سلام دوباره به اپرای «مولوی» پس از 15 سال
الهه آرانیان
با این‌که هفتادوچهارساله است و از سال 1346 تا امروز بیش از 50 نمایش و اپرای عروسکی را طراحی و کارگردانی کرده‌است، اما هنوز شور و اشتیاقِ کارکردن برای فرهنگ و هنر ایرانی را دارد. بهروز غریب‌پور، نویسنده، کارگردان و استاد نمایش و اپرای عروسکی است. او کسی است که نقش مهمی در پیوند ادبیات و فرهنگ ایرانی با هنر نمایش داشته‌است و اپراهای عروسکی او مانند «رستم و سهراب»، «لیلی و مجنون»، «حافظ»، «سعدی»، «خیام» و «مولوی» گواه این ادعاست. نکته جالب‌توجه در همه این اپراها، استقبال فوق‌العاده تماشاگران از آن‌ها در اجراهای داخلی و خارجی بوده‌است. غریب‌پور حالا پس از چند سال دوری از صحنه، تصمیم به اجرای مجدد اپرای خاطره‌انگیز «مولوی» گرفته‌است که اولین بار در سال 1388 اجرا شد. این اپرا بر اساس مثنوی معنوی و کلیات شمس نوشته و طراحی شده و موسیقی آن بر اساس دستگاه‌ها و ردیف‌های آوازی ایرانی با آهنگسازی بهزاد عبدی ساخته شده‌است. همایون شجریان روایت آوازیِ نقش شمس تبریزی و محمد معتمدی، روایت آوازی نقش مولوی را برعهده دارد. ضبط موسیقی اپرای «مولوی» در کشور اوکراین انجام شده و بیش از 100 عروسک ریسمانی در آن حضور دارند. به مناسبت اجرای دوباره اپرای عروسکی «مولوی» با بهروز غریب‌پور، طراح و کارگردان آن گفت‌وگو کرده‌ایم.چه شد که تصمیم به اجرای دوباره اپرای «مولوی» گرفتید؟
از ابتدای تاسیس گروه تئاتر عروسکی «آران»، همواره آثار قبلی‌مان را دوباره اجرا میکردیم و به نمایش می‌گذاشتیم. در دوره‌ای هر یک از این آثار بارها و بارها اجرا می‌شدند. بعد از تعطیلی تئاترها در دوره کرونا و مشکلاتی که در درون گروه به دلیل مهاجرت‌ها و تغییر شغل‌ها ایجاد شد، مدتی فعالیت نداشتیم. با تشکیل یک گروه تازه و ترکیبی از نیروهای قدیم و جدید پس از ماه‌ها این امکان پدید آمد که اپرای «مولوی» را از 22 آبان در تالار تخصصی فردوسی روی صحنه ببریم.
چند شب اجرا خواهید داشت؟
یک ماه اجرا داریم و بعد از آن باتوجه به میزان استقبال مخاطبان، ممکن است اجرا تمدید شود.
تفاوت اجرای این اپرا با اجراهای گذشته در چیست؟ چه تغییراتی ایجاد شده‌است؟باید بگویم شبانه‌روزی تلاش کردیم تا این اجرا را دوباره با ترکیبی از عروسک‌گردان‌ها و بازی‌دهنده‌های جدید آماده کنیم. اجرای مجدد اپرای عروسکی مثل فیلم نیست که از بایگانی دربیاید و پخش شود. در اپرا شما با بازی‌دهنده زنده روبه‌رو هستید که باید تعلیم ببیند و دوباره در جریان تولید قرار بگیرد. به‌جز بخش موسیقی که دائمی است، بقیه بخش‌ها زنده است و دوباره تولید شده‌اند. در این اجرا نیروهای جدید به عنوان خون تازه به گروه اضافه شده‌اند که خیلی از آن‌ها در آینده تبدیل به ستاره‌های تئاتر و نمایش می‌شوند.
آماری از تعداد تماشاگرانی که در طول این 15 سال اپرای عروسکی «مولوی» را دیده‌اند، دارید؟
دقیق نمی‌توانم بگویم، ولی ما هم دی‌وی‌دی اپرای «مولوی» و هم اجراهای صحنه‌ای «مولوی» را در شهرهای مختلف ایران داشته‌ایم که با استقبال بی‌نظیری مواجه شده و قطعا یکی از پرتماشاگرترین اپراهای ما بوده‌است.
در خارج از کشور هم اجرا داشته‌اید؟
بله. در امارات و ایتالیا اجرا داشته‌ایم.
برنامه‌ای دارید که در آینده اپرایی با محوریت دیگر شخصیت‌های ادبی طراحی و تولید کنید؟
من در حال حاضر اپرای «همای و همایون» بر اساس اثری از خواجوی کرمانی را آماده کرده‌ام و تا مرحله ضبط موسیقی هم پیش رفته‌ایم، ولی هنوز هیچ‌کدام از دستگاه‌های متولی واکنشی مبنی بر این‌که این اپرا در تالار وحدت روی صحنه برود یا خیر، نداشته‌است. در عین حال مخالفتی هم نبوده‌است و امیدوارم این اپرا به‌زودی اجرا شود.