«هرکول پوآرو» وارد می‌شود
وقتی نام «هرکول پوآرو» به میان می‌آید، ناخودآگاه آن موسیقی ماندگار پررمز و راز در ذهن مخاطب نواخته می‌شود، تصویر کارآگاه حرفه‌ای و باهوش، با چشمانی کنجکاو مقابل چشمان تماشاگر نقش می‌بندد، صدای جاودان اکبر منانی طنین‌انداز می‌شود و خاطرات مخاطب از دوران پخش اولیه این مجموعه در دهه 70، مرور می‌شود. پس از سال‌ها بار دیگر فصل های جدید این مجموعه که تا به حال روی آنتن نرفته، دوبله شده است و به زودی آماده پخش خواهد شد. به بهانه این خبر، مروری داشتیم به دلایل محبوبیت سریال «پوآرو» و دوبلورهای هنرمندی که با صدای خود نقش بسیار مهمی در ماندگاری و محبوبیت این اثر ایفا کردند.
مائده کاشیان
کارآگاهی زبردست با ظاهری جذاب
سریال «پوآرو» بر اساس آثار آگاتا کریستی، یکی از محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین مجموعه‌های جنایی خارجی است و به همراه سریال‌هایی مانند «ناوارو»، «ماجراهای شرلوک» و «خانم مارپل» نزد مخاطبان ایرانی طرفداران فراوانی دارد. سریال «پوآرو» در هر قسمت به یک پرونده پیچیده میپرداخت و کارآگاه قصه با هوش بالا و زیرکی، شروع به حل معماهای پرونده می‌کرد. علاوه بر جذابیت و پیچیدگی داستان‌ها، بخش مهمی از جذابیت سریال به شخصیت «هرکول پوآرو» برمی گشت. چهره «دیوید سوشی» و چشم‌های نافد او، کاملا با نقش یک کارآگاه کنجکاو و خبره تناسب داشت. ظاهر آراسته، لباس‌های اتوکشیده او و وسواس‌های خاصش نسبت به نظم و ترتیب مانند قرینه بودن همه چیز هم از دلایلی بود که کارآگاه داستان را به شخصیتی ویژه و دوست‌داشتنی تبدیل کرده بود.
ماندگاری شخصیت «پوآرو» با صدای اکبر منانی
چهره کاریزماتیک کارآگاه «پوآرو» با صدای اکبر منانی در یاد مخاطبان ایرانی ماندگار شده است. لحن و صدای این هنرمند کاملا بر چهره «پوآرو» نشسته بود. زیرکی، کنجکاوی و آن حس پیروزی کارآگاه هنگام مچ‌گیری متهمان و قاتلان، با صدای ویژه اکبر منانی هماهنگی داشت، به طوری که نمی‌توان صدای دیگری را به جای این هنرمند پذیرفت. جالب این جاست که منانی متوجه شده، دیوید سوشی بازیگر نقش «پوآرو» برای تسلط نسبت به نقش خود زحمات زیادی کشیده، مثلا شش ماه به مرز فرانسه و بلژیک سفر کرده تا بتواند زبان فرانسه را تمرین کند و حرف بزند، بنابراین او نیز در مقام صداپیشه حسابی قدر این موقعیت را می‌داند و تلاش می‌کند با خواندن زندگی نامه آگاتا کریستی، سوشی، تماشای قسمت‌هایی از سریال، با حدود 20روز تمرین، برای دوبله این نقش مهم آماده شود. منانی در گفت‌وگو با جام جم، از به کار بردن اصطلاحات خاص فرانسوی در دوبله فارسی سریال نیز روایت جالبی دارد. زنده‌یاد عطاءا... کاملی دوبلور پیش کسوت و مدیر دوبلاژ «پوآرو» مسلط به زبان فرانسوی بوده، بنابراین اصطلاحات فرانسوی را به فارسی برای منانی یادداشت می‌کرده تا تکیه‌کلام‌های خاص این شخصیت مانند «مونامی» به معنی «دوست من» و «ژو نسپا» به معنی «من نمی‌دانم» حفظ شود.جای خالی زنده‌یاد جلال مقامی
یکی از اسطوره‌های عرصه دوبله زنده‌یاد جلال مقامی در فصل های قبلی سریال «پوآرو» حضور داشت و به جای شخصیت «آرتور هستینگز» دستیار «هرکول پوآرو» دیالوگ می‌گفت. «هستینگز» به اندازه «پوآرو» باهوش و باتجربه نبود و گاهی نیز شوخ‌طبع بود. صدای به یاد ماندنی مرحوم مقامی حس بازیگوشی «هستینگز» را تداعی می‌کرد و انتخاب کاملا مناسبی برای این کاراکتر بود. جلال مقامی آبان 1401 دار فانی را وداع گفت.
دوبله فصل های جدید پس از سال‌ها
سریال «پوآرو» سال 1989 ساخته شد و آخرین فصل آن سال 2013 به تولید رسید. این مجموعه آخرین‌‌بار 13 سال قبل در ایران دوبله شد و پس از آن فصل‌های جدید این سریال دیگر دوبله نشد. فرشید شکیبا مدیر واحد دوبلاژ صداوسیما، ضمن اشاره به این که فصل های 11، 12 و 13 در حال دوبله است، درباره علت دوبله این فصل‌ها پس از گذشت سال‌ها توضیح داده: «با توجه به این که این سریال فصل‌های متعددی داشته است، کار در زمان‌های مختلف دوبله شده. یکی از دلایل تاخیر در دوبله این کار هم تغییر مدیریت‌ها می‌تواند باشد؛ این که که مدیری تصمیم به پخش می‌گیرد و مدیری ممکن است سلیقه دیگری داشته باشد و در واقع کار برحسب نیاز دوبله می‌شد اما حالا نیاز تلویزیون به پخش آثار خارجی بیشتر شده و تصمیم گرفته شد فصل جدید از این کار در تلویزیون دوبله شود.» علاوه بر اکبر منانی، هنرمندان دیگری مانند زهره شکوفنده، تورج مهرزادیان، ژرژ پطروسی، ناصر ممدوح، جواد پزشکیان، سعید شیخ‌زاده، مهین برزویی، مریم صفی‌خانی، نرگس فولادوند و مریم رادپور نیز در دوبله سه فصل مجموعه «پوآرو» شامل 10 قسمت حضور دارند.