رونق گردشگر ی خارجی
صادق غفوریان
شرایطی که طی سال ها کشورهای قلدر و استثمارگر علیه کشورمان با ایران هراسی در رسانه ها ساخته اند، با حضور گردشگران خارجی در ایران کاملا رنگ می بازد. نمونه آن افزایش و رشد 25 درصدی ورود مسافران خارجی به کشور طی 7 ماه پس از برداشتن روادید از سوی ایران است. لغو روادید 28 کشور
پس از مصوبه 1402 هیئت دولت مبنی بر حذف روادید یک طرفه از سوی ایران برای 28 کشور، فرایند اجرایی آن از حدود اسفند سال قبل آغاز شد. مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می گوید: براساس آمارهای هفت‌ماهه ما از اسفند 1402 تا پایان شهریور 1403 گردشگران ورودی از این 28 کشور حدود 25 درصد رشد داشته است. برخی کشورها مانند عربستان سعودی با رشد 98درصدی و ازبکستان با رشد 52درصدی روبه‌رو بوده‌اند، این در حالی است که تعداد گردشگران از کشورهایی مثل هند، کویت و بحرین نیز رشدهای قابل‌توجهی داشته‌اند. باید توجه داشت که هر گردشگر ارز وارد کشور می‌کند و این می‌تواند به تقویت اقتصاد کشور کمک شایانی کند.
لغو روادید؛ سیاست توسعه جذب گردشگر
جذب گردشگران خارجی همواره به‌عنوان یکی از اولویت‌های اقتصادی و فرهنگی کشورها مطرح بوده است. صنعت گردشگری به‌دلیل تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی که بر اقتصاد، اشتغال و ارتقای تصویر جهانی یک کشور دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورها برای افزایش تعداد گردشگران خارجی و تقویت بخش‌های مختلف اقتصادی خود، سیاست‌هایی همچون لغو روادید یا تسهیل فرایند دریافت روادید را در دستور کار خود قرار داده‌اند. در این راستا، ایران نیز به‌منظور گسترش حضور گردشگران بین‌المللی و تقویت درآمدهای ارزی ناشی از گردشگری، اقدام به لغو یک‌طرفه روادید برای 28 کشور جهان کرده است.
اگرچه همواره ایراداتی به این لغو روادید یک‌طرفه وارد است اما این اقدام می‌تواند به‌طرز قابل‌توجهی تعداد گردشگران ورودی به کشور را افزایش دهد، در واقع، یکی از موانع اصلی که بسیاری از گردشگران را از سفر به کشورها بازمی‌دارد، فرایند پیچیده و زمان‌بر دریافت روادید است. با حذف این مانع، سفر به ایران برای تعداد بیشتری از گردشگران به گزینه‌ای قابل دسترس‌تر و جذاب‌تر تبدیل می‌شود.
اصل بر حفظ عزت ملی است
اما ممکن است برخی این پرسش را مطرح کنند که چرا ما به صورت یک طرفه روادید را حذف می کنیم؟ در پاسخ شجاعی؛ مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توضیح می دهد: درخصوص موضوع لغو روادید برای شهروندان کشورهای مختلف دو نوع رویکرد اصلی وجود دارد؛ اول این که برخی به نوع لغو روادید توجه می‌کنند که آیا یک‌طرفه است یا دوطرفه، چرا که باور دارند در این بین باید مسئله عزت ملی ما حفظ و اطمینان حاصل شود که این تصمیم به‌نفع شهروندان ما نیز باشد، در این رویکرد ما با کشوری لغو روادید می‌کنیم که او نیز عمل متقابل برای شهروندان ما انجام دهد.
