه و براق در آتشسوزیهای خیلی شدید مثل آتشسوزی هواپیماها یا آتشسوزیهای مواد شیمیایی استفاده میشوند.
ضدآتشتر هم میشود!راههایی که تا الان گفتیم روشهای فیزیکی برای مقابله با حرارت آتش هستند. راههای شیمیایی در کنار این روشهای فیزیکی میتواند به محافظت در برابر آتش کمک کند. برای مثال بعضی مواد شیمیایی مثل نمکهای آمونیوم هستند که در برابر گرما واکنشهای شیمیایی میدهند و مانع پیشرفت آتش میشوند. نخهای پنبهای به کار رفته در ساختار لباسهای آتشنشانی هم در صورتی که با موادی مثل اسید فسفریک پوشانده شوند مقاومت بالایی در برابر سوختن پیدا میکنند و ضدآتشتر میشوند. استفاده از این روشها به کسانی که در شغلهای پرخطر مشغول فعالیت هستند، کمک میکند تا ماموریتهای سنگین را با سختی کمتری پشت سر بگذارند.