اقدامی مقابل ایران هراسی
رویکرد ایران برای اقدام در خصوص لغو روادید 28 کشور، چه بود؟ شجاعی در این باره می گوید: درخصوص موضوع لغو روادید برای شهروندان کشورهای مختلف دو نوع رویکرد اصلی وجود دارد؛ اول این که برخی به نوع لغو روادید توجه می‌کنند که آیا یک‌طرفه است یا دوطرفه، چرا که باور دارند در این بین باید مسئله عزت ملی ما حفظ و اطمینان حاصل شود که این تصمیم به‌نفع شهروندان ما نیز باشد، در این رویکرد ما با کشوری لغو روادید می‌کنیم که او نیز عمل متقابل برای شهروندان ما انجام دهد.
لغو روادید توسط عمان، تاجیکستان و...
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت گردشگری می گوید: پیش از این که لغو یک‌طرفه روادید با این 28 کشور انجام شود، ما تنها با حدود 10 کشور لغو روادید دوطرفه داشتیم که از آن میان عمان از جمله کشورهایی بود که پس از لغو یک‌طرفه، اقدام به لغو روادید متقابل کرد، همچنین، کشورهای دیگری مانند قزاقستان و تونس نیز پس از لغو یک‌طرفه از سوی ایران، به لغو دوطرفه روادید با ما اقدام کردند، نحوه تعامل با تاجیکستان نیز در همین زمره است. پیام این است که ما این اقدام لغو یک‌طرفه را به‌عنوان گام نهایی در نظر نمی‌گیریم که اگر رخ داد، دیگر سیل گردشگران آن بازار است که وارد ایران می‌شوند بلکه باید آن را تنها به‌عنوان یک گام مقدماتی و اولیه در نظر بگیریم و برای آن باید برنامه‌های مکمل نیز داشت.
در جذب گردشگر خارجی ناکام بودیم
اما جدا از موضوع و رویکردهای جدید وزارت گردشگری که با رشد 25درصدی ورود مسافران خارجی همراه شده، باید اذعان کرد که ما در سال ها و برنامه های پیشین توفیق چندانی در جذب گردشگر نداشته ایم. نمونه آن را در برنامه 5 ساله ششم توسعه کشور می توان جست وجو کرد که این برنامه طی سال های1396 تا 1400 که البته تمدید هم شد، آرمان جذب 20 میلیون گردشگر خارجی را تکلیف کرده بود که بر اساس آمار رسمی این مطالبه محقق نشد.
فاصله 14 میلیونی با برنامه
بر اساس آمار معاونت گردشگری، تعداد گردشگران ورودی خارجی در سال ۱۴۰۲، فقط 6میلیون و ۳۸۲هزار و ۷۵۵ نفر بوده است که این یعنی یک فاصله جدی و حدود14 میلیون عقب ماندگی با برنامه.
مطالبه برنامه هفتم چیست؟
به هر روی رشد 25 درصدی ورود گردشگر خارجی با رویکرد دولت در لغو یک طرفه روادید که از زمان شهید رئیسی آغاز شد، نشان می دهد با اقدامات و طرح های جدید می توان زمینه حضور بیشتر مسافران خارجی را در کشور فراهم آورد. در عین حال برنامه 5 ساله هفتم توسعه که آغاز آن از ابتدای 1403 کلید خورده و پایان آن 1407 خواهد بود، انتظار دارد کشور سالانه دارای 15 میلیون گردشگر خارجی باشد.
می شود به این شرط که...
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت گردشگری در این زمینه می گوید: هدف جذب 15 میلیون گردشگر خارجی را تا پایان برنامه هفتم داریم که تحقق آن به‌شروطی امکان‌پذیر است؛ با این حال، چالش‌هایی در زیرساخت‌های گردشگری مانند پروازها و ظرفیت هتل‌ها و جذب سرمایه گذار وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی شود، همچنین، تصویری که از ایران در رسانه‌های بین‌المللی به‌واسطه تحریم‌ها و ایران‌هراسی القا می‌شود، نیاز به تغییر دارد. برای حل این مشکلات، نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و اقدامات زیرساختی در حوزه‌های مختلف مانند صنعت هوانوردی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقامتی و همچنین بازاریابی و تبلیغات داریم.